Persberichten

Voor de komende 30 jaar zijn wensen en ambities geformuleerd voor de Friese IJsselmeerkust. Deze wensen en ambities zijn in samenwerking met provincie Fryslân, de gemeenten Súdwest-Fryslân en De Fryske Marren, Wetterskip Fryslân en de mienskip tot stand gekomen. Tijdens vier inspraakavonden komen deze wensen en ambities verder aan bod. Ook staan de avonden in het teken van projecten die in voorbereiding zijn. Geïnteresseerden zijn van harte welkom.

Alhoewel 2050 nog ver weg lijkt, komt de uitvoering dichterbij. Aan bijvoorbeeld de Vismigratierivier bij de Afsluitdijk wordt al gewerkt. Daarnaast staan voor de komende jaren onder andere het aanleggen van nieuwe fietsroutes en wandelpaden, het verbeteren van plekken voor watersporters en kitesurfers en optimaal beleven van cultureel erfgoed op de planning.

Tijdens de bijeenkomsten wordt gekeken of de wensen en ambities actueel en volledig zijn en of er misschien nieuwe initiatieven zijn die nog meegenomen kunnen worden in de projecten. Daarnaast staat de avond in het teken van de vraag wat er nodig is om de initiatieven uit te voeren. Uiteraard is er gelegenheid tot het stellen van vragen.

Aanmelden via e-mail

De inspraakavonden vinden online plaats van 19.30 tot 22.00 uur op de volgende data: voor Stavoren en omgeving: dinsdag 25 januari, voor Makkum en omgeving: donderdag 27 januari, voor Workum en omgeving: woensdag 2 februari en voor Lemmer en omgeving: donderdag 3 februari. Belangstellenden kunnen zich aanmelden door een mail te sturen naar secretariaatijsselmeerkust@fryslan.frl. Onder vermelding van de datum waarop men wil aansluiten.

Vanaf zondag 9 januari gebruiken buschauffeurs van Arriva het nieuwe busstation aan de Twibaksdyk in Bolsward. Op de plek van het oude busstation komt een parkeerterrein. Het nieuwe busstation is een eerste stap in het opnieuw inrichten van Bolsward-West.

Bereikbaarheid en gemak

Een busstation buiten de stad en dus minder busverkeer door het centrum, dat was lang geleden al een wens van de Bolswarders. Nu is het bijna zover. Aannemer BAM heeft de afgelopen maanden hard gewerkt aan het nieuwe busstation aan de Twibaksdyk. “Het nieuwe busstation is een belangrijke overstaplocatie en een belangrijk eindpunt. Fryslân is met dit busstation een OV-ketenknooppunt rijker,” geeft Milfred Hart, regiodirecteur Arriva, aan. “Hiermee wordt de bereikbaarheid in de regio vergroot en ontstaat de mogelijkheid om te kiezen voor verschillende vormen van vervoer. Zo kan de reiziger gemakkelijker van deur tot deur reizen.”

Komende week plaatst BAM de bushokjes en fietsenstalling nog. Deelfiets Nederland levert deze of volgende maand een aantal deelfietsen voor het station en er komt een paneel met digitale reisinformatie. Tot slot legt de gemeente Súdwest-Fryslân dit voorjaar de beplanting aan. De officiële opening volgt later dit jaar, als de coronamaatregelen het toelaten en er weer meer reizigers zijn.

Nieuw busstation is eerste stap

Het busstation aan de Twibaksdyk is een begin van de nieuwe inrichting van Bolsward-West. De Exmorraweg krijgt hier een directe aansluiting op de zuidelijke rotonde. De buitendienst van gemeente Súdwest-Fryslân komt naar het terrein waar nu de milieustraat ligt. Daarna start de provincie met het aanpakken van de complete kruising. “Goede stations zijn van groot belang voor de reiziger en voor ons openbaar vervoer. In Bolsward zetten we nu echt een forse stap voorwaarts,” zegt gedeputeerde Avine Fokkens-Kelder.

Nieuwe halte ‘Gasthuissingel’

Ter vervanging van het oude busstation komt er een nieuwe halte aan de Snekerstraat; halte Gasthuissingel. De lijnen 90, 98, 99 en 199 rijden de bestaande route via het centrum. Lijn 92 / 192 van Leeuwarden naar Bolsward rijdt voortaan via de Eekwerderlaan en Laag Bolwerk. Vanaf Bargefenne rijdt de bus via de Harlingerstraat naar het nieuwe busstation ‘Twibaksdyk’.

Parkeerterrein met groen

Op het terrein van het oude busstation aan de Snekerstraat komen parkeerplekken. “De afgelopen jaren hebben we parkeerplekken weggehaald. Met dit nieuwe parkeerterrein is er straks weer genoeg plek om je auto aan de rand van het centrum te parkeren,” geeft wethouder Mirjam Bakker aan. “Natuurlijk komt er ook veel ruimte voor groen. We zijn Global Goalsgemeente en willen op de klimaatverandering inspelen.”

Als het weer kan, organiseert de gemeente een inloopmoment. “We willen samen met de inwoners en ondernemers kijken hoe we het parkeerterrein het beste kunnen inrichten.” Wethouder Bakker verwacht dat het parkeerterrein er uiterlijk 2023 ligt.

Na een verzoek van de Historische Kring Woudsend, zijn de 8 woningen aan de Molestrjitte 10 t/m 24 in Woudsend aangewezen als gemeentelijk monument. De woningen zijn eigendom van woningstichting Elkien. Monumentencommissie Hûs en Hiem heeft positief geadviseerd over de aanvraag.

De woningen uit 1920 liggen net buiten het beschermd dorpsgezicht van Woudsend. De woningen zijn voor Woudsend en ook daarbuiten bijzonder, omdat dit het oudste (sociaal) woningbouwcomplex is van de oude gemeente Wymbritseradiel. De woningen zijn sober maar zorgvuldig vormgegeven. De woningen zijn beschermenswaardig vanwege de cultuurhistorische, architectuurhistorische en stedenbouwkundige waarden.

Als panden aangewezen worden tot gemeentelijk monument geldt een extra vergunningplicht voor het slopen, verstoren of in enig opzicht wijzigen. De monumentstatus kan ook een positieve invloed hebben op eventuele restauratie of verbouwplannen. De gemeente heeft voor gemeentelijke monumenten namelijk subsidie beschikbaar. Daarnaast zijn er meerdere mogelijkheden beschikbaar via het Nationaal Restauratiefonds.

De gemeente Súdwest-Fryslân, vier woningcorporaties en vier huurdersbelangenorganisaties in Súdwest-Fryslân hebben op maandag 20 december 2021 hun handtekeningen gezet onder de zogeheten ‘prestatieafspraken sociaal wonen’. De drie partijen maakten afspraken over thema’s als betaalbaarheid, beschikbaarheid, kwaliteit en duurzaamheid, wonen voor bijzondere doelgroepen, welzijn en zorg, leefbaarheid en participatie.

In de prestatieafspraken 2022 staat wat de samenwerkende partijen komend jaar gaan doen. Er wordt ingezet op het versterken van buurten en initiatieven met maatschappelijke meerwaarde. Het aanbod van sociale huurwoningen in Sneek wordt vergroot. Daarnaast worden gemeentelijke locaties aangewezen voor de bouw van sociale huurwoningen en werken partijen samen aan het voorkomen, (vroeg)signaleren en oplossen van betalingsproblemen bij huurders. En worden huurders de komende tijd betrokken bij de verduurzaming van hun woning.

Bouw, zorg en meer

Ook het verbeteren van de samenwerking op het gebied van leefbaarheid en huisvesting van diverse doelgroepen krijgt aandacht, zoals bijvoorbeeld statushouders en mensen die uitstromen uit beschermd wonen of maatschappelijke opvang. Zorg voor ouderen en mensen met psychische problemen zijn onderwerpen die extra aandacht krijgen via een Woon-Zorg visie.

Ruim tienduizend sociale huurwoningen

De vier woningcorporaties beheren samen ruim tienduizend huurwoningen in Súdwest-Fryslân.
Elkien heeft de meeste (6.672), gevolgd door Accolade (2.459), WoonFriesland (969) en Woningcorporatie Dynhus (529).

De provincie Fryslân stelt in 2022 weer subsidie beschikbaar in het Iepen Mienskipsfûns (IMF). Dit is een fonds om initiatieven van inwoners in Fryslân verder te helpen. Aanvragen voor kleine maatschappelijke initiatieven en nieuwe evenementen, die lager zijn dan €10.000,-, worden door de gemeente Súdwest-Fryslân zelf beoordeeld en uitgevoerd. Voor 2022 is het subsidieplafond vastgesteld op €105.000,-.

Projecten die bijdragen aan de leefbaarheid van een wijk, dorp of eiland kunnen in aanmerking komen voor subsidie. Kleine maatschappelijke initiatieven en nieuwe evenementen in de gemeente Súdwest-Fryslân, die minder dan €10.000,- aanvragen, dienen hun aanvraag in bij de gemeente. De subsidie wordt via een tendersysteem verdeeld onder de aanvragers. 

In 2022 worden drie tendertermijnen opengesteld:

• 1e tender 2022: maandag 10 januari t/m donderdag 3 februari (tot 17.00 uur);
• 2e tender 2022: maandag 11 april t/m donderdag 12 mei (tot 17.00 uur);
• 3e tender 2022: maandag 12 september t/m donderdag 6 oktober (tot 17.00 uur).

Voor de voorwaarden en het aanvraagformulier verwijzen wij naar de website van de Provincie Fryslân / Subsidieregeling Iepen Mienskipsfûns.

Het college van burgemeester en wethouders heeft een omgevingsvergunning afgegeven voor de oude muziekschool aan de Kerkstraat 30 in Bolsward. Het pand wordt intern verbouwd. Er komen vijf appartementen.

Gemeente Súdwest-Fryslân bouwt volop, volgens wethouder Mark de Man. “Súdwest-Fryslân maakt serieus werk van woningbouw. Door het verlenen van de vergunning kunnen we weer vijf wooneenheden toevoegen aan de groeiende lijst van toekomstbestendige woonplannen.” “Daarnaast is de herbestemming van de voormalige muziekschool een mooie manier om de leefbaarheid te verbeteren”, aldus de Man.   

Wanneer de vijf appartementen gereed zijn, is niet bekend bij de gemeente.

Het huidige woonzorg- en behandelcentrum Ielânen aan de Harste in Sneek dateert uit 1979 en voldoet niet meer aan de hedendaagse eisen op het gebied van energie, klimaatbeheersing en zorgverlening aan kwetsbare mensen. Patyna wil op deze locatie daarom graag een inclusieve wijk realiseren waarin wonen en zorg in elkaars verlengde liggen en waarin zorg een natuurlijk onderdeel van de omgeving/gemeenschap vormt.

Nieuwbouw woonzorgcentrum

Patyna wil de nieuwbouw realiseren op eigen terrein. Het huidige woonzorgcentrum wordt pas gesloopt als het nieuwe centrum klaar is. De grond die vrijkomt door de sloop, wordt verkocht aan een derde partij die de woningbouw realiseert binnen de door de gemeente gestelde kaders.

Huur- en koopwoningen

Patyna heeft plannen ingediend voor de bouw van 142 intramurale woningen (zorg) en maximaal 110 zelfstandige/extramurale woningen die bijdragen aan de kwaliteit van het woonzorg-aanbod. Het gaat om een mix van gereguleerde huurwoningen (sociale huur, goedkope middenhuur), duurdere middenhuur en/of vrije sector huurwoningen (geliberaliseerde huur) en/of koopwoningen. Onderdeel van het totale plan is ook ondersteunende infrastructuur en faciliteiten voor de bewoners en inwoners van Sneek, hierbij kan onder andere gedacht worden aan dagbesteding.

Kinderboerderij

In het nieuwe plan is in principe geen ruimte voor de kinderboerderij. De gemeente wil de kinderboerderij graag behouden maar Patyna is eigenaar van de grond waarop de kinderboerderij is gevestigd. De gemeente voert momenteel gesprekken met de verschillende partijen over de mogelijkheden om de kinderboerderij, al dan niet in aangepaste vorm, op de huidige locatie te behouden.

Intentieovereenkomst/voorbereidingskrediet

Het college van burgemeester en wethouders heeft op 14 december 2021 besloten om in te stemmen met een intentieovereenkomst om de haalbaarheid van de herontwikkeling van de Ielânen te onderzoeken en deze met Patyna aan te gaan. Om het project tijdens de intentiefase te kunnen begeleiden is een voorbereidingskrediet nodig. Uit dit krediet worden de ambtelijke kosten gedekt. De kredietaanvraag wordt op 3 februari 2022 behandeld in de raad.

Toch nog een lichtpuntje voor jongeren die op zoek zijn naar plezier, ontspanning en ontmoeting tijdens de kerstvakantie. In de gemeente Súdwest-Fryslân bruist het tussen 27 december en 8 januari op diverse locaties in de gemeente van sportieve, creatieve en recreatieve activiteiten. Uiteraard met in achtneming van de op dit moment geldende coronarichtlijnen.

Dat corona enorm veel invloed heeft op hoe jongeren zich voelen, is iets dat scherp op het netvlies staat van burgemeester en wethouders van de gemeente Súdwest-Fryslan. “Juist in de leeftijdsfase dat vrienden zo belangrijk zijn, staat je leven door corona al geruime tijd min of meer op slot’’, zegt wethouder Mark de Man. “Met de Wintergames willen we jongeren uit de coronadip halen en zorgen dat ze iets hebben om tijdens de extra lange kerstvakantie naar uit te kijken.”

Het team van Cool Súdwest heeft samen met lokale aanbieders een breed aanbod aan activiteiten opgezet. Niet alleen in de twee grootste steden Sneek en Bolsward, ook in Makkum, Koudum, Arum, Witmarsum en Hindeloopen. Voetbal, tennis, ballooncup, archery tag en funbox zijn slechts enkele van de voorbeelden. Jongeren uit Súdwest-Fryslân zijn van harte uitgenodigd om mee te doen

De planning van Cool Súdwest is te vinden op het Instagramkanaal @cool_sudwest en via de website www.coolsudwest.nl

Over Cool Súdwest

Voortgezet onderwijs, huisartsen, Antonius Ziekenhuis, Cultureel Kwartier Sneek, politie, Verslavingszorg Nederland, GGD Fryslân, Stichting Sociaal Collectief, Beweegteam Súdwest-Fryslân en de gemeente Súdwest-Fryslân werken samen in het preventieprogramma Cool Súdwest. Het is ons gezamenlijk doel om jongeren zo gelukkig en gezond mogelijk te laten opgroeien. Belangrijk hierin is om het alcohol en middelengebruik onder jongeren terug te dringen. Dit willen we bereiken door de betrokkenheid van ouders te stimuleren en te zorgen voor zinvolle vrijetijdsbesteding.

Het college van de gemeente Súdwest-Fryslân heeft besloten de subsidieregeling coronacompensatie ook in 2022 toe te passen. De gemeente had gehoopt de regeling niet opnieuw beschikbaar te hoeven stellen. De huidige situatie rondom de verspreiding van het coronavirus en de daarbij uitgesproken coronamaatregelen, maken dat het college verwacht dat de subsidieregeling ook in 2022 nodig zal zijn.

Wethouder Mirjam Bakker: “Helaas is corona nog geen verleden tijd. Onze maatschappelijke instellingen, die zo belangrijk zijn voor onze gemeente, worden opnieuw getroffen. Waar nodig, bieden we onder andere op deze manier onze hulp aan. We verwachten ook dat maatschappelijke instellingen volgend jaar nog te maken hebben met de negatieve, financiële gevolgen van de pandemie. We zijn in gesprek met verschillende instellingen en daar horen we dezelfde geluiden. Daar willen we als gemeente met deze subsidieregeling op anticiperen.”

In september 2020 werd voor het eerst besloten om een financiële compensatie beschikbaar te stellen voor de schade ontstaan door corona, opgelopen in de periode tussen maart en december 2020. De regeling bood maatschappelijke instellingen (zonder winstoogmerk) en pachters compensatie als zij nadeel ondervonden door de coronamaatregelen van de overheid. In maart van dit jaar besloot de raad om ook voor 2021 budget vrij te maken. Met dit besluit wordt er voor de derde keer geld gereserveerd. De gemeenteraad buigt zich begin februari over het collegebesluit.

Elke vier jaar stelt de gemeente gezondheidsbeleid vast. Dit doet ze om de gezondheid van inwoners te bevorderen en te beschermen. Met een dubbele vergrijzing, de druk op jongeren vanuit de maatschappij en sociaal economische verschillen die tot ongelijke kansen leiden, zijn de opgaven groot. Daarom investeert het college de komende jaren extra op het thema gezondheid. Dit staat beschreven in de gezondheidsnota ‘Samen doen, samen gezond Súdwest-Fryslân’.

Gemeente Súdwest-Fryslân wil de gezondste woon- en leefgemeente van Noord-Nederland worden (Koersnota 2022). Een gemeente waar kinderen gezond opgroeien, jongeren gezond leven en ouderen lang vitaal blijven. Alle inwoners moeten zo goed en lang mogelijk in de vertrouwde omgeving gezond kunnen blijven meedoen. Goed wonen gaat niet zonder goede voorzieningen. Daarvoor is een goede toegang tot en verbinding met gebiedsteams, zorg, sport en cultuur van groot belang.

Een gezonde leefstijl is heel belangrijk. Wethouder Gea Wielinga vertelt: “Met een gezonde leefstijl leef je langer en geniet je meer. Een gezonde leefstijl begint al vroeg. Als je als kind gezond opgroeit, heb je meer kansen om je goed te ontwikkelen. COVID-19 wijst ons erop hoe belangrijk het is om gezond te leven. Het is belangrijk om vooruit te kijken: wat kunnen wij doen om onze gezondheid te versterken?”

‘Gezondheid’ is heel breed. Het is meer dan ‘niet ziek zijn’. Het gaat ook over veerkracht, meedoen in de maatschappij, betekenisvol werk of andere activiteiten en de eigen omgeving. Voor iedereen geldt: een gezonde omgeving stimuleert gezond gedrag. Er is een aantal basisvoorwaarden voor een gezond en vitaal leven. Zoals een gezonde leefstijl en leefomgeving, waardevolle relaties en contacten en financieel gezond zijn. Het versterken van deze voorwaarden is de basis voor de aanpak gezondheid.

De gemeente zoekt nadrukkelijk de samenwerking. Gea Wielinga vervolgt: “Werken aan gezondheid kunnen we niet alleen. We doen het vóór onze inwoners, maar ook mét onze inwoners. Velen zijn vrijwilliger, mantelzorger of gewoon een goede buurman of buurvrouw. We kunnen niet zonder hen.”

De samenwerking met andere partijen en het medische domein is daarbij essentieel om aan een brede aanpak van gezondheid te werken. Dit vraagt inzet van allerlei organisaties en bedrijven én een stevig preventiebeleid. Zodat goede gezondheid een gezamenlijk streven is, wat leidt tot gezondere inwoners.

Woensdag 15 december werd ‘De Buurtvalk’ in de Sneker wijk het Eiland geopend. In dit informatiepunt aan de Valkstraat, kunnen inwoners van het Eiland terecht met vragen over hun wijk aan Elkien, Accolade en de Gemeente Súdwest-Fryslân. Deze partijen hebben de handen ineen geslagen om de wijk op alle fronten toekomstbestendig te maken. De gemeente onderzoekt de mogelijkheden om de wijk te verwarmen met aquathermie als alternatief voor aardgas. De beide woningcorporaties gaan aan de slag om de veelal sociale huurwoningen te renoveren en te isoleren of te slopen en te vervangen voor duurzame nieuwbouw.

Van saai naar fraai

De feestelijke opening van het pand vond vanwege de geldende maatregelen in aangepaste vorm plaats. De naam ‘De Buurtvalk’, gekozen door bewoners uit de wijk, werd onthuld evenals de kleurrijke muurschilderingen van de hand van kunstenares Merel Visser. Ook bij het ontwerp van de kunst hebben wijkbewoners meegedacht. “Inwoners betrekken bij de plannen is dan ook het centrale thema”, aldus de samenwerkende partijen. “We begrijpen dat de plannen voor veel inwoners nu nog niet concreet zijn. Toch willen we hen juist in een vroeg stadium al betrekken en de gelegenheid geven om vragen te stellen over hun persoonlijke woonsituatie.” Voor de opening werden alle buurtbewoners uitgenodigd om vooralsnog alleen buiten een kijkje te nemen. Voor de deur staat een kerstboom waarin zij een toekomstwens voor hun wijk kunnen hangen.

Ook energietips of vragen aan de wijkagent

Vanaf januari kunnen de bewoners van het Eiland ook in het pand terecht tijdens inloopspreekuren. Naast Accolade, Elkien en de gemeente, zullen ook huurderbelangenvereniging Nieuw Elan, de wijkagent en een energiecoach met enige regelmaat te vinden zijn in het informatiepunt.

Gemeente Súdwest-Fryslân verstevigt samenwerking met de Gelijke Kansen Alliantie.

Wethouder Mirjam Bakker van gemeente Súdwest-Fryslân heeft een addendum toegevoegd aan de Gelijke Kansen Alliantie (GKA) Agenda. Dit betekent dat de gemeente Súdwest-Fryslân de komende twee jaar samen met de GKA  blijft werken aan het bevorderen van kansengelijkheid.

Gemeenten in het hele land werken aan de bevordering van kansengelijkheid. Gemeente Súdwest-Fryslân bouwt met het addendum op de Gelijke Kansen Alliantie Agenda verder aan haar inzet voor kansengelijkheid. In het addendum zijn concrete interventies opgenomen die als doel hebben kansengelijkheid te bevorderen. Ook zijn er afspraken gemaakt over de samenwerking tussen gemeente, scholen en maatschappelijke organisaties en de ondersteuning vanuit de Gelijke Kansen Alliantie.

Het addendum is – zowel letterlijk als figuurlijk – een belangrijke toevoeging op de agenda. Wethouder Mirjam Bakker: “Gemeente  Súdwest-Fryslânmaakt werk van gelijke kansen waarbij we breed inzetten op onderwijsachterstanden door middel van talentontwikkeling. Weekendschool Súdwest-Fryslân is daar een mooi voorbeeld van”.

Deze school voor aanvullend onderwijs is voor kinderen en jongeren van 10 tot 18 jaar uit de Gemeente Súdwest-Fryslân die, vanwege redenen buiten henzelf, vaak minder mogelijkheden en kansen hebben om hun talenten te ontwikkelen. Eens per twee weken krijgen zij les op zondagmiddag van gastdocenten met interessante beroepen die hier vol passie over vertellen. Ze spelen bijvoorbeeld met rechters en advocaten een rechtszaak na, leren van een kraanmachinist, horen van de politie hoe je moet arresteren en gaan naar een chemiebedrijf om allerlei proefjes te doen. Het weekendschoolonderwijs verbreedt de horizon van deze leerlingen door het verleggen van grenzen en het ontwikkelen van talent. Met het addendum wil de gemeente de Weekendschool de komende 2 jaar aanhouden.

De Gelijke Kansen Alliantie is een initiatief van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. In de GKA werkt het ministerie van OCW samen met scholen, gemeenten en maatschappelijke partners aan het verbeteren van kansengelijkheid in het onderwijs, waarbij de verbinding tussen thuis, school en omgeving centraal staat. Op dit moment zijn er ruim vijftig gemeenten aangesloten bij de Gelijke Kansen Alliantie. Dit aantal zal het komend jaar worden uitgebreid tot een maximum van honderd gemeenten. De agenda en het addendum van Súdwest-Fryslân en de andere gemeenten zijn te vinden op de website van GKA: https://www.gelijke-kansen.nl/gemeenten.

Uit recent onderzoek is gebleken dat de plannen voor de herontwikkeling van het IJlsterplein in Sneek haalbaar zijn. Om de herontwikkeling verder op te kunnen starten en grond aan te kopen, is krediet en een vastgestelde grondexploitatie nodig. De gemeenteraad neemt hier op 3 februari 2022 een besluit over.

Aankoop perceel Bo-rent

Om het complex met circa 26 koopappartementen op de beoogde locatie te kunnen realiseren, heeft het college van burgemeester en wethouders op 7 december ingestemd met de aankoop van het perceel Lemmerweg 49 in. Het college is de koopovereenkomst aangegaan onder de ontbindende voorwaarde dat de raad de grondexploitatie vaststelt en het benodigde krediet beschikbaar stelt. Daarnaast is de gemeente nog in gesprek met woningcorporatie Elkien over de aankoop van het gebied gelegen achter de Bo-rent. Een deel van de grond nabij de watertoren en de twee woningen boven het Bo-rent pand is al in eigendom van Súdwest-Fryslân.

De gemeenteraad neemt op 3 februari 2022 een besluit over de kredietaanvraag en de grondexploitatie.

Gemeente Súdwest-Fryslân gaat aan de slag met de versterking van het lokale aanbod voor mensen met dementie. De gemeente krijgt hiervoor een subsidie van €50.000 van het Ministerie van VWS. Met dit geld worden zinvolle dagactiviteiten georganiseerd. Uitgangspunt hierbij zijn de wensen en behoeften van mensen met dementie.

Het belang van zinvolle dagactiviteiten

Mensen met dementie wonen steeds langer thuis. Het is belangrijk dat deze mensen mee kunnen blijven doen in de samenleving. Door de subsidie kan de gemeente thuiswonende mensen met dementie zo goed mogelijk ondersteunen, bijvoorbeeld door het aanbieden van dagactiviteiten. Door deze activiteiten blijven mensen zoveel als mogelijk gezond. Want sociaal en fysiek actief blijven, betekent vaak langer mee kunnen doen. Ook leren mensen tijdens deze dagbesteding omgaan met (de gevolgen van) dementie en is er contact met anderen. Hierdoor is er minder snel extra zorg nodig. 

Activiteiten die dag de moeite waard maken

Het aanbod van zinvolle activiteiten aan thuiswonende mensen met dementie is essentieel. Wethouder Gea Wielinga onderschrijft het belang van een lokale aanpak: “Met het beschikbare geld kunnen we zinvolle dagactiviteiten in de buurt organiseren. Deze worden samen mét mensen met dementie bedacht. Het zijn activiteiten waar ze blij van worden, die de dag de moeite waard maken. Om zo lang mogelijk onderdeel te zijn van de mienskip.” Naast dat dit gunstig is voor de mensen met dementie, helpt het ook hun mantelzorgers. De thuissituatie is zo beter vol te houden.

Subsidie vanuit VWS

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) stelde dit jaar per gemeente een bedrag van €50.000 ter beschikking voor versterking van het lokale aanbod voor mensen met dementie. Tussen de 20 en 25 gemeenten konden meedoen. De selectie vond plaats op basis van objectieve criteria zoals spreiding door het land en gemeentegrootte. In november ontving gemeente Súdwest-Fryslân een positieve reactie op de ingediende aanvraag. De middelen komen beschikbaar in de decembercirculaire.

Woensdag 15 december wappert de Nederlandse vlag vanaf de toren van de Martinikerk in zowel Sneek als Bolsward vanwege Naturalisatiedag. Deze dag, waarop ook Koninkrijksdag valt, wordt ieder jaar op 15 december gevierd. Het vlaggen op beide torens is ook dit jaar in Súdwest-Fryslân het enige uiterlijk vertoon op deze bijzondere dag waarop aandacht is voor nieuwe Nederlanders in de gemeente.

Als een buitenlander officieel Nederlands staatsburger wordt, is dat reden voor een feestje. In Súdwest-Fryslân gebeurt dit normaal gesproken maandelijks, met een feestelijke ceremonie in het Bestjoershûs in Sneek. Dergelijke bijeenkomsten zijn vanwege de coronamaatregelen, niet mogelijk. “It is fansels tige spitich dat dit no ek dit jier net kin”, zegt burgemeester Jannewietske de Vries van Súdwest-Fryslân. “It binne altyd bysûndere gearkomsten mei tankbere minsken, dy’t hast sûnder útsûndering drege tiden meimakke hawwe. Se binne bliid dat se hjir in plak krigen hawwe.”

Nu er geen bijeenkomsten mogelijk zijn, wil Súdwest-Fryslân toch aandacht schenken aan het feit dat de gemeente dit jaar 209 nieuwe Nederlanders mocht verwelkomen. De meesten van hen kregen een uitnodiging om de officiële verklaring, waaruit blijkt dat ze Nederlander zijn geworden, persoonlijk in ontvangst te nemen. Tijdens een mini-ceremonie werd de verklaring van verbondenheid afgelegd en werden de officiële papieren overhandigd.

Tijdens de aanvraagprocedure wordt aandacht geschonken aan de betekenis van de Nederlandse nationaliteit en stilgestaan bij de rechten (bijvoorbeeld stemrecht) en plichten (bijvoorbeeld voldoende ingeburgerd zijn) die bij het Nederlanderschap horen.

Stichting Ontwikkeling Geothermie Friesland (Stogef), een burgerinitiatief in Bolsward dat de mogelijkheden aftast om met aardwarmte als alternatief voor aardgas Bolsward te verwarmen, is weer een stap verder. De gemeente Súdwest-Fryslân heeft €171.320 beschikbaar gesteld voor een haalbaarheidsonderzoek.  

Op 29 september bezochten ruim 200 inwoners van Bolsward een voorlichtingsavond in de Martinikerk waarin zij meegenomen werden in de technische wereld van aardwarmte. Daarna is een burgerforum gestart waarin inwoners actief meedenken over de mogelijkheden in hun woonplaats. “Om daadwerkelijk over te kunnen gaan op uitvoering is eerst veel onderzoek nodig, maar het enthousiasme en de betrokkenheid  in Bolsward is groot”, geeft Henk de Vries van Stogef aan. Het haalbaarheidsonderzoek wordt gezamenlijk uitgevoerd door Stogef, de Gemeente Súdwest-Fryslân en Energiewerkplaats Fryslân en zal bestaan uit een technische analyse, een bewonersonderzoek, de economische haalbaarheid en een verkenning van samenwerkingsvormen van lokaal, collectief en maatschappelijk eigenaarschap.

Wethouder Erik Faber is erg enthousiast: “Als daadwerkelijk blijkt dat we Bolsward kunnen verwarmen met collectieve aardwarmte, dan hebben we het binnen onze gemeente over 10.000 woningen en hebben we het doel van 8000 woningen voor 2030 ruimschoots gehaald. Als we dat combineren met de andere initiatieven in onze gemeente, dan zijn we een mooi eind op weg in de energietransitie.”

Stogef verwacht het onderzoek najaar 2022 afgerond te hebben, waarna duidelijk wordt of een aardgasvrij Bolsward daadwerkelijk gerealiseerd kan worden. 

Dinsdag 7 december hebben de colleges van De Fryske Marren, Harlingen, Súdwest-Fryslân en Waadhoeke de uitgewerkte businesscase behandeld, voorgelegd door het Algemeen Bestuur van de Gemeenschappelijke Regeling. Drie van de vier gemeenten hebben vertrouwen in de voorgestelde doorontwikkeling van Empatec naar Werkleerbedrijf. Uit hun collegebesluit spreekt de intentie om de businesscase in het voorjaar vast te stellen.  Het college van Súdwest-Fryslân nam gisteren echter een ander besluit, waarin het ook alternatieve scenario’s wil onderzoeken. De overige gemeenten en het bestuur van de GR moeten zich beraden op wat dat betekent voor het vervolg van het proces.

Van werkbedrijf naar werkleerbedrijf

Naar aanleiding van het keuzedocument ‘Voor iedereen een zinvol leven’ hebben de vier gemeenteraden in april besloten een werkleerbedrijf van Empatec te maken. Daarbij hebben zij de opdracht gegeven om die plannen voor de doorontwikkeling verder uit te werken in een businesscase. De businesscase, die vandaag bekend wordt gemaakt, omvat deze uitgewerkte plannen. Als werkleerbedrijf begeleidt Empatec inwoners van de vier gemeenten die ondersteuning nodig hebben bij het vinden van zelfstandige werkplek. Doordat de gemeenten deze taak allemaal bij Empatec onderbrengen (zo’n 1000 kandidaten per jaar), is het bedrijf gezond en klaar voor de toekomst. Zo kan Empatec passend werk blijven bieden aan de Wsw-medewerkers die er werken en de Nieuw beschut medewerkers (de opvolger van de Wsw). Voor die laatste groepen zou er in feite niets veranderen.

Inhoud businesscase

In de businesscase wordt voorgesteld dat de gemeenten drie basistaken bij het werkleerbedrijf onderbrengen. Dat zijn de uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening, de uitvoering van nieuw beschut werk  en de re-integratie van participatiewetkandidaten die binnen 1,5 jaar werkfit kunnen zijn. Daarnaast brengen de gemeenten individueel nog extra taken bij het werkleerbedrijf onder (in een zogenaamd pluspakket). Gemeenten kunnen dat pakket in de toekomst nog uitbreiden. Daarnaast zouden de bestuurlijke banden aangehaald worden, zodat gemeenten (via de gemeenteschappelijke regeling ) beter toezicht konden houden op het bedrijf.

Businesscase nu naar raden

Na de behandeling van de businesscase in de colleges van B&W, zijn de stukken naar de adviesraden Sociaal Domein en de gemeenteraden gestuurd. In De Fryske Marren, Harlingen en Waadhoeke worden de adviesraden daarbij om advies gevraagd, en de intentie uitgesproken de voorgestelde businesscase te verwezenlijken door in maart 2022 akkoord van de gemeenteraden te vragen. In Súdwest-Fryslân is het besluit aangepast; de stukken worden ter informatie naar de adviesraden en de gemeenteraad gestuurd. Daarnaast besluit het college van Súdwest-Fryslân ‘een brede verkenning op te starten naar alternatieve scenario’s voor een transitie naar een toekomstbestendig Werkleerbedrijf.’

GR en andere gemeenten moeten zich beraden

Het algemeen bestuur van de GR, waar ook Súdwest-Fryslân deel van uitmaakt, heeft de businesscase eind november goedgekeurd voor behandeling door de colleges van B&W van de vier gemeenten. Nu het college van Súdwest-Fryslân een ander besluit heeft genomen, moeten de andere gemeenten en het bestuur van de Gemeenschappelijke Regeling zich beraden op wat de volgende stappen zijn in dit proces. Zij nemen nu eerst de tijd om te bekijken hoe dit proces op een structurele manier verder kan verlopen.

Vanmorgen plantten zo’n 50 kinderen van drie Sneker basisscholen vele honderden bomen en struiken in de wijk De Domp in de stad. Zij markeerden daarmee de start van de boomfeest tiendaagse in Súdwest-Fryslân. Deze tiendaagse staat volledig in het teken van groen en vergroening van schoolpleinen om het tienjarig bestaan van de gemeente te vieren.

De leerlingen van de groepen 6-7 van de drie omliggende scholen in De Domp (Simon Havinga, De Oudvaart en Koningin Wilhelmina) gingen onder leiding van groenmedewerkers van de gemeente aan de slag met de aanplant van bomen en struiken aan de buitenkant van de wijk ter hoogte van het aquaduct. In totaal komen er 5.000 stuks zoals meidoorn, Gelderse roos, rode kornoelje, liguster, krent, esdoorn, abeel, berk en hazelaar. Van deze soorten is bekend dat ze aantrekkelijk zijn voor bijen, hommels, vlinders en vogels.

De boomfeest tiendaagse is ontstaan dankzij suggesties van de schooljeugd zelf. “Tijdens de laatste kinderconferentie gaven onze jongste inwoners aan dat we duurzamer met de wereld moeten omgaan én dat buitenlessen aantrekkelijker moeten worden”, zegt burgemeester Jannewietske de Vries.  “Daarom planten we nu tien dagen lang bomen en struiken met de kinderen van zo veel mogelijk basisscholen in onze gemeente. Het is een mooie stimulans om met het vergroenen van pleinen aan de slag te gaan.”

De komende negen dagen wordt op of rondom de pleinen van nog eens twintig scholen druk geplant. De bomen worden aangeboden door de gemeente. Daarnaast krijgen de scholen een lespakket over bomen van NME Groen Doen. Bij het pakket hoort ook een groene prijsvraag. De klas die wint, gaat een dagje naar het Natuurmuseum in Leeuwarden.

Agrarische bedrijven in Súdwest-Fryslân krijgen de kans om zelfvoorzienend te worden door een windmolen te plaatsen op hun eigen terrein. Windturbines met een ashoogte van maximaal 15 meter zijn toegestaan. Wel gelden hiervoor enkele voorwaarden die opgenomen zijn in het zogenoemde paraplubestemmingsplan en het daaraan gekoppelde toetsingskader die beide ter inzage liggen.

De Provincie Fryslân maakte in 2020 al beleid voor kleine windturbines. De aanvragen in Súdwest-Fryslân stonden, vanwege het ontbreken van duidelijke richtlijnen, voorlopig ‘on hold’. Wethouder Erik Faber is blij dat er nu een duidelijk toetsingskader ligt: “De gemeente gaat hiermee op een goede manier om met duurzame initiatieven die het opwekken van hernieuwbare energie bevorderen maar houdt hiermee ook rekening met omwonenden en het landschap”.

Passend in landschap en met beperkte overlast

Inwoners gaven al vaker aan waarde te hechten aan het weidse Friese landschap en zien niet graag dat dit wordt verstoord door windturbines. In het voorstel is hier zoveel mogelijk rekening mee gehouden door richtlijnen op te stellen voor vorm en kleur en de toegestane locaties van de turbines. Deze richtlijnen zorgen ervoor dat de windturbines voor zo weinig mogelijk (visuele) verstoring zorgen. Ook met geluidsoverlast of slagschaduw voor direct omwonenden wordt rekening gehouden in de voorwaarden. Om te voorkomen dat er teveel windmolens in hetzelfde gebied komen is het gebied  rondom het windpark Nij Hiddum-Houw, dat nog in aanbouw is op de kop van de afsluitdijk, uitgesloten.    

Aan de andere kant zijn er boeren die graag een kleine windmolen willen plaatsen op hun perceel om daarmee hun bedrijf van stroom te kunnen voorzien en een bijdrage te leveren aan de energietransitie. Van 25 boeren in Súdwest-Fryslân is nu bekend dat ze graag een windmolen willen plaatsen bij hun bedrijf. “Het is zaak om de partijen bij elkaar te krijgen en te kijken naar het gezamenlijk belang”, benadrukt Faber.

Inwoners kunnen nog tot 10 januari 2022 reageren op de plannen. In maart 2022 wordt het bestemmingsplan door de raad vastgesteld. Daarna kunnen boeren hun aanvraag indienen bij de gemeente.

Uit metingen is naar voren gekomen dat de kade aan de Waterpoortsgracht in Sneek in beweging is. Om de kans op verdere verzakking te verkleinen en om de veiligheid te waarborgen, wordt een deel van de kade vandaag afgezet met hekken.

Het is bij de gemeente bekend dat de kade aan onderhoud toe is. Deze wordt al langer gemeten en gemonitord. Vervanging van de gehele kade staat gepland voor volgend jaar. Nu de kade sneller verslechtert dan voorzien, heeft de gemeente besloten om de kade per direct met hekken af te zetten. Er wordt nu eerst onderzocht of de kade zo snel mogelijk gestabiliseerd kan worden. Daarna volgt een structurele oplossing.

Woningen aan de kade maar ook de nabijgelegen Waterpoort vallen niet binnen het risicogebied. De schade aan de kade beperkt zich tot circa vier meter vanaf de waterkant. Hier bevindt zich een groenstrook en parkeervakken. Omwonenden kunnen hun huis gewoon bereiken maar voorlopig geen gebruik maken van de parkeervakken aan de kade. Ze zijn hierover per brief geïnformeerd. Hoe lang de werkzaamheden gaan duren is nog niet bekend.

Het archief van de vroegere gemeente Hindeloopen (periode 1927-1983) is nu toegankelijk voor iedereen die meer wil weten over de geschiedenis in het algemeen en het gemeentebestuur in het bijzonder.
De catalogus op het archief is het eerste resultaat van een omvangrijke klus om de archieven van alle voorgangers van Súdwest-Fryslân toegankelijk te maken voor historisch onderzoek. Dit project is naar verwachting in 2025 afgerond.

Bijzondere dossiers

Het archief, met een omvang van ongeveer 30 meter, bevat een aantal dossiers met bijzondere onderwerpen. Bijvoorbeeld over het vergaan van schepen en het redden van schipbreukelingen tussen 1938 en 1948, het instellen van bewakingsdiensten tegen sabotage in 1943 en 1944 en het opheffen van het Stad Burger Weeshuis in 1969. Bijzonder is het dossier over de gemeenteontvanger, die in 1936 met de Noorderzon verdween, waarbij hij de totale kas van de gemeente meenam. 

Meeste stukken openbaar

De meeste archiefstukken zijn openbaar. Dit geldt niet voor alles, bijvoorbeeld als het gaat om documenten over nog levende personen. Het archief is op afspraak in te zien in ‘De Tiid’ .
De catalogus staat ook op www.friesarchiefnet.nl

Hindelooper woningeigenaren mogen hun woning voortaan maximaal dertig dagen per jaar recreatief verhuren. Burgemeester en wethouders nemen een groot deel van het voorstel van de besturen van Stadsbelang, Stichting Promotie Hindeloopen en Stichting Stadsherstel over. Het voorstel kan op een breed draagvlak in Hindeloopen rekenen.

Verder worden nieuwe initiatieven van commerciële verhuur niet langer toegestaan. Wel toegestaan worden de vier bestaande situaties van commerciële verhuur van woningen. Hiervoor komt een nieuw bestemmingsplan. Ook de unieke likhúzen mogen recreatief worden verhuurd. Voor het recreatief gebruiken van tweede woningen is het voorstel om voor bestaande gevallen persoonsgebonden overgangsrecht op te nemen in het bestemmingsplan. Het gebruik van woningen in deeltijd past in de woonbestemming, dit wordt per geval bekeken.

Samenwerken aan oplossingen

Over de recreatieve verhuur van woningen zijn de meningen in Hindeloopen al langer verdeeld. Zo kreeg de gemeente de afgelopen jaren handhavingsverzoeken voor 42 woningen die recreatief zouden worden verhuurd. De gemeente vroeg aan de aan de inwoners van Hindeloopen om zelf met voorstellen te komen voor een oplossing. De drie genoemde stichtingen hebben deze kwestie, samen met inwoners, opgepakt.

‘Met deze aanpak is Súdwest-Fryslân één van de eerste gemeenten in Friesland die alvast werkt volgens de nieuwe Omgevingswet’, aldus verantwoordelijk wethouder Erik Faber. ‘Wij vinden het belangrijk om samen met de mienskip te werken aan een aantrekkelijke omgeving waar het fijn wonen, leven en genieten is. Dit is een mooi voorbeeld van deze nieuwe werkwijze. Het college van burgemeester en wethouders spreekt haar waardering uit voor de tijd en inzet die de Hylpers hierin hebben gestoken.’

Het collegebesluit wordt eind dit jaar behandeld door de gemeenteraad.

Het college van burgemeester en wethouders heeft op 16 november 2021 besloten om de gemeenteraad om voorbereidingskrediet te vragen voor de realisatie van Ald Rien fase 2. Het krediet wordt gebruikt om de haalbaarheid van de plannen te onderzoeken.

Uitbreiding ‘Ald Rien’

In 2017 werden acht woningen gerealiseerd in de eerste fase van ‘Ald Rien’ in Oosthem. In het beeldkwaliteitsplan werd destijds al benoemd dat er in een tweede fase nog een aantal woningen bij komen. We gaan nu de haalbaarheid hiervan onderzoeken. In de plannen voor de tweede fase gaan we uit van de realisatie van 15 woningen op de aangrenzende agrarische grond ten noorden van de eerste fase. Het aantal nieuw te bouwen woningen is passend voor Oosthem en sluit goed aan op de bestaande wijk.

“Bouwen naar behoefte”

Wethouder Mark de Man: “We willen in ‘Ald Rien, fase 2’ woningen gaan ontwikkelen die aansluiten op de behoefte van de inwoners van Oosthem. Wij denken daarom vooral aan starterswoningen, levensloopbestendige woningen en innovatieve woon- en bouwconcepten. Gezien de marktomstandigheden is nú het moment om de ontwikkeling op te starten.”

Voorbereidingskosten

Het voorbereiden van een gebiedsontwikkeling brengt kosten met zich mee. Denk hierbij aan begeleiding van het proces (ambtelijke inzet), eventuele onderzoekskosten en participatie- en communicatiekosten.

Behandeling door raadscommissie en gemeenteraad

Op 7 december 2021 buigt de Commissie Doarp, Stêd en Omkriten zich over de kredietaanvraag. In een raadscommissie vertegenwoordigen commissieleden hun fractie bij de behandeling van specifieke onderwerpen. De raadscommissie adviseert de raad over besluiten die de gemeenteraad moet nemen. In de commissie wordt niet gestemd. Dat gebeurt in de raadsvergadering van 23 december 2021.

Het college van burgemeester en wethouders vraagt de gemeenteraad om krediet beschikbaar te stellen voor een haalbaarheidsonderzoek naar de woningbouwontwikkeling in Scharnegoutum-Noord.

Geschikte woningbouwlocatie

De gemeente Súdwest-Fryslân is grondeigenaar van de locatie Scharnegoutum-Noord. De gemeente ziet dit als een geschikte uitbreidingslocatie voor woningbouw. Diverse belanghebbenden in Scharnegoutum hebben uitgesproken dat zij ook graag woningen op deze plek zouden willen zien. We gaan nu de haalbaarheid van de plannen onderzoeken en we starten met de voorbereidingen.

Over de plannen

We gaan in de plannen voor Scharnegoutum Noord uit van financieel bereikbare koopwoningen, starterswoningen, levensloopbestendige woningen en innovatieve woon- en bouwconcepten. Daarnaast kiezen we er mogelijk voor, om vanwege de doorstroming, ook een beperkt aantal duurdere koopwoningen toe te voegen. Dit hangt af van het haalbaarheidsonderzoek van de plannen voor de beoogde doelgroepen. We gaan uit van in totaal circa 8 à 12 woningen. Het definitieve aantal wordt in de volgende fase bekend.

Voorbereidingskosten

Het voorbereiden van een ontwikkeling brengt kosten met zich mee. Denk hierbij aan begeleiding van het proces (ambtelijke inzet), inzet van marktpartijen, eventuele onderzoekskosten en participatie- en communicatiekosten.

Behandeling door raadscommissie en gemeenteraad

Op 7 december 2021 buigt de Commissie Doarp, Stêd en Omkriten zich over de kredietaanvraag. In een raadscommissie vertegenwoordigen commissieleden hun fractie bij de behandeling van specifieke onderwerpen. De raadscommissie adviseert de raad over besluiten die de gemeenteraad moet nemen. In de commissie wordt niet gestemd. Dat gebeurt in de raadsvergadering van 23 december 2021.

Súdwest-Fryslân maakt serieus werk van woningbouw. Alleen al in de afgelopen twaalf maanden (periode november 2020-oktober 2021) kwamen er in de gemeente 350 wooneenheden bij.

Sneek en Bolsward voeren de lijst aan, met een groei van respectievelijk 183 en 41 wooneenheden, maar ook in ruim dertig andere kernen werd nieuwbouw opgeleverd. Van Koudum (45) en Oudega (14) tot Reahûs, Warns, Wiuwert en Wons (alle 2).

Ook groei in 2020

“De toename staat niet op zichzelf”, zegt Mark de Man, wethouder ‘wonen’. “Ook in 2020 zagen we al dat er ruim 400 nieuwe wooneenheden in gebruik werden genomen, verdeeld over dertig kernen.” Sneek is het meest in trek, maar ook Makkum, Oudega, Workum, Wommels, Schettens, Offingawier, Heeg en Stavoren kregen hun deel.

Goede afspraken

“Daarnaast hebben we voor de periode tot en met 2030 goede afspraken met de provincie gemaakt.” Zodoende krijgt de groei de komende jaren een passend vervolg. Bij de jaarlijkse vaststelling van het gemeentelijk woningprogramma, deze week, programmeerde het college 425 woningen extra. Ook hier is Sneek koploper, maar ook kernen als Woudsend, Koudum, Witmarsum en Scharnegoutum zijn ‘opgeplust’.

‘Nog meer’

Deze 425 wooneenheden komen bovenop de plannen die er al waren voor de periode tot 2030. “En er zit nog meer aan te komen”, zegt De Man. “We verwachten zelf, als gemeente, in 2022 nog ten minste 130 wooneenheden extra te programmeren.” Hij noemt plannen in Oosthem (Ald Rien), Scharnegoutum (Noord), Heeg (Tjerkesleat) en Workum (Thomashof 2). De plannen die in 2022 door externe partijen worden ingediend zijn dan nog niet meegeteld.

Uitdaging

“In absolute aantallen doen we het gewoon goed, maar niet alle doelgroepen worden even goed bediend. Daar zit onze uitdaging.” De Man doelt op de bouw van sociale huurwoningen, betaalbare starterswoningen en zorg- en seniorenwoningen. “Die blijft achter, zo eerlijk moet je zijn. College en gemeenteraad zijn eensgezind dat voor deze doelgroepen versnelling nodig is.” Tegelijkertijd wil de wethouder geen verwachtingen wekken of beloftes doen die hij niet kan nakomen.

Woningkrapte

“Op korte termijn informeren wij de gemeenteraad over welke wettelijke instrumenten er zijn om de woningkrapte te bestrijden”, zegt De Man. “Zo kunnen we laten zien wat er kan, wat we al doen, en wat er niet mag.”

Misverstand

Want het is een misverstand te menen dat een gemeente de alles bepalende regisseur kan spelen. “Samen met huurdersverenigingen en woningcorporaties zijn we voortdurend in gesprek en in overleg, maar we kunnen de corporaties geen aantallen sociale huurwoningen opleggen.” Een andere ontwikkeling waarop een gemeente geen invloed heeft is de huidige prijsstijging van bouwmaterialen. “Evenmin kunnen we iets doen aan de hoogte van de rentestand en andere regels die hypotheekverstrekkers hanteren.”

Naar aard en schaal

En dan is er de uitdaging die bouwen in kleine kernen met zich meebrengt. “In Súdwest-Fryslân hebben we met elkaar afgesproken dat we geen enkel dorp op slot zetten”, zegt De Man. “Maar we kijken wel naar aard en schaal. Anders gezegd: een plan moet passend zijn bij de vraag en een kwalitatieve toevoeging zijn.”

Herbestemmen

Hij wijst er op dat er diverse praktijkvoorbeelden zijn van dorpen die zich uitgedaagd voelen en met vernieuwende toekomstbestendige woonplannen komen. “Bijvoorbeeld in een voormalige school of een kerkgebouw. Herbestemmen van leegstaande panden voorkomt verpaupering én is een mooie manier om de leefbaarheid van een kern te verbeteren.”

Zeilschool het Molenhuis in Woudsend heeft toestemming gekregen om onder voorwaarden het Jelleshuis te slopen. Dit heeft het college van burgemeester en wethouders onlangs besloten.

Aanvullende eis is dat er eerst duidelijk wordt wat ervoor in de plek komt. De knechtenwoningen mogen dus niet gesloopt worden voordat er een definitieve nieuwbouw- of verbouwbouwvergunning is verleend.

Het Jelleshuis, in de volksmond ook wel de knechtenwoningen genoemd, ligt in het beschermde dorpsgezicht van Woudsend. Eerder dit jaar werd een inventarisatie gedaan om te bepalen of de zeven knechtenwoningen van de zeilschool tot gemeentelijk monument aangewezen moesten worden. In december advisteert Hús en Hiem de gemeente over de eventuele monumentale status van het pand.

‘De procedure aanwijzen gemeentelijk monument loopt nog’, aldus verantwoordelijk wethouder Erik Faber. ‘Mogelijk heeft dit effect op de invulling van de voorwaarde die is gesteld in de sloopvergunning.’

Maandag 15 november maakte de jury tijdens het online Ondernemersevent bekend dat Brandsma Digitaal Meten de winnaar is van de Ondernemersprijs 2021. Het bedrijf mag zich niet alleen zich het ‘Beste bedrijf van Súdwest-Fryslân 2021’ noemen, maar won ook een uniek kunstwerk van Annemiek van der Hoek dat zij speciaal voor deze gelegenheid ontwierp.

Het was niet gemakkelijk voor de jury om één winnaar te kiezen. “Alle genomineerden zijn winnaars. Deze drie finalisten uit drie totaal verschillende branches, hebben laten zien dat ze alle drie deze prijs waard zijn. Maar uiteindelijk moeten we toch naar één bedrijf toe.”, aldus juryvoorzitter Dennis Carton.

“Deze ondernemer heeft laten zien dat zij met passie hun vak uitoefenen en werkelijk iedere kans aangrijpen om te innoveren. Ook gaan zij op fantastische wijze met hun mensen om. Zij onderscheiden zich verder met het opleiden van stagiaires en de activiteiten die zij in het onderwijs ontplooien. Het ondernemerschap van Brandsma past helemaal in de huidige tijdgeest.”

De jury ging niet over één nacht ijs. Het was een lang proces waarin de jury uiterst serieus en professioneel te werk ging. Een uitgebreide bedrijfsscan op alle inschrijvingen leverde zeven geselecteerde kandidaten op. Elk van deze zeven bedrijven werd door de jury bezocht. Dit heeft geleid tot drie finalisten: Brandsma Digitaal Meten (Bolsward), Tegelgroothandel Julius van der Werf (Sneek) en The Imagineers (Sneek).

Naast Dennis Carton, directeur van YnBusiness, bestaat de jury van de Ondernemersprijs Súdwest-Fryslân 2021 uit de volgende personen: Mascha Perquin van Mama Mascha, Johanna Jorritsma van Royal Vriesco  / A House of Happiness, Wytze Rijke, TCNN en Tjeerd-Anne Meester, Meester Nautic (winnaar Ondernemersprijs 2019, thema sociaal werkgeverschap).

De finale van de Ondernemersprijs vond plaats tijdens het Ondernemersevent in het Theater Sneek. Door de nieuwe coronamaatregelen kon hier geen publiek bij aanwezig zijn, maar online hebben veel ondernemers en belangstellenden ingeschakeld.

Van 8 november tot en met 1 december 2021 is de indrukwekkende buitententoonstelling Wij … doorbreken de cirkel van geweld te zien op de Leeuwarder Nieuwestad. In deze periode zijn er op verschillende plekken in Friesland ook binnen-tentoonstellingen te bezoeken. Hiermee laten we zien wat we als samenleving kunnen doen tegen huiselijk geweld en kindermishandeling.

Huiselijk geweld en kindermishandeling samen aanpakken

Ieder jaar zijn in Nederland 200.000 volwassenen en 119.000 kinderen slachtoffer van huiselijk geweld of kindermishandeling. Gemeenten hebben een belangrijke rol in de bestrijding en aanpak daarvan. Maar we kunnen het niet alleen. Samen kunnen we de cirkel van geweld doorbreken.

Reizende tentoonstelling met 28 indringende ervaringsverhalen en krachtige portretten

Hiermee maken we huiselijk geweld en kindermishandeling bespreekbaar. En wordt duidelijk gemaakt dat deze vormen van geweld overal voor kunnen komen. Dat het nooit oké is. Dat je je nooit hoeft te schamen. En dat je áltijd om hulp mag vragen. Maar hoe kunnen we als samenleving elkaar hierbij helpen en het geweld aanpakken?

Bespreekbaar maken heeft grote invloed

Huiselijk geweld is iets waar je liever niet mee naar buiten treedt. En als je vermoed dat een bekende te maken heeft met geweld, is het vaak lastig om dit gesprek aan te gaan. Toch is het meestal een kort gesprek, een opmerking of een simpele vraag van een ander die verschil maakt. Een vraag als ‘Gaat het goed met je?’ of ‘Wat kan ik voor je doen?’ kan al zorgen dat het geweld wordt doorbroken.

Het houdt niet op totdat je iets doet. En wij als samenleving kunnen elkaar helpen. Want ook jij kunt iets betekenen voor je buurvrouw, vriend, collega of leerling die te maken heeft met geweld. 

Wilt u de gratis tentoonstelling(en) bezoeken?

De binnen-tentoonstelling is te zien in Cultuurhistorisch centrum De Tiid in Bolsward (Jongemastraat 2) van 12 november t/m 1 december. In Leeuwarden is de buitententoonstelling te bezoeken t/m 1 december op de Nieuwestad. Daarnaast kunt u in de gemeenten Dantumadiel, Fryske Marren, Heerenveen en Smallingerland ook de binnen-tentoonstellingen bezoeken.

Hulp nodig?

Heb jij vermoedens van huiselijk geweld of kindermishandeling en weet niet hoe je dit bespreekbaar moet maken? Of heb je zelf te maken met huiselijk geweld of kindermishandeling? Bij Veilig Thuis kun je terecht voor advies.
Veilig thuis: Je kan 24/7 (anoniem) bellen met 0800-2000 of chatten op werkdagen tussen 9.00 en 17.00 via www.veiligthuisfriesland.nl

Wijk- of gebiedsteam: het gebiedsteam van de gemeente Súdwest-Fryslân bereik je via telefoonnummer 14 0515 of het contactformulier op de website www.sudwestfryslan.nl.

De gemeente Súdwest-Fryslân heeft samen met stichting Warm Heeg een aanvraag ingediend voor de derde selectieronde proeftuinen. Het PAW, Programma Aardgasvrije Wijken selecteert jaarlijks enkele proeftuinen die aanspraak kunnen maken op rijkssteun. Begin 2022 wordt bekend of Warm Heeg kan rekenen op een subsidie van bijna 4 miljoen euro waarmee Heeg verwarmen door middel van aquathermie wel eens werkelijkheid kan worden.

Om een aardgasvrije wijk of aardgasvrij dorp te realiseren en te financieren met subsidie, is de PAW op dit moment één van de weinige mogelijkheden. Voor Europese subsidiestromen is het project in Heeg te klein. Al eerder, in 2020, deed de gemeente Súdwest-Fryslân een PAW-aanvraag voor Warm Heeg maar werd toen niet ingeloot. De terugkoppeling van de eerste aanvraag is ter harte genomen en het project is inmiddels een jaar verder qua ontwikkeling. Dit heeft geresulteerd in een sterke financiële haalbaarheidsstudie met een participatieaanpak die aansluit op de analyse van het dorp. Drie pijlers komen in de aanvraag ijzersterk naar voren: haalbaarheid, betaalbaarheid en betrokkenheid.

De gemeente Súdwest-Fryslân hoopt dan ook dat Heeg dit keer door de strenge selectie komt. Wethouder Erik Faber heeft er vertrouwen in. “We kunnen goed onderbouwen dat Heeg een kansrijk dorp is. Overheden maken plannen op het gebied van duurzaamheid, waarbij we het liefst zien dat initiatieven vanuit de Mienskip komen, zoals hier in Heeg het geval is. Dat heeft geresulteerd in een mooie samenwerking tussen Provincie Fryslân, Wetterskip Fryslân, Warm Heeg en onze gemeente. Directeur-generaal Kuijpers van het ministerie BZK bracht in oktober een bezoek aan Heeg en was zichtbaar onder de indruk van de plannen. Deelname aan de proeftuin zou een mooie volgende stap zijn om de plannen te realiseren.” aldus Faber.

Water uit het Hegemer Mar in plaats van aardgas

Gemeenten hebben volgens het Nationaal Klimaatakkoord de regierol in de warmtetransitie. Voor 2050 moeten alle woningen en gebouwen aardgasvrij zijn. Súdwest-Fryslân heeft in de Transitievisie Warmte kenbaar gemaakt met en samen met welke dorpen en wijken ze eerst aan de slag gaat. Heeg is één van de eerste kansrijke projecten in de gemeente. Stichting Warm Heeg wil een collectieve warmtevoorziening voor het hele dorp realiseren met het Hegemer Mar (in het Nederlands: Heegermeer) als duurzame warmtebron. Voor het winnen van warmte zal gebruik worden gemaakt van aquathermie (warmte uit oppervlaktewater). Lucie Gelderblom, één van de initiatiefnemers van Warm Heeg is trots op de aanvraag die er ligt. ”Het is een project van Heeg voor Heeg. We hebben ambitieuze plannen en we geloven echt dat het kan. Als we geselecteerd worden als proeftuin, gaan we aan de slag om van ons Heeg een aardgasvrij dorp te maken, betaalbaar voor alle Hegemers.”

Tot 1 november konden gemeentes zich aanmelden voor de derde selectieronde proeftuinen. Uit de in totaal 47 aanvragen die gedaan zijn bij het rijk, worden 12 proeftuinen geselecteerd. De bekendmaking van de selectie vindt plaats in het eerste kwartaal van 2022. Als Warm Heeg de subsidie toegekend krijgt, zal Heeg een van de eerste collectieve aquathermienetwerken in Nederland zijn en daarmee een voorbeeldfunctie krijgen voor andere dorpen en wijken.

In Sneek is de verkoop begonnen van kavels op het bedrijventerrein De Hemmen 3, gelegen aan de zuidelijke rondweg (N7). Het startsein werd gegeven door wethouder Bauke Dam, die het verkoopbord onthulde in samenwerking met de voorzitter van de Vereniging Ondernemend Sneek, Sibold Jellema en Arnold de Jong, bestuurslid van de Ondernemersfederatie Súdwest-Fryslân.

Verkoop in twee fases

Het totaal van 25 hectare grond zal in twee fases worden uitgegeven, te beginnen met de kavels aan de N7, de zogeheten zichtlocaties. De verwachting is dat er veel interesse zal zijn voor deze kavels.

Noodroep om ruimte

“Wij krijgen al een aantal jaren signalen over een tekort aan ruimte voor ondernemers die willen uitbreiden”, zegt wethouder Dam. De Hemmen 3 biedt lokale ondernemers de mogelijkheid te groeien. Daarnaast richt de gemeente haar pijlen op het binnenhalen van bedrijven van buiten de gemeente. “De ontwikkeling van De Hemmen 3 is belangrijk voor de bedrijvigheid en werkgelegenheid voor de lange termijn in onze gemeente”, geeft Dam aan. “Lokale bedrijven die zich hier willen vestigen, laten een plek achter die weer door andere bedrijven kan worden ingenomen. Zo zorgen we voor doorstroming.”  

De noodzaak voor meer bedrijfsruimte in Sneek is al een aantal jaren actueel. De eerste gedachtes hierover werden al uitgewisseld voor de herindeling van de gemeente in 2011. “Maar een terrein van deze omvang leg je niet zo maar even aan”, zegt Dam. “Daar is afstemming voor nodig met een groot aantal partijen zoals provincie, Rijkswaterstaat, Wetterskip Fryslân, ondernemers en omwonenden.”

Duurzaam bedrijventerrein

De Hemmen 3 krijgt een duurzaam karakter. De gemeente wil vooral bedrijven aantrekken die toekomstgericht willen ondernemen. Bij inschrijving wordt geïnteresseerden daarom gevraagd een duurzaamheidsmatrix in te vullen. De gemeente laat de scores uit deze matrix meewegen bij de verdeling van de kavels. Daarbij wordt onder andere gekeken naar duurzaam energiegebruik, circulair materiaalgebruik, noodzakelijke aanpassingen inspelend op klimaatverandering (zogeheten klimaatadaptatie) en de bijdrage aan een natuurlijke omgeving. Daarnaast overweegt de gemeente om de aanleg van zonnepanelen op de daken te verplichten.

Groene buffer

Het bedrijventerrein is op korte afstand gesitueerd van Folsgare, dat een belangrijke stem kreeg in de inrichting van het het gebied tussen De Hemmen 3 en het dor. Het resultaat is een groene buffer die maakt dat bewoners niet uitkijken op bedrijfsreclame, maar op natuur. “Het beeldkwaliteitsplan dat voor De Hemmen 3 is opgesteld, moet er voor zorgen dat het ook óp het bedrijfsterrein prettig vertoeven is”, vult Dam aan. 

Start bouw verwacht in voorjaar 2023

Voordat gestart kan worden met de bouw op de kavels, moet de grond bouwrijp gemaakt worden. De gemeente verwacht dat de eerste bedrijven in het voorjaar van 2023 kunnen beginnen met de bouw.