Er worden grote stappen gezet voor de woningbouw in de gemeente Súdwest-Fryslân. Voor vier woningbouwprojecten zijn vorige week de bestemmingsplannen aan de raad voorgelegd door burgemeester en wethouders.

Dit geldt voor de woningbouwprojecten Boazum - Boazumerfeart, Folsgare - Wallemadyk, Scharnegoutum Noord en Woudsend – It Skar 2. Na het vaststellen van de bestemmingsplannen door de raad, dat voor eind mei in de planning staat, kan bij deze vier dorpen ‘de schop in de grond’. Met de vier plannen zullen er in totaal een kleine 100 nieuwe woningen worden gebouwd.

Bauke Dam, wethouder Ruimtelijke Ontwikkeling: “In prachtich oantal! It is tige wichtich dat ek yn de doarpen it bouwen fan wennings trochgiet. Mei de ynwenners fan Boazum, Folsgeare, Skearnegoutum én Wâldsein binne wy drok dwaande om moaie plannen op te leverjen, dy’t passe by de útstrieling en ferlet fan de doarpen.”

Ook Michel Rietman, wethouder Wonen, is positief over de bestemmingsplannen in de vier dorpen: “Er is veel behoefte aan nieuwe woningen, ook in de kleinere dorpen. Daarom is het ontzettend mooi dat er met deze vier plannen weer een honderdtal nieuwe woningen gerealiseerd kunnen worden in onze gemeente.”

Na vaststelling in van de bestemmingsplannen door de gemeenteraad, kan de bouw voorbereid worden. Hiervoor gaat de gemeente op zoek naar een ontwikkelaar per project.

Even meekijken als de beiaardier speelt, terwijl je op een terras zit. Dat is binnenkort mogelijk in Sneek. De Elfstedenstad heeft sinds afgelopen herfst een nieuwe beiaardier, Bob van der Linde. Hij is 29 jaar en wil het beroep van beiaardier bekender maken onder de mensen. Dat doet hij met een livestream, die vrijdag 5 april live gaat.

“Je bent als beiaardier overal te horen, maar nergens te zien,” geeft Bob aan. In Arnhem is Bob ook beiaardier en daar is de toren open voor bezoekers. “Het is vaak de eerste keer dat mensen een beiaardier in levenden lijve treffen.” Bob wil het instrument en zijn beroep zichtbaarder maken. In het bijzonder voor jongeren.

Vrijdag 5 april gaat de livestream live. Er komt bij de Martinikerk in Sneek dan een scherm te hangen waarop bezoekers beneden Bob kunnen zien spelen. De livestream is elke vrijdag en zondag van 12:00 tot 12:30 uur online te volgen via deze link: https://swf.frl/martinitoren.

De Belastingdienst heeft fouten gemaakt bij het uitbetalen van de kinderopvangtoeslag. Veel ouders moesten enorme bedragen terugbetalen. Grote schulden, stress, depressies en scheidingen zijn hier enkele gevolgen van. Bij de Belastingdienst hebben zich inmiddels 176 ouders en 228 kinderen gemeld uit Súdwest-Fryslân, maar dit zijn waarschijnlijk nog niet alle gedupeerden. Súdwest-Fryslân zet een herstelexpert in die vanuit eigen ervaring, met vertrouwen en dichtbij toeslagouders helpt met een nieuwe start.

Wethouder Marianne Poelman vindt het belangrijk dat deze mensen persoonlijk worden geholpen. “Sommige mensen zijn hun baan, partner en alles wat ze liefhebben kwijtgeraakt. Ik vind dat we er alles aan moeten doen om deze mensen zo goed mogelijk te ondersteunen. Ik begrijp dat dit moeilijk is, omdat ze het vertrouwen in de overheid zijn verloren. Daarom vind ik het essentieel dat één van de gedupeerde ouders bij ons aan de slag gaat als herstelexpert. Zij begrijpt als geen ander wat andere ouders doormaken en wat nodig is om hen te helpen.”

Persoonlijke hulp bij SWF Tichtby

Toeslagouders in Súdwest-Fryslân kunnen nu bij de herstelexpert van SWF Tichtby terecht voor hulp. Bij SWF Tichtby werken ervaringsdeskundigen die veel weten over toeslagen en andere regelingen. Inwoners van Súdwest-Fryslân kunnen daar terecht om uit te zoeken waar ze recht op hebben en direct een regeling of toeslag aanvragen. Zo wil de gemeente het gemakkelijker maken voor mensen om hulp te vragen: ze kunnen gewoon langskomen in hun eigen buurt. Nu wordt ook een herstelexpert toeslagenaffaire onderdeel van dit team. Binnenkort neemt de herstelexpert contact op met inwoners in de gemeente die gedupeerd zijn. In dit gesprek wil ze met hen kennis maken en kijken of er ondersteuning nodig is.

Oproep aan gedupeerde ouders en kinderen

De gemeente Súdwest-Fryslân vraagt alle gedupeerde ouders, kinderen en betrokkenen om contact op te nemen met de herstelexpert van SWF Tichtby. Zij begrijpt wat het betekent om onterecht beschuldigd te worden en alles te verliezen. Ze vindt het belangrijk om mensen te laten weten dat ze er niet alleen voor staan en dat er ondersteuning mogelijk is om te helpen bij een nieuwe start. Hoe die nieuwe start eruit ziet en wat daarvoor nodig is, verschilt per situatie.

De herstelexpert van SWF Tichtby is te bereiken via e-mail tichtby@sudwestfryslan.nl of telefoon 14 0515.

Wie met de auto naar Sneek komt om te winkelen, kan op verschillende parkeerterreinen gratis parkeren en vanaf daar binnen een paar minuten in het winkelcentrum staan. Om bezoekers te helpen met de route naar de binnenstad werkt de gemeente aan de zichtbaarheid van parkeerterreinen en -garages en worden looproutes naar het winkelcentrum aangebracht. Wethouder Bauke Dam bracht deze week samen met een paar ondernemers en de binnenstadmanager de eerste markering aan.

Volg de pijl

Wie in Sneek komt, ziet binnenkort op de stoep vanaf het parkeerterrein een bord met de tekst ‘Sneek’ en een pijl in de richting van het winkelcentrum. Wethouder Bauke Dam bracht samen met drie ondernemers van Grootzand en de binnenstadmanager de eerste markering aan bij de Waterpoortgarage, voorheen Boschpleingarage.

Wethouder Bauke Dam: “Wij willen net als de ondernemers dat er veel mensen naar de binnenstad komen en er een leuk dagje van maken. Gezellig winkelen, een terrasje pakken, door de straatjes slenteren, naar de bootjes kijken, eigenlijk het hele pakket. Samen met de VOS, Vereniging Ondernemend Sneek hebben we dit opgezet om het voor bezoekers wat makkelijker te maken om naar het winkelcentrum te komen.”

Ondernemers Ilse Schuurman (Filsen), Corry Jorritsma (Ut Snoepke) en Greetje Oberg-Dijkstra (Medaillon bijous) zijn blij met deze actie en hielpen graag een handje mee. “We vinden het mooi om te zien dat de gemeente haar best doet. Dit is een positieve actie. Hopelijk helpt dit bezoekers om gemakkelijk de weg naar de binnenstad te vinden. Het is ook maar iets van drie minuutjes lopen vanaf de parkeergarage naar de winkels”, aldus Greetje Oberg-Dijkstra.

Parkeren in Sneek

Naast de markering op de stoep krijgen de parkeerterreinen nieuwe borden. Ook komt er een duidelijkere verwijzing naar de gratis parkeerterreinen en garages. De gemeente is daar al mee begonnen. Met een groot blauw bord verwelkomt de gemeente bezoekers en verwijst naar de garage. Wethouder Michel Rietman kwam zelf een kijkje nemen bij de nieuwe borden en is blij met deze stappen: “Eindelijk kunnen we wat zien van de plannen om onze gastvrijheid beter zichtbaar te maken. Duidelijke borden die mensen gaan helpen bij het vinden van een parkeerplekje. Hier kun je niet omheen.”

Nieuwe namen parkeerterreinen

Wie in de afgelopen week in Sneek is geweest heeft het misschien al gezien: de Boschpleingarage heeft een nieuwe naam gekregen en heet vanaf nu P-Zuid Waterpoort. Ook de naam ‘Veemarktterrein’ verandert. Dat wordt P-West Theater. Michel Rietman: “Een nieuwe naam die hier al zo verankerd ligt, is best wel een stap. Ik verwacht ook wel dat we in de regio de naam Veemarkt nog lang gaan gebruiken, maar mensen die hier niet bekend zijn zegt dat eigenlijk niks. Dat bleek ook uit een onderzoek van de VOS. We hebben vervolgens samen gekeken naar logischere namen om toeristen beter te verwijzen naar de parkeerplaatsen. Die komen eerder voor de waterpoort of voor het theater dan voor de veemarkt, die we hier ook al meer dan 30 jaar niet meer hebben gehad.”

In de komende periode worden de andere borden bij de parkeerterreinen vernieuwd en bij geplaatst. Zodra het weer het toelaat worden de looproutes op de stoep aangebracht. Wethouder Bauke Dam: “Ik nodig iedereen uit om binnenkort een dagje Sneek te plannen om hier gezellig te winkelen en door de stad te struinen. Sneek heeft zoveel moois te bieden.”

Wonen waar je wilt en hoe je wilt. Gemeente Súdwest-Fryslân zet zich in om woningen te bouwen voor iedereen. In Sneek werkt de gemeente aan een uitbreiding van de woonwagenlocatie aan de Johan Willem Frisostraat met 14 nieuwe standplaatsen. Als de gemeenteraad het definitieve bestemmingsplan vaststelt, kunnen de nieuwe woonwagens er volgend jaar staan.

Gemeenten hebben vanuit het Rijk een belangrijke taak te vervullen: het toevoegen van nieuwe woningen aan de woningmarkt. Súdwest-Fryslân heeft hoge ambities gesteld en zet zich ook in voor doelgroepen die niet onder de reguliere woningmarkt vallen. “We vinden het heel belangrijk dat onze inwoners kunnen wonen waar hun hart ligt. En dit geldt ook voor woonwagenbewoners, waarvoor het belangrijk is om samen met familie te leven. In Sneek is veel vraag naar nieuwe woonwagenstandplaatsen en woonwagenbewoners moeten nu vaak ongewild in een reguliere woning wonen”, licht wethouder Michel Rietman toe.

De gemeente is in Sneek al lange tijd in gesprek met de bewoners en bezig met plannen voor de uitbreiding. Na de vaststelling van het bestemmingsplan kan de gemeente verder om de nieuwe standplaatsen daadwerkelijk te realiseren.

Vervolg

Als de gemeenteraad akkoord gaat en het definitieve bestemmingsplan vaststelt, kan de gemeente de voorbereidingen voor de bouw treffen. Voor de zomer worden eerst de oude panden op de aangewezen locatie gesloopt. Vervolgens wordt de grond voorbereid en bouwrijp gemaakt. Vanaf begin volgend jaar kunnen de woonwagens worden geplaatst. Er is ruimte voor 10 sociale huurplekken en 4 koopplekken aan het water. De bestaande woning op de nieuwe locatie blijft staan en wordt verkocht binnen de doelgroep van woonwagenbewoners.

Vanaf 27 maart 2024 tot en met 8 mei 2024 kunnen belangstellenden het aangepaste toewijzingsbeleid inzien. Doel van het beleid is om bij toewijzing van koopstandplaatsen voor woonwagens de kinderen en andere familieleden van (oud)bewoners van de woonwagenlocaties in Sneek voorrang te geven om zo de leefcultuur van de bewoners te beschermen.   

Gemeente Súdwest-Fryslân zet in op een bloeiende gastvrijheidseconomie, waarbij de inwoners voorop staan. Het doel? Dat elke inwoner zelf profiteert van de recreatiemogelijkheden en van de jaarlijkse toestroom van bezoekers. Met deze visie focust de gemeente niet alleen op economische voordelen, maar ook op maatschappelijke en landschappelijke waarden. Op 18 april neemt de gemeenteraad een besluit over de nieuwe visie.

Parelsector voor Súdwest-Fryslân

In de Friese gastvrijheidseconomie speelt Súdwest-Fryslân een belangrijke rol. Met prachtig culturele erfgoed, idyllische landschappen en historische steden trekt de gemeente zowel bewoners als bezoekers aan. De ruim 450 overnachtingsplaatsen bieden jaarlijks 1.25 miljoen overnachtingen. Dit maakt dat de gastvrijheidseconomie een parelsector voor Súdwest-Fryslân is, die zorgt voor werkgelegenheid, investeringen en een aantrekkelijke leefomgeving.

"Onze inwoners staan achter de nieuwe plannen die er nu liggen," aldus trotse wethouder Michel Rietman. “Uit ons onderzoek blijkt dat 63% van de inwoners van Súdwest-Fryslân de voordelen erkent. Toch zijn er zorgen, vooral over natuur en landschap. In onze visie staat centraal dat we het wonen en leven in Súdwest-Fryslân nog mooier willen maken. Dat doen we onder andere door meer activiteiten te bieden, vooral tussen oktober en april.”

Drie routes naar succes

De gemeente Súdwest-Fryslân wil dat elke inwoner profiteert van de gastvrijheidseconomie. Dit doet de gemeente met drie routes. Allereerst door te blijven werken aan de beleving van de prachtige Friese omgeving. Door het creëren van goede infrastructuur en aantrekkelijke knooppunten waar landschap, cultuur en erfgoed elkaar ontmoeten. Ten tweede door te streven naar genoeg reuring in het voor- en najaar. De focus ligt hier op het uitbreiden van het culturele en sportieve aanbod en overnachtingsplaatsen die ook in deze maanden beschikbaar zijn. Tot slot wil de gemeente ervoor zorgen dat dit alles voor mensen met een kleine en modale portemonnee beschikbaar is. Ook heeft de gemeente in de visie volop aandacht voor het versterken van het organisatorisch vermogen van de gastvrijheidssector. Súdwest-Fryslân heeft een ongekende kracht aan enthousiaste inwoners, vrijwilligers en ondernemers. De krachten bundelen helpt om goede ideeën tot bloei te laten komen.

Wethouder Michel Rietman: “Deze nieuwe visie is het resultaat van nauwe samenwerking met inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties. Gezamenlijk bouwen we aan een Súdwest-Fryslân waar gastvrijheid, diversiteit en kwaliteit samenkomen. Met als resultaat een gastvrij Súdwest-Fryslân voor iedereen!”

In vrijwel alle dorpen en wijken in de gemeente Súdwest-Fryslân geven inwoners aan dat er harder gereden wordt dan de toegestane snelheid. Te hard rijden veroorzaakt gevaar en overlast. De gemeente start daarom de campagne ‘Check je meter, 30 is beter!’. De campagne is erop gericht om inwoners van dorpen en wijken te helpen om op een positieve manier bewustwording te creëren over rijgedrag.

Op donderdag 21 maart werd in Folsgeare het startsein gegeven voor de campagne. Wethouder Mobiliteit Michel Rietman overhandige daarvoor de eerste zogenaamde ‘verkeersgedragtoolbox’ aan Dorpsbelang Folsgeare. In de toolbox zitten allerlei leuke en handige hulpmiddelen. Hulpmiddelen die bedoeld zijn om het gesprek over te hard rijden aan te gaan en om de snelheidslimiet op een positieve manier zichtbaar te maken.

“Verkeersveiligheid is een terugkerend onderwerp in dorpen en wijken. De zorgen van onze inwoners over te hard rijdend verkeer nemen we altijd serieus. In samenwerking met onze inwoners is deze campagne ontstaan. Het doel van de campagne is dat inwoners met elkaar in gesprek gaan over het verkeersgedrag in hun straat of wijk. Uit ervaringen blijkt dat het vaak je eigen buurtgenoot is die te hard rijdt. Veelal onbewust. Met deze campagne geven we met elkaar gehoor aan de oproep om je aan de verkeerssnelheid te houden. Omdat we dit allemaal belangrijk vinden.”, vertelt Rietman.

Gedrag

In de praktijk blijkt dat verkeersremmende maatregelen zoals verkeersdrempels of bloembakken lang niet altijd het gewenste effect hebben. Gedrag is waar het vooral om gaat. Wijkagent Thomas de Boer: "Te hard rijden leidt tot gevaarlijke situaties. Het houden aan de snelheidslimiet vermindert het aantal ongelukken en verhoogt de veiligheid van alle weggebruikers in onze dorpen en wijken. We zijn dan ook blij dat er door deze campagne extra aandacht is voor verkeersveiligheid.” 

Verkeersgedragtoolbox

Alle dorps- en wijkbelangen in Súdwest-Fryslân ontvangen een verkeersgedragstoolbox.
Met de toolbox kunnen inwoners zelf concreet aan de slag met de verkeersveiligheid in hun dorp of wijk. Mooie initiatieven en ideeën worden door de gemeente op de website sudwestfryslan.nl/30isbeter gedeeld.  

Beleid en regelgeving houden de transformatie van boerenerven naar woningen vooralsnog tegen. Als het aan Súdwest-Fryslân ligt komt daar verandering in. De Taskforce Wonen van de gemeente Súdwest-Fryslân wil met initiatiefnemers en partnerorganisaties om tafel om te kijken wat er nodig is om woningbouw op boerenerven mogelijk te maken.

Nu worden leegkomende agrarische bedrijven vaak omgebouwd tot een (luxe) woonboerderij voor één gezin, of ze komen leeg te staan en verpauperen. De meerwaarde voor de gemeenschap daarvan is minimaal of zelfs negatief. Transformatie naar meerdere woningen is een kans om de waarde van boerenerven te behouden en zelfs de versterken. Het gaat hierbij om ontwikkelingen van meerdere woningen in schuren, of op het erf.

Die verpaupering komt, volgens de gemeente, doordat er te weinig mogelijkheden zijn met boerenerven die vrijkomen. “Die zijn gewoon niet interessant genoeg. Met een mogelijkheid om bijvoorbeeld een aantal woningen op het terrein te bouwen, wordt het financieel aantrekkelijker. Daarmee gaan we verpaupering tegen en blijven deze vrijgekomen boerenerven hun waarde voor de omgeving behouden”, laat wethouder Michel Rietman weten.

Volgens de gemeente zijn er al verschillende initiatieven ingediend om bestaande boerenerven te verrijken met woningen, maar is de huidige ruimte in beleid en regelgeving te beperkt.

“Er is een nieuwe kijk op de situatie nodig. De zoektocht daarnaar zijn we gestart. We gaan samen met eigenaren van minimaal drie locaties om tafel om op die concrete plek de transformatie te onderzoeken: Waar lopen we dan tegenaan? Is dat beleid dat anders moet? Of provinciale regelgeving? Dat geeft ons een concrete to-do lijst waarmee we aan de slag kunnen”, licht Rietman toe.

Provincie Fryslân, Rabobank en het samenwerkingsverband Transfarm worden ook hierbij betrokken. Samen zetten de partijen zich in voor de toekomstbestendigheid van boerenerven. Binnenkort is er een sessie met deze partners en de eigenaren van de pilotlocaties.

Opdracht Taskforce Wonen

Gemeente Súdwest-Fryslân heeft de Taskforce Wonen opgericht met een tweeledige opdracht. Enerzijds om te onderzoeken hoe woningbouwprocessen versneld kunnen worden. Daarnaast doet de taskforce voorstellen om regelgeving te verruimen. Of er gemotiveerd van af te kunnen wijken om woningen te realiseren op particuliere erven, boerenerven en op het water.

Het versnellen van het woningbouwproces wordt al in meerdere projecten toegepast. Bijvoorbeeld door het bouwrijp maken van bouwgrond naar voren te halen. En door in te steken op zorgvuldige participatietrajecten.

In Hindeloopen zijn concrete uitbreidingsplannen, een langgekoesterde wens van de Hylpers zelf. Het college van burgemeester en wethouders heeft nu ingestemd met de plannen en vraagt de gemeenteraad om een voorbereidingskrediet van €110.000. Hoeveel woningen er precies kunnen komen, moet nog blijken uit verkennend onderzoek naar o.a de grond en milieuaspecten. De gemeente gaat uit van circa 20 woningen verdeeld over twee locaties. De gemeenteraad neemt op 18 april een besluit. Als alles meezit kan in 2025 de schep de grond in.

Samen met inwoners van Hindeloopen

In Hindeloopen zijn de afgelopen twintig jaar nauwelijks woningen gerealiseerd. Daarom is besloten Hindeloopen op te nemen in de pilot ‘Kleine kernen aanpak’. De kansrijke plekken en een aantal opties voor de invulling ervan zijn in september 2023 aan de inwoners gepresenteerd. Inwoners konden direct reageren op de mogelijke invulling en hun voorkeur uitspreken over prijsklassen en woningtypes. Deze inbreng van inwoners is samengevat in een aanpak voor woningbouw voor Hindeloopen. Daarin staat onder andere dat de twee locaties ‘Speeltuin’ en ‘Yndijk’ verder uitwerkt worden voor de ontwikkeling van woningen. Hindeloopen heeft nu vooral eengezinswoningen. Inwoners geven aan behoefte te hebben aan huizen voor starters en ouderen. Ook bij de volgende stappen richting bouw worden inwoners van Hindeloopen zoveel mogelijk betrokken.

Kleine kernen aanpak

Súdwest-Fryslân wil met het actieplan 'Súdwest-Fryslân bouwt' meer sturing geven aan de plannen voor nieuwe woningen. Ze streven naar een gelijkmatige verspreiding van nieuwe woningen over het gebied en een optimale balans tussen wat de gemeente aanbiedt en wat de markt te bieden heeft. Daarbij is vooral aandacht voor het bouwen in de kleinere kernen.

Aan de Exmorraweg in Bolsward wordt vanaf september 2024 gewerkt aan de nieuwe huisvesting van de buitendienst van gemeente Súdwest-Fryslân. Met de nieuwe huisvesting op die locatie is er geen ruimte meer voor de milieustraat. Vorig jaar is besloten om de activiteiten van de milieustraat Bolsward voorlopig te verplaatsen naar de Wetterskipsdyk in Sneek. Dat betekent dat de milieustraat van Sneek vanaf september de bezoekers van Bolsward moet kunnen opvangen.

Werkzaamheden milieustraat Sneek

De komende maanden, vanaf 2 april, maakt de gemeente de milieustraat Sneek klaar voor een toekomst waarin er meer inwoners tegelijkertijd terecht kunnen. Zo wordt een extra ontsluitingsweg gerealiseerd en wordt de milieustraat ruimer en overzichtelijker opgezet.

Ook wil de gemeente de grondstoffen beter gaan scheiden. Daarmee wil Súdwest-Fryslân het afval minimaliseren en het hergebruik van materialen tot (nieuwe) grondstoffen maximaliseren.

Openingstijden milieustraten

Om de werkzaamheden vlot en veilig te kunnen uitvoeren, wordt de milieustraat van Sneek tijdelijk gesloten. Inwoners kunnen dan terecht bij de milieustraat in Bolsward. De werkzaamheden duren ongeveer 4 tot 5 maanden, van 2 april tot eind augustus. De milieustraat van Bolsward is in die periode op werkdagen en in het weekend langer op. Op werkdagen kan tot 19:00 uur en op zaterdag tot 14:30 uur het afval worden gebracht.

De openingstijden zijn te vinden op de pagina over de milieustraten.

De Klameare in Workum krijgt een nieuw onderkomen. De nieuwe Klameare komt op de plek waar basisschool De Pipegaal was gevestigd, op de hoek van de Hearewei en de Spoardyk. De komende weken start de sloop van het voormalig schoolgebouw. In het najaar van 2025 hoopt de gemeente het nieuwe kultuerhús in gebruik te nemen.

Een plek voor ontmoeten en ontwikkelen

Gemeente Súdwest-Fryslân is ervan overtuigd dat een voorziening als De Klameare voorziet in een belangrijke behoefte van de bewoners van de stad Workum en het omliggende verzorgingsgebied. In de Klameare komen diverse functies bij elkaar. Zo heeft het een theaterfunctie en biedt het onderdak aan een vestiging van Bibliotheken Mar & Fean.

‘Kultuerhûs Klameare is in plak dêr 't minsken elkoar moetsje en dêr 't kreativiteit stimulearre wurdt. Sokke plakken, mienskipshuzen neam ik se ek wol, binne essinsjeel yn in grutte gemeente as Súdwest-Fryslân. Sawol foar it moetsjen as foar de kreative ûntwikkeling fan minsken. De Klameare biedt plak foar ferskate aktiviteiten, lykas muzyk, teäter, dûns, mar ek workshops en groepsaktiviteiten. Dat is weardefol en dêrom fine wy it dus ek sa wichtich dat der in plak is dy 't romte biedt foar dy kreativiteit en moetingen”, laat wethouder Bauke Dam weten.*

Start bouw Klameare rond de zomer

De sloop van het voormalig schoolgebouw is inmiddels gestart. Ondertussen loopt de aanbesteding voor de partij die de bouw gaat uitvoeren. De gemeente verwacht in juni te weten wie de aannemer wordt. De bouw van het nieuwe kultuerhús start vervolgens rond de zomer. Een klein jaar later is de Klameare af, zo is de verwachting.

*Quote wethouder Bauke Dam in het Nederlands:

“Kultuerhús Klameare is een plek waar mensen elkaar ontmoeten en waar creativiteit wordt gestimuleerd. Dit soort plekken, gemeenschapshuizen noem ik ze ook wel, zijn essentieel in een veelkernige gemeente als Súdwest-Fryslân. Zowel voor het ontmoeten als voor de creatieve ontwikkeling van mensen. De Klameare biedt plek voor diverse activiteiten, zoals muziek, theater, dans, maar ook workshops en groepsactiviteiten. Dat is waardevol en daarom vinden we het dus ook zo belangrijk dat er een plek is die ruimte biedt voor die creativiteit en ontmoetingen.”

Vanaf 2025 ontvangen de negen musea in Súdwest-Fryslân jaarlijks ruim 1 miljoen euro aan subsidie, dat is € 250.000 meer dan eerdere jaren. In overleg met de musea heeft de gemeente nieuwe richtlijnen gemaakt voor de verdeling van deze subsidie. Deze richtlijnen staan in de subsidieregeling voor de periode van 2025 tot en met 2028. De gemeente wil met deze subsidie de musea ook de komende jaren blijven ondersteunen. Binnenkort zal een museumcommissie de plannen van alle musea beoordelen, zodat de definitieve subsidie voor de komende jaren duidelijk wordt.

Wethouder Petra van den Akker benadrukt het belang van de musea in Súdwest-Fryslân: “Musea zijn van grote waarde in onze gemeente. De musea zorgen er namelijk voor dat de verhalen blijven voortbestaan en de geschiedenis zo onderdeel blijft van ons bestaan hier en nu.” Maar de impact van musea gaat volgens de gemeente verder dan het behoud van de verhalen.

Naast de culturele betekenis dragen musea ook maatschappelijke bij. Zo zijn musea belangrijk voor de vele vrijwilligers die actief betrokken zijn, bieden de musea educatieve programma’s waarbij kinderen op een speelse manier leren en trekken de musea jaarlijks tal van toeristen naar Súdwest-Fryslân. Dit laatste heeft ook positieve gevolgen voor de ondernemers in de omgeving.

De negen musea in Súdwest-Fryslân zijn: Fries Scheepvaart Museum, Houtstad IJlst, Museum It Tsiispakhûs, Jopie Huisman Museum, Kazemattenmuseum, Modelspoormuseum, Museum De Tiid, Museum Hindeloopen en Museum Warkums Erfskip.

Gelijke behandeling voor musea

Er bestond al ruime tijd de wens om de subsidies voor de musea opnieuw te bekijken, zowel vanuit de musea zelf als vanuit de gemeente. De huidige subsidies zijn nog van vóór de fusie van de gemeente Súdwest-Fryslân en zijn niet altijd duidelijk uit te leggen. Om ervoor te zorgen dat musea zo gelijk mogelijk worden behandeld en om helderheid te bieden over de financiële ondersteuning voor de komende jaren, zijn er nieuwe subsidieregels gemaakt.

Vanaf begin 2022 zijn alle musea betrokken bij de nieuwe subsidieregeling. “We vinden het belangrijk dat de musea zich kunnen vinden in de nieuwe aanpak, of in ieder geval begrijpen hoe we tot de bedragen zijn gekomen. Dan is het mooi te horen dat de musea deze werkwijze als positief hebben ervaren.”

De nieuwe subsidieregeling bestaat uit verschillende onderdelen. Elke museum ontvangt vanaf 2025 jaarlijks een bedrag van € 4.296. Daarnaast wordt bij het bepalen van de subsidie ook gekeken naar het aantal bezoekers, dit heeft immers positieve gevolgen voor lokale ondernemers. Ook wordt rekening gehouden met onder andere de grootte van het museum, de collectie, de huisvesting en het personeel. Ten slotte gaat een museumcommissie de inhoudelijke plannen van de musea beoordelen.

Woansdei 6 maart wie de priisútrikking fan it Bêste Frysktalige Redaksjestik fan gemeente Súdwest-Fryslân. Elts jier ropt de gemeente doarpskranten yn Súdwest-Fryslân op om harren bêste Frysktalige stikken yn te stjoeren. Dêrmei kinne se in moaie jildpriis winne. De redaksje fan Diggelfjoer út Wommels hat it bêste Frysktalige stik skreaun fan 2023. Se winne dêrmei 300 euro. Op it twadde plak is de redaksje fan Diggelfjoer Fjouwer Doarpen (Rien, Itens, Hinnaard, Lytse Wierrum) eindige. Sy winne 200 euro.

Wethâlder Petra van den Akker fynt it wichtich dat dizze prizen útrikt wurde. Se seit: “Foar alle ynwenners is it fan belang dat sy mei it Frysk yn oanrekking komme. De doarpskranten kinne dêr in moaie bydrage oan leverje. Der binne yn 2023 net in protte stikken ynstjoerd. We sille dit jier sjen hoe't we dat op in oare wize ynfolje kinne.”

De winnende stikken

It stik fan Wommels giet oer ynwenster Annette Meijer-Wijbenga. Se hat te hearren krigen dat sy MS hat. Mar se giet net by de pakken delsitten. Mei it team Mentaal Sterk fan it MS fûns rint sy nei de top fan de Mont Ventoux, in tocht fan 21 kilometer mei lotgenoaten. “In sterk ferhaal mei emoasje oer it omgean mei MS en doelen foar har libben. Ek oer tsjinslach wurdt ferteld. It ferhaal jout in moai byld fan it karakter fan Annette en is geef Frysk skreaun.” Sa stiet yn it sjueryrapport.

De Fjouwer Doarpen hawwe skreaun oer “It lêste rûntsje” fan molkboer Henk Feenstra út Hommerts. Nei 50 jier stoppe Henk dermei en gong hy mei pensjoen. In redaksjelid is mei Henk mei west op de SRV-wein en hat it lêste rûntsje troch Rien en Itens meiriden. De sjuery sei it folgjende: “It artikel lêst maklik en der wurde goeie fragen steld. It is in persoanlik ferhaal fan hoecht Henk Feenstra syn wurk die wat er mei makke hat ûnderweis en yn syn wein. It stik is aardich geef Frysk skreaun.”

Sjuery

Der binne yn totaal 8 stikken ynstjoerd fan 5 ferskiedene doarpskranten. De krantsjes mochten meardere stikken ynstjoere. De sjuery hat dizze stikken neisjoen en beoardiele op tema’s as: nijswearde, skriuwstyl, opbou, doelgroep, taalgebrûk en flaters. Yn de sjuery sitte: skriuwer Thys Wadman, sjoernaliste en presentator by Omrop Fryslân Tiete Sijens en FNP riedslid Jikkie Ruiter-Postma.

Winnaar Beste Friestalige Redactiestuk 2023 is Diggelfjoer Wommels

Woensdag 6 maart was de prijsuitreiking van het Beste Friestalige Redactiestuk van gemeente Súdwest-Fryslân. Elk jaar roept de gemeente dorpskranten in Súdwest-Fryslân op om hun beste Friestalige stuk in te sturen. Daarmee kunnen ze een mooie geldprijs winnen. De redactie van Diggelfjoer uit Wommels heeft het beste Friestalige stuk geschreven van 2023. Ze winnen daarmee 300 euro. Op de tweede plaats is de redactie van Diggelfjoer Vier Doarpen (Rien, Itens, Hennaard, Lytse Wierrum) geëindigd. Zij winnen 200 euro.

Wethouder Petra van den Akker vindt het belangrijk dat deze prijzen worden uitgereikt. Ze zegt: “Voor alle inwoners is het van belang dat zij met het Fries in aanraking komen. De dorpskranten kunnen daar een mooie bijdrage aan leveren. Er zijn in 2023 niet veel stukken ingestuurd. We zullen dit jaar zien hoe we dat op een andere manier kunnen invullen.”

De winnende stukken

Het stuk van Wommels gaat over inwoonster Annette Meijer-Wijbenga. Ze heeft te horen gekregen dat zij MS heeft. Maar ze gaat niet bij de pakken neerzitten. Met het team Mentaal Sterk van het MS fonds loopt ze naar de top van de Mont Ventoux, een tocht van 21 kilometer met lotgenoten.

“Een sterk verhaal met emotie over het omgaan met MS en doelen voor hun leven. Ook over tegenslag wordt verteld. Het verhaal geeft een mooi beeld van het karakter van Annette en is goed Fries geschreven.” Zo staat in het juryrapport.

De Vier Dorpen hebben geschreven over "Het laatste rondje" van melkboer Henk Feenstra uit Hommerts. Na 50 jaar stopte Henk ermee en ging hij met pensioen. Een redactielid is met Henk mee geweest op de SRV-wagen en heeft het laatste rondje door Rien en Itens meegereden. De jury zei het volgende: “Het artikel leest makkelijk en er worden goede vragen gesteld. Het is een persoonlijk verhaal van hoeft Henk Feenstra zijn werk deed wat hij mee heeft gemaakt onderweg en in zijn wagen. Het stuk is redelijk gaaf Fries geschreven. ”

De jury

Er zijn in totaal 8 stukken ingestuurd van 5 verscheidene dorpskranten. De krantjes mochten meerdere stukken insturen. De jury heeft deze stukken nagekeken en beoordeeld op thema’s als: nieuwswaarde, schrijfstijl, opbouw, doelgroep en taalgebruik en fouten. In de jury zitten: schrijver Thys Wadman, journaliste bij Omrop Fryslân Tiete Sijens en FNP raadslid Jikkie-Postma.

Van vier naar drie ziekenhuizen in Friesland, waarbij Antonius Sneek en Tjongerschans Heerenveen plaatsmaken voor een nieuw te bouwen ziekenhuis in Joure. Dat scenario hebben de ziekenhuizen en zorgverzekeraars in Friesland voor ogen. Súdwest-Fryslân en Heerenveen hebben vraagtekens bij dit voornemen en vinden dat er te eenzijdig gekeken wordt naar omzet en volume. Daarom laten beide gemeenten samen een impactanalyse uitvoeren door Planbureau Fryslân en Lysias Advies. Eind maart presenteren de bureaus hun resultaten en beraden de gemeenten zich samen over vervolgstappen.

‘We gaan er niet over, maar we zijn er wel van’, benadrukt Marianne Poelman, wethouder van Súdwest-Fryslân. Daarmee doelt ze op de best mogelijke zorg voor inwoners. ‘Welke keuze ook gemaakt wordt door de zorgpartijen, we willen weten wat daar de gevolgen van zijn voor onze gemeente, voor onze inwoners en onze ondernemers. Wij bepalen het standpunt niet, maar met deze impactanalyse zorgen we voor een totaalbeeld. Een overkoepelende visie op zorg is écht nodig’, aldus Poelman.

Ook wethouder Sybrig Sytsma van gemeente Heerenveen beaamt dat: ‘We realiseren ons dat de druk op de ziekenhuiszorg groot is en ook zal toenemen. Het is duidelijk dat er iets moet gebeuren. Maar voordat er onomkeerbare besluiten worden genomen, zijn we het aan onszelf verplicht om het belang van beide ziekenhuizen in kaart te brengen. Niet alleen voor de inwoners van onze gemeenten, maar ook voor de regio.’

Vraag en aanbod in de zorg verandert

Het zorglandschap verandert. Er is o.a. sprake van vergrijzing, personeelskrapte, stijging van chronische ziektes en strengere normen als het gaat om volume en kwaliteit. De vier Friese ziekenhuizen en de grote zorgverzekeraars in Friesland (De Friesland, Zilveren Kruis en VGZ) werken samen om ziekenhuiszorg in de regio toekomstbestendig in te richten. Gupta Strategists onderzocht voor de partijen hoe dit het beste kan en stelde in hun onderzoeksrapport een aantal scenario’s voor. De partijen hebben hun voorkeur uitgesproken voor het scenario waarbij sprake is van schaalvergroting met drie ziekenhuizen in Friesland in Leeuwarden, Drachten en Joure. De impact voor de regio breder verkennen, vóórdat het besluit formeel wordt genomen, geeft de gemeenten de kans om het gesprek opnieuw aan te gaan met de zorgaanbieders en het rijk.

Spiraal van verschraling

Heerenveen en Súdwest-Fryslân vrezen dat sluiting van ziekenhuizen in Sneek en Heerenveen verstrekkende gevolgen heeft voor de regio. Het gaat dan niet alleen om toegang tot kwalitatief goede en betaalbare zorg maar bijvoorbeeld ook de invloed die een ziekenhuis heeft op andere aspecten in de regio, zoals werkgelegenheid, onderwijs en wonen. De regio’s kunnen als het ware in een spiraal van verschraling terechtkomen, waardoor de leefbaarheid in het gebied mogelijk onder druk komt te staan. Sociale cohesie is juist in regiogemeenten met een uitgestrekt gebied en veel kernen ontzettend belangrijk.

Onafhankelijk onderzoek

Onafhankelijk kennisinstituut Planbureau Fryslân doet samen met Lysias Advies, een gecertificeerd en ervaren adviesbureau in de sociale sector, in een kort tijdsbestek een gedegen onderzoek naar de impact. Ze spreken met experts, belanghebbenden en duiken in wetenschappelijke publicaties. Ze kijken hierbij vooral naar indicatoren uit de Brede Welvaart Monitor: gezondheid, samenleving, bereikbaarheid, materiële welvaart, werk, onderwijs, wonen en welzijn. Specifiek zoomen de bureaus in op de thema’s samenleving, gezondheid en werkgelegenheid. Nog deze maand presenteren de bureaus hun onderzoeksresultaten aan de twee gemeenten. Súdwest-Fryslân en Heerenveen komen eind maart met een reactie. De resultaten worden meegegeven aan het Tweede Kamerdebat op 3 april over acute zorg.

Familiegegevens over werk en inkomen uit de tweede helft van de 19^e eeuw en begin van de 20^e eeuw zijn nu online te vinden op allefriezen.nl. Het gaat om de zes voormalige gemeenten Bolsward, Gaasterland, Hemelumer Oldeferd en Noordwolde, Sloten en Stavoren. Het is het eerste resultaat van een gezamenlijk project van gemeenten De Fryske Marren en Súdwest-Fryslân. Het doel is om uiteindelijk alle zestien voormalige gemeenten toegankelijk te maken.

Kohieren van hoofdelijke omslag

Deze registers, die vroeger kohieren van hoofdelijke omslag werden genoemd, bevatten het beroep van én soms ook de straat of wijk waarin de belastingplichtige woonachtig was. “De registers geven een goede indicatie van de armoede of juist rijkdom waarin voorouders verkeerden. Enorm interessant natuurlijk. Het helpt om een beetje een beeld te krijgen van de situatie waarin je voorouders verkeerden”, vertelt Petra van den Akker, wethouder Súdwest-Fryslân.

In deze registers staan het geschatte inkomen van je (mannelijke) voorouders, want de registers bevatten alleen de gezinshoofden. Met dit geschatte inkomen kan men bijvoorbeeld aan de hand van historische achtergrondinformatie over de hoogte van het loon een beeld vormen van de financiële situatie van je voorouders. Ook is het mogelijk om het geschatte inkomen van je voorouders te vergelijken met andere inwoners in de kohieren.

“Een mooi voorbeeld van hoe we onze gezamenlijke historie toegankelijk kunnen maken, want geschiedenis stopt niet bij de gemeentegrenzen”, aldus Janita Tabak, wethouder De Fryske Marren.

Vele handen en Alle Friezen

De registers van alle 15 vroegere gemeenten van De Fryske Marren en Súdwest-Fryslân zijn gedigitaliseerd, maar moeten deels nog toegankelijk gemaakt worden. De gegevens van de ruim 38.000 scans worden door meer dan 100 vrijwilligers ingevoerd en gecontroleerd op velehanden.nl. Dit is een landelijke site om collecties doorzoekbaar te maken en om ervoor te zorgen dat deze snel online komen op allefriezen.nl.

Oude beroepen en inkomen

In de registers staan oude beroepen zoals veenbaas, verwer en koemelker. Wanneer de vrouw getrouwd was en haar man overleden, werd de vrouw meestal aangeduid met de naam van de man: bijvoorbeeld weduwe Jan Bakker. Als de vrouw dan bleef werken (en dat was vaak het geval) werd achter de naam van het beroep "sche" toegevoegd, zoals bijvoorbeeld winkeliersche of timmermansche. Er waren ook inwoners zonder beroep die toch belasting moesten betalen. Het gaat dan met name om inwoners die rentenier of van adel waren. Zo staat in de registers van Gaasterland onder meer de naam van de bekende familie van Swinderen.

In het burgemeester Rasterhoffpark in Sneek staan veel essen die zwaar aangetast zijn of dood zijn als gevolg van de essentaksterfte. Essentaksterfte is een agressieve schimmelziekte die inmiddels een groot deel van de essen in Europa heeft aangetast. De zieke essen worden in de komende twee jaar langs wandelpaden weggehaald. De maatregelen zijn nodig voor de veiligheid van bezoekers.

90% van de essen besmet

In het Rasterhoffpark is zo’n 90% van de essen besmet. Het gaat om enkele honderden bomen. Essen herstellen helaas niet van deze ziekte. Door de ziekte verzwakken de bomen, waardoor het risico groot is dat takken afbreken en bomen omvallen. Dit proces wordt nog versterkt doordat de zieke essen vatbaarder zijn voor insecten als de essenbastkever, essenzwam, tonderzwammen en schimmels. Deze vestigen zich op oude en zieke bomen en versnellen het proces van afsterven en verrotting van stam en wortels. Uiteindelijk sterven de essen.

Zieke essen worden gefaseerd weggehaald

Waar mogelijk blijven de essen staan. Dit is goed voor onder andere paddenstoelen, insecten en vogels. Het snipperpad aan de noordzijde van het park verdwijnt. Da kan daar niet meer gewandeld worden maar kunnen de bomen daar blijven staan. Voorwaarde voor het laten staan van essen is dat deze bomen geen gevaar vormen voor de bezoekers. Kwetsbare, zieke essen langs wandelpaden, worden de komende twee jaar weggehaald. Van het hout worden takkenwallen gemaakt in het park (takkenwallen of takkenrillen zijn een soort wanden van dode takken die zorgen voor beschutting en goed zijn voor de biodiversiteit).

De gemeente start 4 maart met het weghalen van de zieke bomen. De werkzaamheden duren maximaal tot 15 maart. Door niet alles in één keer uit te voeren, is de overlast voor zowel het gebied als de bezoekers minimaal. Het park blijft open tijdens de werkzaamheden met uitzondering van het bos.

Herplant

In het Rasterhoffpark zijn door het afsterven van essen in combinatie met omgewaaide bomen door storm open plekken ontstaan. Op deze plekken groeien spontaan nieuwe bomen en struiken van zaden die door vogels of door de wind zijn verspreid. Op plekken waar dit niet het geval is, plant de gemeente nieuwe bomen en struiken. Daarbij wordt gebruik gemaakt van verschillende bes- en nootdragende soorten als kornoelje, kardinaalsmuts, krent en hazelaar. Door de verscheidenheid aan soorten ontstaat er een gevarieerd bos met hoge natuurwaarden. Daarmee wordt de biodiversiteit vergroot en de kans op ziektes verkleind. Het herplanten van bomen en struiken staat gepland voor het najaar 2024 en het najaar 2025. 

Huurders die last hebben van ongewenst verhuurgedrag kunnen dit sinds kort aankaarten bij de gemeente via het Meldpunt Ongewenst Verhuurgedrag. Woondiscriminatie, intimidatie, een te hoge waarborgsom en onduidelijke servicekosten kunnen aanleiding zijn voor zo’n melding. Ook Súdwest-Fryslân heeft nu zo’n meldpunt.

Huurders hebben op de Nederlandse huurmarkt nog te vaak te maken met onbetrouwbare verhuurders en misstanden. Op 1 juli 2023 is landelijk de Wet goed verhuurderschap in werking getreden. In deze wet zijn algemene regels opgenomen voor particuliere verhuurders en verhuurbemiddelaars over goed verhuurderschap. Gemeenten zijn verplicht om een meldpunt te hebben voor huurders die ongewenst verhuurgedrag ervaren.

“We willen dat iedereen fijn kan wonen in Súdwest-Fryslân. Dat betekent ook dat je als huurder op een goede manier behandeld wordt door de verhuurder. Helaas blijkt dat dit niet altijd het geval is. Met het meldpunt kunnen mensen die van ongewenst verhuurgedrag de dupe zijn, hier melding van doen, zodat we kunnen kijken hoe we de huurder kunnen helpen”, aldus Petra van den Akker, wethouder Toezicht en Handhaving.

Hoe kan een huurder in Súdwest-Fryslân melding doen?

In Súdwest-Fryslân kan een huurder melding doen via de website van de gemeente. Hierop is een webformulier te vinden voor meldingen over ongewenst verhuurgedrag. Op deze manier kan de gemeente snel met de melding aan de slag. Via het webformulier kan, indien gewenst, anoniem melding gedaan worden. Naast het online formulier is het ook mogelijk om een melding per brief of per emailbericht te doen.

Het meldpunt is specifiek voor bedoeld voor de particuliere huurdersmarkt. Mensen die bij een woningbouwcorporatie huren, kunnen contact opnemen met de corporatie. 

Informatie over Wet goed verhuurderschap en Meldpunt Ongewenst Verhuurgedrag.

Gemeente Súdwest-Fryslân start 1 maart om 9:00 uur met een gratis circulaire regentonactie. Omdat het klimaat verandert en het heter, droger en natter wordt, helpt de gemeente inwoners om hun eigen huis en tuin klimaatbestendiger te maken.

“Met een regenton kun je water opvangen en hergebruiken. Daarmee bespaar je kraanwater én geld. En tijdens hevige regenbuien komt er veel water via de regenpijp het riool in. Soms is dit zo veel dat het riool overbelast raakt en kan het riool overstromen. Met een regenton help je de overlast te verminderen. Door de regentonnen ook nog eens te maken van afval, creëren we een ultieme win-winsituatie. Met deze laagdrempelige regelingen, helpen we inwoners om te verduurzamen en zijn we ook als gemeente beter bestand tegen klimaatveranderingen”, vertelt wethouder Michel Rietman.

Van afval naar regenton

De gemeente Súdwest-Fryslân vindt het belangrijk dat er zoveel mogelijk materialen worden hergebruikt. De gratis regenton van 230 liter is gemaakt van afval uit de gemeente. Omrin sorteert al het plastic uit het afval. Hiervan maken zij korrels en van de plastic korrels maken zij een regenton. Afval wordt daarmee een grondstof voor een nieuw product.

Gratis regenton aanvragen

Vanaf 1 maart om 9:00 uur kunnen inwoners via swf.frl/water per adres één gratis circulaire regenton aanvragen. Inwoners die geen e-mailadres hebben of het lastig vinden om digitaal een regenton aan te vragen, kunnen bellen naar 14 0515 (ma t/m vrij tussen 9:00 - 16:00 uur). Wanneer de 2.720 uit afval vervaardigde regentonnen op zijn, kunnen inwoners 50 euro korting krijgen op regentonnen bij deelnemende bouwmarkten en tuincentra. Deze kortingsactie start op 1 april 2024, een maand na de start van de regentonactie. De voorwaarden en meer informatie staan op www.swf.frl/water.

De gemeente koopt de locatie op bedrijventerrein De Marne voor 1,65 miljoen euro als toekomstige ontwikkellocatie. Vanaf mei 2024 is de officiële overdracht en heeft de gemeente de volledige beschikking over het terrein. De komende tijd onderzoekt de gemeente welke toekomstige bedrijfsmatige bestemming voor deze locatie het meest geschikt is.

Tijdelijke huisvestiging groenrayons Bolsward

Voor de korte termijn wijst de gemeente een klein deel van het terrein tijdelijk aan voor twee groenrayons uit Bolsward. Een groenrayon van de gemeente houdt zich bezig met het beheer en onderhoud van openbaar groen in Súdwest-Fryslân. Met de aanwezigheid van de groenrayons is het pand op de locatie in gebruik en is er toezicht op het terrein.

Gunstige ligging met veel mogelijkheden

De locatie op De Marne 61 in Bolsward zit aan de rand van bedrijventerrein De Marne en ligt langs de N359 op een zichtlocatie. Het perceel ligt aan de achterzijde aan het water en aan de voorzijde aan de hoofdweg en dichtbij de ingang van het bedrijventerrein. Door de goede ligging van de locatie in combinatie met de milieucategorie zijn er veel bedrijfsactiviteiten mogelijk.

Gemeente Súdwest-Fryslân en woningcorporatie Elkien maken de wijk Het Eiland in Sneek klaar voor de toekomst. Als de gemeenteraad op 14 maart instemt met het bestemmingsplan en het beeldkwaliteitsplan, kan Elkien het plan uitvoeren. Elkien sloopt dan de 322 oude huizen en bouwt er ongeveer 386 moderne, sociale huurwoningen voor terug.

Extra sociale huurwoningen

“Het Eiland is een prachtlocatie op steenworp afstand van het centrum van Sneek. We hebben een tekort aan sociale huurwoningen in heel Nederland, maar zeker ook in onze gemeente. Ik ben enthousiast dat we op het Eiland samen met Elkien de sociale huurwoningen niet alleen verbeteren maar er ook ongeveer 60 extra huurwoningen aan toe kunnen voegen. Hiermee komen we tegemoet aan de wens van onze inwoners voor meer sociale huurwoningen in Súdwest-Fryslân. Wel moeten we met uitbreiding goed kijken naar parkeeroplossingen en voldoende groen in de wijk zodat het fijn wonen blijft op Het Eiland.” Vertelt wethouder Michel Rietman.

Elkien investeert fors in de gemeente Súdwest-Fryslân

Directeur-bestuurder Peter van de Weg van Elkien: “Wij investeren de komende jaren fors in de gemeente Súdwest-Fryslân. Naast 384 woningen op Het Eiland, realiseren we 28 appartementen op Het Perk in Sneek in 2024. Elkien vindt het belangrijk bij te dragen aan een betere wereld. Beide projecten voldoen dan ook volledig aan de huidige eisen voor duurzaamheid. Dat geldt natuurlijk ook voor de 222 woningen die we dit jaar in Sneek verbeteren.”

Eerste woningen halverwege 2024 gesloopt

Omdat Elkien zoveel huizen sloopt en opnieuw bouwt, is het gebied opgedeeld in vier delen. Van mei tot juli 2024 worden in deel 1 de oude huurwoningen (circulair) gesloopt. Daarna wordt fundering aangelegd zodat begin 2025 de nieuwbouw al start. De sloop van het tweede deel staat gepland in 2025. Zo wordt stap voor stap de komende jaren een groot deel van de woningen van Elkien op Het Eiland opnieuw gebouwd.

Overlast in en om de wijk

De sloop en nieuwbouw zorgt voor overlast in de wijk en op de route naar de wijk. Wanneer het uitvoeringsplan klaar is, stemt Elkien dit met bewoners en omwonenden af. Met het bestuur van de Bonifatiusschool en de kinderopvang heeft Elkien al overleg. Elkien wil de overlast van de sloop en nieuwbouw zoveel mogelijk beperken. Daarom is ervoor gekozen om waar mogelijk prefab woningen te bouwen. Dan zijn er minder verkeersbewegingen van en naar Het Eiland.

Parkeren, groen en duurzaam verwarmen

De gemeente ziet deze ingrijpende herbouw als kans om de wijk ook verder goed in te richten. Bijvoorbeeld door naast woningen de straten logisch aan te leggen zodat er voldoende ruimte is voor parkeerplaatsen, wandelpaden en groen. Ook onderzoekt de gemeente de mogelijkheden voor een warmtenet in deze wijk. Daarmee kunnen bewoners hun huizen duurzaam verwarmen. De nieuwe woningen op het Eiland zijn goed geïsoleerd en daarmee erg geschikt voor deze manier van verwarmen. 

Het college burgemeester en wethouders van gemeente Súdwest-Fryslân wil een gemeentelijke energiebedrijf oprichten. Met het oprichten van een gemeentelijk energiebedrijf wil het college de lokale warmtetransitie versnellen én de lusten, lasten en zeggenschap van de transitie lokaal houden. Súdwest-Fryslân is de eerste Friese gemeente die deze organisatievorm wil oprichten. De gemeenteraad besluit 14 maart over het energiebedrijf. 

“It is wichtich dat elkenien yn de takomst der ek waarm by sitte kin. Dêrom stypje wy de plannen foar waarmtenetten yn ús gemeente. Mar as sa’n waarmtenet der aanst leit, moat dat fansels ek fan immen wêze. It Ryk jout oan dat op syn minst de helte fan it waarmtenetwurk yn publike hannen wêze moat en derom sjogge wy as gemeente hjir in rol foar ús weilein. Wy fine dat waarmte foar eltsenien wêze moat en wy wolle gean foar in betelber waarmtesysteem, wêrby de baten werom geane nei ús ynwenners. Want waarmte is in basisferlet en dat moatte wy goed regelje”, vertelt wethouder Henk de Boer.

Warmte voor inwoners

Het gemeentelijk energiebedrijf krijgt voornamelijk de taak om de toekomstige warmtesystemen te beheren. In Súdwest-Fryslân heeft de gemeente al plannen voor warmtenetten in Energiestad Bolsward, Workum en de Sneker wijk Het Eiland. Het inwonersinitiatief in Heeg richtte al een eigen warmtebedrijf op. Het gemeentelijk energiebedrijf regelt het aanleggen van warmtenetten en warmtebronnen. Een warmtenet is een stelsel van buizen waardoor warm water stroomt, om huizen te verwarmen.

Nieuwe Warmtewet

Met het oprichten van een gemeentelijke energiebedrijf voldoet de gemeente ook aan de nieuwe Wet Collectieve Warmte. Daar staat in dat gemeenten een regiefunctie in collectieve warmtesystemen moeten krijgen. De gezamenlijke warmtenetten en warmtebronnen moeten in publieke handen zijn. Daarom onderzocht de gemeente afgelopen jaren verschillende modellen en structuren. Daar komt uit dat een gemeentelijk energiebedrijf het beste past bij de verschillende wensen. De wens om te zorgen voor betaalbare, duurzame warmte in Súdwest-Fryslân.

Quote in het Nederlands

“Het is belangrijk dat iedereen er in de toekomst warm bij kan zitten. Daarom steunen wij de plannen voor warmtenetten in onze gemeente. En als zo’n warmtenet er dan straks ligt, dan moet dat ook van iemand zijn. Het Rijk geeft aan dat minstens de helft van het warmtenetwerk in publieke handen moet liggen en daarom zien wij als gemeente hier een rol voor ons in weggelegd. Wij vinden dat warmte er voor iedereen moet zijn en wij willen gaan voor een betaalbaar warmtesysteem, waarbij de baten naar onze inwoners gaan. Want warmte is een basisbehoefte en dat moeten we goed regelen.”

177 nieuwe sociale huurwoningen in 2024, dat is waar in Súdwest-Fryslân op gerekend kan worden. Het is voor inwoners de meest in het oog springende afspraak die woningbouwcorporaties, huurdersorganisaties en gemeente met elkaar hebben gemaakt in de nieuwe prestatieafspraken. Ook over verduurzaming en wonen in combinatie met zorg zijn afspraken gemaakt.

Samenwerking sleutel tot succes

Jaarlijks maken gemeente, woningcorporaties en hun huurdersorganisatie prestatieafspraken. Met de prestatieafspraken leggen de partijen vast hoe ieder zijn steentje bijdraagt aan de sociale huursector. Zo ook voor 2024. De gemeente vindt het belangrijk hierin op te trekken met deze lokale partners.

Grote uitdagingen in de sociale huursector

Er is sprake van een stapeling van uitdagingen waarvoor de partijen staan. De vraagdruk qua sociale huur blijft onverminderd hoog. Met de toenemende vergrijzing ligt er de uitdaging om wonen, welzijn en zorg meer met elkaar te verbinden. En er is behoefte aan klimaatbestendiger en duurzamer wonen. Die verduurzaming is minstens net zo’n grote uitdaging voor de partijen.

“De behoefte aan sociale huurwoningen is niet minder geworden ten opzichte van vorig jaar, maar de bouwkosten zijn wel weer gestegen. Daar bovenop ligt de uitdaging om te verduurzamen. Iedere huurder wil ten slotte graag een warm en betaalbaar huis. Hier ligt een grote uitdaging, niet alleen voor onze gemeente, maar landelijk. Juist daarom is het belangrijk dat we elkaar aangehaakt houden en samen tot oplossingen komen voor onze inwoners”, aldus wethouder Michel Rietman.

Verdubbeling ten opzichte van vorig jaar, maar ook komende jaren sociale huurwoningen nodig

Ondanks de stijgende bouwkosten worden dit jaar wel een flink aantal nieuwe sociale woningen toegevoegd, namelijk 177 woningen. Dat is een verdubbeling ten opzichte van het aantal gebouwde sociale huurwoningen in 2023. Voor project It Skûlplak werd vorige week de eerste paal geslagen.

Wethouder Rietman: “Deze verdubbeling ten opzichte van het aantal dat vorig jaar in de prestatieafspraken was afgesproken is mooi. Nu zaak om die woningen daadwerkelijk te realiseren en deze trend vast te houden. Want ook de komende jaren zullen deze woningen nodig zijn voor jongeren én voor de oudere doelgroep.”

De prestatieafspraken gaan onder andere over betaalbaar huren, meer woningen, de duurzaamheid van de woningen en het aanbieden van woningen aan onder meer dak- en thuislozen, zorgbehoevenden en nieuwe Nederlanders. Dit laatste vraagt om een gebiedsgerichte samenwerking tussen partijen en bewoners om een prettige leefbaarheid te borgen, waarin sociale cohesie en veiligheid van groot belang zijn. De prestatieafspraken voor 2024 zijn ondertekend door woningcorporaties Elkien en Accolade, het sociaal verhuurbedrijf WoonFriesland en Dynhus, huurdersvereniging Sneek, huurdersvereniging Zuidwest-Friesland, Huurdersplatform Nieuw Elan, De Bewonersraad en de gemeente Súdwest-Fryslân.

Een gezonde, vitale en duurzame wijk voor verschillende doelgroepen. Dat vormt de basis voor woningbouwproject Bolsward-Oost, waar ruimte is voor 200 nieuwe woningen. Het college van Súdwest-Fryslân legt het bestemmingsplan voor aan de gemeenteraad, de laatste stap voordat toegewerkt kan worden naar de bouw van de woningen.

Inwoners van Bolsward wachten met smart op de bouw van de nieuwe woningen. Dat is begrijpelijk volgens Bauke Dam, wethouder Ruimtelijke Ontwikkeling: “Dit woningbouwproject is een aanwinst voor Bolsward. De stad heeft al lange tijd niet zo’n omvangrijk woningbouwproject gehad. De woningen in het plan zijn bedoeld voor verschillende doelgroepen. In de volle breedte is dit een goede toevoeging voor Bolsward,” aldus Dam.

200 woningen voor alle doelgroepen

In het gebied ten oosten van Bolsward komen onder andere appartementen en hofjes met verschillende woningtypen. Daarnaast is ruimte voor alternatieve woningen zoals eco-woningen. De gemeente heeft hoge ambities om van Bolsward Oost een wijk te maken voor verschillende doelgroepen, waar duurzaamheid en goed wonen voorop staan.

Woningbouwimpuls

Bolsward-Oost is één van de projecten waarvoor de gemeente subsidie bij het Rijk heeft aangevraagd. Deze woningbouwimpuls maakt het mogelijk om woningen enigszins betaalbaar te houden. Ongeveer de helft van de 200 woningen bestaat uit sociale huur- en sociale koopwoningen.

De gemeenteraad buigt zich op 14 maart, naast het bestemmingsplan ook over de grondexploitatie van het gebied.

Súdwest-Fryslân wil de binnenstad veiliger en leefbaarder maken. De hoeveelheid verkeersbewegingen door de binnenstad en de veiligheidsbeleving van fietsers en voetgangers waren aanleiding voor de start van de proef autoluwe binnenstad. Zes weken later wil de gemeente, op ingeving van inwoners en ondernemers, een aantal aanpassingen doorvoeren om de proef te verbeteren.

Eind januari werden 80 gesprekken gevoerd met inwoners en ondernemers. Daarnaast is de gemeente al sinds de start van de proef in gesprek met een werkgroep met daarin ondernemers en inwoners uit de binnenstad. Naar aanleiding van de gesprekken en de ervaringen vanuit de mienskip gaat de gemeente nu een aantal verbeteringen doorvoeren.

Wethouder Michel Rietman: “Het doel van deze proef is bijdragen aan een veiligere en leefbaardere binnenstad. Daarbij blijven alle woningen en winkels bereikbaar. Uiteraard is het wennen voor inwoners en ondernemers. Daarom hebben we vanaf het begin af aan de mensen opgezocht en proberen we in gesprek te blijven.”

Ontheffingen voor thuiszorg, verloskundigen én personenvervoer

Gedurende de eerste zes weken van de proef is op verschillende momenten, ook tijdens de 10 minutengesprekken, gevraagd naar ontheffingsmogelijkheden voor zorg gerelateerde beroepen. Met name voor thuiszorg en verloskundigen die, om snel bij een cliënt of patiënt te kunnen komen, wel door het centrum moeten. Die ruimte wil de gemeente bieden en dus kunnen zorg gerelateerde beroepen nu ontheffingen voor de doorrijverboden in het centrum aanvragen. Ook voor personenvervoer, zoals vervoer voor speciaal onderwijs, wil de gemeente een uitzondering maken. In beide gevallen geldt dat de aanvragers daarbij wel duidelijk moeten kunnen aangeven waarom zij een ontheffing voor de binnenstad nodig zijn.

Tijden autoluw binnenkort naar 12:00 – 17:00

Op de Worp Tjaardastraat, de Goeman Borgesiuslaan, de Berkenlaan en de Willem Lodewijkstraat is de verkeersdrukte met name tijdens spits op einde van de middag flink toegenomen. Om hier tijdens de piek in de spits lucht te creëren, wil de gemeente het tijdsslot van de autoluwe binnenstad aanpassen naar 12:00 – 17:00 uur. Op dit moment geldt een eindtijd van 18:00 uur. Hiervoor neemt de gemeente direct een verkeersbesluit. De gemeente heeft wel te maken met een wettelijke inspraakperiode.

Aanpassingen Noorderhoek en Sperkhem

Naast het aanpassen van de tijden om de alternatieve routes binnen de ring Sneek tijdens de middagspits te ontlasten, wil de gemeente snelheidsremmende maatregelen nemen. Dit om de veiligheid te borgen en doorgaand verkeer aan te moedigen de rondweg op te zoeken. Op de Worp Tjaardastraat, Goeman Borgesiuslaan en de Berkenlaan wordt, als het aan de gemeente ligt, de maximale snelheid 30 km/u en vervalt de voorrangsweg. Deze maatregel wil de gemeente eerst nog voorleggen aan inwoners van de Noorderhoek.

“We zijn onder andere in gesprek geweest met het wijkplatform Noorderhoek en met organisator van het protest. Zij gaven aan hinder te ondervinden van het toegenomen verkeer in de Noorderhoek. De aanpassing van de maximum snelheid is eerder al ter sprake gekomen als wens vanuit de inwoners en dit kwam ook nu weer naar voren. We hebben er vertrouwen in dat de voorgestelde maatregel gaat helpen, maar voordat we dit daadwerkelijk invoeren, willen we dit bespreekbaar maken in de wijk”, licht wethouder Rietman het proces toe. Ook hierover neemt de gemeente een verkeersbesluit.

Ook in de wijk Sperkhem wil de gemeente snelheidsremmende maatregelen. Hiervoor gaat zij op korte termijn in gesprek met de inwoners. Voorbeelden van snelheidsremmende maatregelen zijn matrixborden met daarop de gereden snelheid, bebording of visuele (geen fysieke) versmallingen.

Praktische aanpassingen aan de proef autoluwe binnenstad

Naar aanleiding van de persoonlijke ervaringen van ondernemers en inwoners, voert de gemeente ook op zeer korte termijn een aantal acties uit. Zo worden de gele verkeersborden rond het centrum op verzoek van ondernemers verwijderd. Daarvoor in de plaats komen binnen zes weken welkomstborden bij de ingangswegen van Sneek. De andere verkeersborden blijven staan. Bovendien wordt op de plekken waar het doorrijverbod geldt belijning op het wegdek aangebracht om extra aandacht te vestigen op dat punt.

Alle winkels en woningen zijn bereikbaar

Uit de gesprekken met inwoners en ondernemers bleek ook dat het doel van de proef niet altijd even duidelijk was. Dit zal de komende tijd in de communicatie uitingen duidelijk naar voren worden gebracht. Daarbij wordt ook aan de bereikbaarheid van het centrum meer aandacht gegeven. Alle winkels en woningen in de binnenstad zijn bereikbaar. Dat blijft zo. De gemeente doet daarbij een oproep aan ondernemers om hun klanten dat ook vooral te blijven vertellen.

Navigatiesysteem en fictieve afsluiting

Afgelopen week kwam naar voren dat een aantal bruggen rond het centrum fictief afgesloten waren in de navigatiesystemen. Hiermee wilde de gemeente de bewoners in de straten die zich zorgen maakten over een forse toename van de verkeersdruk tegemoetkomen.

“Het was dus een actie met goede bedoelingen. We zien helaas nu dat het als een boemerang terugkomt. Dat vinden we erg jammer, maar ook begrijpelijk. We hebben het negatieve effect niet goed ingeschat. Inmiddels is dit herstelt en kijken we hoe de we proef verder kunnen verbeteren zodat we de binnenstad veiliger en leefbaarder maken. Want dat is het uiteindelijke doel waar we voor gaan.”

Twee inloopbijeenkomsten en 10 minutengesprekken

De 10 minutengesprekken eind januari werden positief ontvangen. Aanwezigen gaven aan dit een fijne manier van overleg te vinden. Dat is voor de gemeente reden om ook in februari op diezelfde manier met inwoners en ondernemers in gesprek te gaan. 28 februari staan deze gesprekken gepland. Belangstellenden kunnen zich binnenkort weer inschrijven via de website van de gemeente. Daarnaast geeft de gemeente aan twee momenten te organiseren, één in de Noorderhoek en één in Sperkhem, om daar met de inwoners te praten over verkeersmaatregelen in de wijk om het ervaren ongemak te verminderen.

Elk jaar stelt gemeente Súdwest-Fryslân gedurende een week gratis houtsnippers beschikbaar voor haar inwoners. Zo ook dit jaar. Vanaf maandag 26 februari tot en met zaterdag 2 maart 2024 liggen op de milieustraat in Bolsward weer houtsnippers klaar voor eenieder die daar belangstelling voor heeft.

Hoe werkt het?

Per huishouden is het mogelijk om maximaal 1 m3 houtsnippers op te halen voor eigen gebruik. Kleinere hoeveelheden zijn ook mogelijk. De houtsnippers kunnen tijdens de openingstijden van de milieustraat, zonder afspraak, opgehaald worden. Tip: Neem een aanhanger mee om de houtsnippers te vervoeren.

Waarvoor worden houtsnippers gebruikt?

Houtsnippers worden vaak gebruikt als bodembedekking onder planten of als wandelpad in de tuin. De houtsnippers geven de tuin een fijne en frisse uitstraling. Bovendien hebben houtsnippers verschillende voordelen. Zo nemen houtsnippers water op en houden dit vast. Houtsnippers kunnen ook bijdragen aan het verminderen van onkruid.

Adres en openingstijden milieustraat

Exmorraweg 3a
8701 PJ Bolsward
Maandag tot en met vrijdag 9.00 – 16.30 uur
Zaterdag 9.00 – 13.00 uur

Van houtsnippers en stamhout naar nieuwe beplanting

Naast de houtsnippers voor de deze jaarlijkse actie voor inwoners heeft de gemeente nog veel meer stamhout en houtsnippers. De houtsnippers en het stamhout verkoopt de gemeente aan een aannemer in de gemeente. Met het geld dat verdient wordt met de verkoop schaft de gemeente nieuwe bomen en beplanting aan.

Het Rijk heeft besloten om de regio Zuidwest-Friesland een Regiodeal toe te kennen van €17,5 miljoen. Hiermee wordt de komende jaren geïnvesteerd in Zuidwest-Friesland. Gemeente De Fryske Marren, gemeente Súdwest-Fryslân, Wetterskip Fryslân en Provinsje Fryslân, geven aan ‘út ‘e skroeven’ te zijn met deze prachtige uitslag.

De Regiodeal is bedoeld om, in samenwerking met het Rijk, de brede welvaart in de regio te verbeteren. De brede welvaart gaat over de kwaliteit van leven, wonen en werken van de inwoners van de regio. De partners hebben deze uitdagingen verwoord in vier pijlers: voorzieningen, leefomgeving, economie en mienskip.

Gemeente De Fryske Marren, Gemeente Súdwest-Fryslân, Provinsje Fryslân en Wetterskip Fryslân hebben samen de aanvraag ingediend, samen met meer dan 30 organisaties uit de regio: bedrijfsleven, onderwijs en maatschappelijke instellingen. De partijen zien de Regiodeal als dé unieke kans om een flinke impuls te geven aan de opgaven in de regio: samen de mouwen opstropen. Dit doen we vanuit een sterke regionale samenwerking en in nauwe samenwerking met het Rijk.

De Regiodeal wordt het komende half jaar verder uitgewerkt met partners uit de regio en met het Rijk. De uitvoering start eind 2024.

De gemeente Súdwest-Fryslân heeft sinds vanmiddag een nieuwe kinderburgemeester. Tess Adema van basisschool De Zwetteschool in Sneek volgt Noor Bosman op. Tess werd vanmiddag officieel geïnstalleerd door burgemeester Jannewietske de Vries en kreeg de ambtsketen omgehangen door Noor. Ook is een nieuw adviesteam aangesteld dat de kinderburgemeester een jaar lang ondersteunt.

Kinderconferentie

De hele dag stond in het teken van de Kinderconferentie. Ruim 60 leerlingen uit groep 7 en 8 van verschillende basisscholen gingen aan de slag met thema’s: duurzaamheid, fijn opgroeien, leefomgeving en samen leven. De kinderen presenteerden ‘s middags hun plannen en ideeën aan de burgemeester, wethouder Petra van den Akker, raadsleden, ambtenaren en andere betrokkenen.

"Echt geweldig om te zien hoe enthousiast de kinderen zijn. De kinderconferentie is een hele laagdrempelige manier om kinderen te betrekken bij lokale politiek. Laten zien dat het niet saai is maar ook gaat over jouw schoolplein of de speeltuin bij jou in de straat. Ook dit jaar waren er weer goede ideeën. Bijvoorbeeld het plan om een ideeënbus in elk dorp of wijk te zetten of om meer activiteiten te organiseren die voor iedereen zijn zoals samen koken en eten. Ook het aanleren van duurzaam gedrag met humor ga ik onthouden. We gaan dit jaar samen met de kinderraad kijken welke ideeën we echt kunnen uitvoeren," aldus wethouder van den Akker.

Solliciteren bij de kleine ambassade

De Kinderconferentie werd georganiseerd door de gemeente Súdwest-Fryslân in samenwerking met Stichting de Kleine Ambassade uit Schiedam die ook het selectieproces voor de kinderburgemeester verzorgde. Maar liefst 25 kinderen uit de gemeente solliciteerden naar de functie van kinderburgemeester. Alle kinderen kwamen twee weken geleden langs op het gemeentehuis in Sneek om te vertellen waarom zij zo graag kinderburgemeester willen worden. Renée Mudde van de Kleine Ambassade: “Het was weer een enorm moeilijke keuze, want ook dit jaar solliciteerde er weer een supergemotiveerde groep kinderen. Toch moesten we een keuze maken. Wij denken dat we met dit team de beste afspiegeling hebben van alle kinderen in de gemeente. Dat betekent natuurlijk niet dat andere kinderen niet kunnen meedenken. Wij hopen dat zij dat, net zoals vandaag tijdens de Kinderconferentie, volop blijven doen.”

Afscheid Noor Bosman en adviesteam

Vanmiddag namen ook de kinderburgemeester en het adviesteam van 2023 afscheid. Kinderburgemeester Noor Bosman ontving een fotoboekje met herinneringen uit het afgelopen jaar. Alle leden van het kinderraad ontvingen het boek ‘De wereld van de politiek eenvoudig uitgelegd’. Een informatief boek over de democratie en politiek.

Burgemeester Jannewietske de Vries: “Ik wil de kinderraad bedanken voor de waardevolle adviezen het afgelopen jaar. We waarderen hun inzet en mening enorm en gaan hun adviezen ook echt gebruiken. Zo zorgen we er samen voor dat Súdwest-Fryslân ook voor kinderen, nu en in de toekomst, een fijne plek is om te wonen en te leven. Ik heb genoten van de gezamenlijke optredens met Noor. Het was erg leuk en leerzaam om een jaar met haar op te trekken. Ze was een top collega!”

Veenkracht wordt de nieuwe woonwijk in het watersportdorp Heeg. En dit wordt niet zomaar een woonwijk; Veenkracht wordt een innovatieve wijk voor de toekomst. Na het college heeft gisteravond ook de gemeenteraad ingestemd met het voorstel. Daarmee kan de aanbestedingsprocedure van start. Vanaf vandaag kunnen ontwikkelaars zich aanmelden bij de gemeente als geïnteresseerde om mee te bouwen aan dit innovatieve en toonaangevende project.

Veenkracht Heeg is een woningbouwproject waarmee de gemeente onderzoekt hoe er op veenweidegrond toekomstbestendig én betaalbaar gebouwd en gewoond kan worden. De gemeente is op zoek naar een samenwerkingspartner die deze ambitie omarmt.

Súdwest-Fryslân zet met woonwijk Veenkracht Heeg in op een wijk waar starters, senioren én gezinnen fijn kunnen wonen en leven. Een wijk met woningen gericht op de toekomst met aandacht voor klimaatadaptatie, gezondheid en circulariteit. En rekening houdend met de natuurlijke draagkracht van de veenbodem.

Veenweidegrond vraagt om vindingrijkheid

Michel Rietman: “Wonen op veengrond vraagt om innovatieve oplossingen. Die uitdaging gaan we graag aan. We zoeken een ontwikkelaar die deze uitdaging samen met ons wil oppakken. Een ontwikkelaar die meedenkt en meewerkt aan een prachtig en toonaangevend project. Als we namelijk een mooie oplossing vinden voor bouwen op veenweidegrond, dan is Veenkracht Heeg wellicht het voorportaal van nog meer projecten.”

Wonen op veengrond de toekomst?

Dat laatste is geen overbodige luxe. Aan bouwen op veengrond ontkomt de gemeente namelijk bijna niet meer. Ongeveer de helft van de totale oppervlakte in Súdwest-Fryslân bestaat uit veengrond. Ook Heeg bevindt zich in het laaggelegen veenweidegebied. Voor traditioneel bouwen op veenweidegrond zijn veel kostbare ingrepen in de bodem nodig, zoals ophogen en diepe fundering. “Tegelijkertijd hebben we wél betaalbare woningen nodig in onze gemeente en vinden we het belangrijk dat inwoners kunnen wonen waar hun hart ligt. Qua ligging is dit natuurlijk een prachtige plek met de waterverbinding achter huis”, laat wethouder Rietman weten.

De komende maanden wordt met een aanbesteding een samenwerkingspartner geselecteerd die samen met de gemeente en inwoners de plannen uitdenken. De verwachting is dat de concrete planvorming voor de invulling van dit gebied na de zomer van 2024 start.

Het college van Súdwest-Fryslân heeft ingestemd met het verlenen van een vergunning aan Omrin voor de realisatie van een nieuwe kringloopwinkel in Sneek. Het gaat om de voormalige autogarage in de wijk Duinterpen. De vergunning is tijdelijk van aard, namelijk 10 jaar.

De locatie staat sinds een aantal jaren leeg en is in de tussentijd regelmatig voor tijdelijke activiteiten gebruikt. Zo deed de locatie aan de Akkerwinde tijdens de coronapandemie dienst als vaccinatielocatie. Met dit besluit ontvangt Omrin groen licht om op deze plek een winkel te starten.

Wethouder Michel Rietman is blij met dit besluit: “De kringloopwinkel is een toevoeging in het kader van hergebruik, duurzaamheid en betaalbaarheid. Ook draagt Omrin maatschappelijk bij aan een samenleving waarin iedereen kan meedoen. Zij bieden namelijk werkplekken voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. En voor een klein prijsje kun je zomaar een paar ware schatten vinden.”

Visie voor de lange termijn

De vergunning voor Omrin is voor 10 jaar. Ondertussen wil de gemeente kijken waar zij in de toekomst het perceel geschikt voor vindt. Voor het gebied rond de A7, waar ook deze locatie onderdeel voor is, wordt in de toekomst een gebiedsvisie ontwikkeld. Dan zal ook gekeken worden hoe deze locatie daar onderdeel van wordt.

De regio Súdwest-Fryslân is met het weidse landschap en de vele meren bij uitstek aantrekkelijk om te fietsen. Wij willen het fietsgebruik stimuleren en de veiligheid voor fietsers verhogen en pakt dit jaar 3 belangrijke fietsroutes aan: de aanleg van fietsstraat Tjerkwerd-Bolsward, het opwaarderen van het fietspad Sneek-Joure en de aanleg van een nieuw fietspad bij Nijland.

“Fietsen heeft veel voordelen: Het is goed voor de gezondheid, de auto blijft vaker staan en dus is er minder CO2-uitstoot. Wij zien natuurlijk graag dat meer mensen de fiets pakken en vinden het belangrijk om dat als gemeente te faciliteren,” zegt wethouder Mobiliteit Michel Rietman.

Doorfietsen in de Provincie Fryslân

We werken samen met de provincie. Het fietspad tussen Sneek en Joure maakt deel uit van de zogenaamde trochfytsrûtes van de Provincie Fryslân. Dit zijn directe verbindingen tussen de grote kernen in Friesland, waar veel scholieren en woon-werk fietsers gebruik van maken. Het fietspad Sneek-Joure wordt dit jaar verbreed en de fietsers krijgen voorrang op het overige verkeer.

Tussen Tjerkwerd en Bolsward staat groot onderhoud gepland aan de provinciale weg en aan de parallelweg. Samen met de provincie leggen hier een fietsstraat aan waarbij de fietser meer ruimte krijgt en de automobilist de gast wordt. Ook de route tussen Folsgare en Nijland krijgt een opwaardering. Inwoners van Nijland en Folsgare vragen al langer om de weg onder het viaduct veiliger te maken voor fietsers. Hier willen we een fietspad naast de weg aanleggen.

Meer ruimte voor fietsers

Wethouder Rietman benadrukt het belang van de fietsers: “Door het gemak van de elektrische fiets pakken mensen sneller de fiets en worden er langere afstanden afgelegd. We vinden dat een mooie ontwikkeling en willen fietsen in onze gemeente zo veilig mogelijk maken. Veilige fietspaden zijn op zichzelf ook een stimulans om vaker te fietsen of je kind alleen naar school te laten fietsen. Daarom willen we nu op korte termijn deze grote projecten aanpakken.”

Jaarlijks hebben we in de begroting €1 miljoen beschikbaar gesteld voor de aanpak van fietspaden. De laatste grote aanpassing in onze gemeente was de aanleg van één van de eerste fietsstraten in Nederland buiten de bebouwde kom, tussen Tersoal en Sybrandabuorren in oktober 2022. Deze 3 nieuwe projecten kosten samen ca 3 miljoen euro waarvan de Provincie de helft voor haar rekening neemt. In maart neemt de gemeenteraad een besluit. Als de gemeenteraad instemt, kan nog dit jaar gestart worden met de werkzaamheden.

Op maandag 29 januari onthulden Maud en Brechtsje, twee leerlingen van het Marne College, samen met wethouder Petra van den Akker het indrukwekkende kunstwerk ‘Stille Strijd’ van kunstenaar Saskia Stolz op het Broereplein in Bolsward. Dit beeld reist door Nederland om aandacht te vragen voor depressie en suïcide onder jongeren en vraagt mensen om over dit onderwerp in gesprek te gaan. Het kunstwerk is tot en met 12 februari 2024 te zien in Bolsward.

Tijdens de onthulling zong zanger Raynaud Ritsma het nummer ‘Over de rand’. Dit nummer gaat over de zoektocht in het leven. Dat je jezelf ondanks tegenslagen toch ergens thuis kunt voelen. Wethouder Jeugdzaken Petra van den Akker: ‘We weten dat veel jongeren worstelen met hun gedachten en een eenzame en stille strijd voeren. Dit is niet altijd zichtbaar voor ouders, school of andere direct betrokkenen. Daarom vind ik het ook zo mooi dat het beeld groot en kleurrijk is. Het laat zien dat onze binnenwereld niet altijd overeenkomt met wat je aan de buitenkant ziet. Met dit beeld vragen wij aandacht voor het feit dat er nog te weinig wordt gesproken over mentale gezondheid.’

Aandacht voor mentale gezondheid van jongeren

In Fryslân heeft maar liefst één op de vijf jongeren depressieve gevoelens, slechts 8% praat erover en zelfdoding is bij deze doelgroep doodsoorzaak nummer één. Eén op de drie Friese jongeren voelt zich eenzaam, 24% van de jongeren heeft te maken met psychische klachten en 22% van de jongeren geeft aan suïcidale gedachten te hebben (gehad). Dit blijkt uit de Jeugdmonitor 2023 van GGD Fryslân. ‘Met het plaatsen van dit kunstwerk willen we het gesprek op gang brengen en taboes doorbreken.’ Vertelt wethouder Marianne Poelman, tevens lid van de stuurgroep STORM. ‘Want een gesprek kan écht het verschil maken. Het blijft vaak bij ‘hé, hoe gaat het?’. Maar doorvragen over hoe het echt met iemand gaat, blijft er vaak bij. Al helpen we maar één jongere om te praten over donkere gedachtes, dan is het de moeite waard!’, aldus Poelman.

Speciaal programma op voortgezet onderwijs

Súdwest-Fryslân zet zich al geruime tijd, samen met andere organisaties, in voor jongeren bijvoorbeeld met Cool Súdwest. Vorig jaar is het programma STORM op het Marne College in Bolsward gestart, gericht op sterke en veerkrachtige jongeren. Alle leerlingen van het Marne College uit klas 3 hebben lessen gevolgd over mentale gezondheid. Daarnaast krijgen medewerkers trainingen om depressie en suïcide bij jongeren te herkennen en kunnen jongeren zelf de training ‘Op volle kracht’ volgen. Na het Marne College start STORM volgend jaar op RSG Magister Alvinus, CSG Bogerman en Aeres VMBO in Sneek.

Bel of chat met 113

Denk je aan zelfdoding of maak je je zorgen om iemand? Bel met 0800 – 0113 of chat via de website www.113.nl gratis en anoniem met deskundige vrijwilligers. Ook kun je contact opnemen met de huisarts. Bij acute situaties bel 112.

Wat was het een strijd! Maar liefst 13 teams van 3 scholen van het voortgezet onderwijs uit Sneek deden mee tijdens een spannende finale van de Waste Battle. De teams van CSG Bogerman, Aeres en RSG Magister Alvinus Sneek pitchten hun idee voor de volle zaal én aan 5 juryleden. Nico, Thijs, Fedde, Wessel en Niels van team OG Plastic Plukkers (een team van RSG) werden gekozen door de jury als winnaar. Hun plakkende hars-muur op wieltjes waar tijdens evenementen plastic aan geplakt kan worden, om zo een kunstwerk te worden, vond de jury niet alleen zeer creatief maar ook nog eens goed uitvoerbaar. Wethouder en tevens juryvoorzitter Michel Rietman overhandigde hen een bokaal en een cheque. Met dit geldbedrag mogen ze het idee dit jaar gaan uitvoeren. 

Ideeën nodig tegen zwerfplastic in water

De Waste Battle, die dit jaar voor de zesde keer plaatsvond, is een initiatief van Gooitske Zijlstra. Het thema van deze editie was zwerfplastic en water. ‘Als plastic in het water komt en uiteindelijk plastic soep wordt, brokkelt plastic langzaam af in kleine stukjes. Dat is bijna niet uit het water te halen en zien vissen als voer,’ zegt Zijlstra.

Bewustwording

Afgelopen najaar vonden de voorrondes plaats op de scholen. Na het winnen van de publieks- en juryprijs mochten 13 teams hun idee tijdens de finale voorleggen aan de jury. ‘De Waste Battle is een mooie vorm van onderwijs waarbij meerdere vakken aan bod komen. Leerlingen denken niet alleen na over een oplossing maar gaan ook echt aan de slag om dat wat ze bedacht hebben te maken. In de tussentijd worden ze zich er bewust van dat zwerfafval een toenemend probleem is en dat ze zelf ook een steentje bij kunnen dragen om dat tegen te gaan. Ik vond de creatieve oplossingen en pitches heel sterk bedacht en uitgevoerd,” vertelt wethouder Michel Rietman enthousiast. 

Jury

De finale van de Waste Battle werd dit jaar in de Noorderkerkzaal van Theater Sneek gehouden. In de jury zaten afgevaardigden van Jumbo Kooistra Supermarkten, Circulair Friesland en de gemeente Súdwest-Fryslân. 

Bijna honderd inwoners hebben in 2023 ingesproken bij de gemeenteraad van Súdwest-Fryslân. Tachtig daarvan deden dat bij commissievergaderingen over onderwerpen die op de agenda stonden. Twaalf inwoners spraken in bij Ynwenners oan it Wurd over onderwerpen die niet op de agenda’s stonden. Deze en een groot aantal andere cijfers zijn terug te vinden in het Jaarverslag 2023 van de gemeenteraad van Súdwest-Fryslân.

Vijftig belangstellenden die eens een kijkje wilden nemen achter de schermen van de gemeenteraad deden in 2023 mee aan Gast van de Raad. Deelnemers krijgen informatie over hoe de gemeentepolitiek werkt, maken kennis met de raadsleden en het college van burgemeester en wethouders. Ook zijn ze aanwezig bij een raadsvergadering.

500+ abonnees

Meer dan 500 inwoners hebben een abonnement op de agenda’s van de raads- en commissievergaderingen. Zo weten ze precies wanneer de onderwerpen die zij belangrijk vinden besproken worden en wanneer ze hun stem kunnen laten horen.

Cursus Politiek in mijn gemeente

“De belangstelling fan ynwenners foar de lokale polityk en de besluten die nommen wurde is tige belangryk. Mei-inoar jouwe wy foarm oan libjen en wurkjen yn ús gemeente”, zegt voorzitter van de gemeenteraad Jannewietske de Vries. “Dy belangstelling blykt net allinnich út it oantal ynsprekkers en dielnimmers oan Gast van de Raad, wy hawwe it ek sjoen by de grutte belangstelling dy’t der is foar de gratis kursus Politiek in mijn gemeente. Dy wie samar fol. Der wienen genôch oanmeldingen om ‘m nochris oan te bieden dit foarjier. En de dielnimmers binne tige belutsen en entûsjast. In pear hawwe harren yntusken al oanmeld by in partij.”

150 besluiten

De gemeenteraad van Súdwest-Fryslân bestaat uit 37 raadsleden die verdeeld zijn over 12 politieke partijen. De raad heeft in 2023 een kleine 150 raadsvoorstellen behandeld over onderwerpen die uiteenlopen van bestemmingsplannen buitengebied, compensatie voor energiekosten, het ondernemersfonds en natuurlijk de jaarlijkse begroting waarin alle financiën van de gemeente voor het komende jaar worden geregeld. Raadsleden hebben bij al die raadsvoorstellen 20 amendementen en 34 moties ingediend. Met een amendement past de raad een voorstel van het college aan. Met een motie roept de raad het college op om iets te doen of aan te pakken.

Gemeenteraadsleden zijn gekozen inwoners uit Súdwest-Fryslân. Zij zijn raadslid naast hun reguliere banen en werkzaamheden. Ze besluiten hoe het geld verdeeld wordt en bepalen in grote lijnen wat de gemeente doet. Ook controleren ze het college van burgemeester en wethouders die samen met de ambtenaren uitvoeren wat de raad heeft besloten.

Op 2 januari 2024 is de proef autoluwe binnenstad Sneek ingegaan. Een ingrijpende verandering voor Sneek, met als doel om de binnenstad aantrekkelijker en veiliger te maken. Deze maatregel maakt veel los in Sneek en omgeving. Om iedereen de mogelijkheid te geven om ervaringen te delen nodigt de gemeente mensen uit voor een persoonlijk gesprek in het gemeentehuis in Sneek.

De proef autoluwe binnenstad Sneek is een verandering die impact heeft op inwoners, ondernemers en bezoekers van de stad. De eerste effecten beginnen zichtbaar te worden en de eerste resultaten van de verkeerstellingen zijn begin februari bij de gemeente bekend. Deze verkeerstellingen worden op dit moment uitgevoerd op diverse plekken in én rond de binnenstad. Zo houdt de gemeente niet alleen bij in wat voor mate de proef in de binnenstad effect heeft, maar ook wat het betekent voor de overige, mogelijke uitwijkroutes, in Sneek. Daarnaast wordt geteld wat voor effect de proef op de parkeerplaatsen in en rond het centrum heeft.

Naast deze feitelijke onderzoeken, laat de gemeente weten ook graag te luisteren naar de ervaringen van inwoners en ondernemers. Uiteindelijk is het doel om een leefbare en aantrekkelijke binnenstad te creëren voor inwoners en ondernemers. De gemeente wil dan ook graag weten hoe zij deze proef ervaren.

Persoonlijke gesprekken over autoluwe binnenstad

Daarom worden mensen die hun ervaring willen delen van harte uitgenodigd voor een persoonlijk gesprek op het gemeentehuis. Op dinsdag 30, woensdag 31 januari en donderdag 1 februari heeft de gemeente hier ruimte voor gemaakt. Aanmelden hiervoor kan via www.swf.frl/autoluwebinnenstadsneek. De algemene inloop die gepland stond op 31 januari komt daarmee te vervallen.

Wethouder Michel Rietman licht deze keuze toe: “Door één op één met mensen in gesprek te gaan, krijgt iedereen de kans om zijn of haar verhaal te doen. Met een algemene inloop, waar veel mensen op af komen, komt niet iedereen aan bod. We vinden het heel belangrijk om alle mensen die de moeite nemen om naar het gemeentehuis te komen de gelegenheid te geven om ervaringen met ons te delen. Dat kunnen we op deze manier garanderen.”

Proef autoluwe binnenstad Sneek

Het doorgaande verkeer in Sneek moet tussen 12 uur en 18 uur ’s middags een andere weg zoeken. En dat gebeurt ook. Resultaten uit metingen zijn er nog niet, maar de gemeente ziet wel waar het doorgaande verkeer zich naartoe verplaatst. Sinds de start van de proef is het bijvoorbeeld een stuk drukker op de Worp Tjaardastraat en in het verlengde daarvan op de Goeman Borgesiuslaan en de Berkenlaan.

Daarom vinden, los van de persoonlijke gesprekken op het gemeentehuis, ook in de wijk Noorderhoek een aantal gesprekken plaats met betrekking tot de toenemende verkeersdrukte. Begin februari verwacht gemeente Súdwest-Fryslân de eerste resultaten uit de metingen. Dan kan de gemeente daar meer over zeggen.

De gemeente Súdwest-Fryslân biedt inwoners vanaf 1 maart 2024 klimaatsubsidie en gratis circulaire regentonnen aan. De gemeente heeft hier €350.000 voor uitgetrokken. Omdat het klimaat verandert en het heter, droger en natter wordt, helpt de gemeente inwoners om hun eigen huis en tuin klimaatbestendiger te maken. Al eerder bood de gemeente subsidie voor groene daken en geveltuinen. Deze worden aangevuld met subsidie voor regenwateropslag, het vervangen van tegels voor groen in de tuin en een installatie waarmee je met regenwater het toilet doorspoelt.

“Met een regenton kun je water opvangen en hergebruiken. Daarmee bespaar je kraanwater én geld. Door tegels te vervangen door een plant of gras, voorkom je wateroverlast. Tegelijk draag je bij aan beter milieu. Door de regentonnen ook nog eens te maken van afval, creëren we een ultieme win-winsituatie. Met deze laagdrempelige regelingen, helpen we inwoners om te verduurzamen en zijn we ook als gemeente beter bestand tegen klimaatveranderingen.”, vertelt wethouder Michel Rietman.

Van afval naar regenton

De gemeente Súdwest-Fryslân vindt het belangrijk dat er zoveel mogelijk materialen worden hergebruikt. De gratis regenton van 230 liter is gemaakt van afval uit de gemeente. Omrin sorteert al het plastic uit het afval. Hiervan maken zij korrels en van de plastic korrels maken zij een regenton. Afval wordt daarmee een grondstof voor een nieuw product.

Gratis regenton en klimaatsubsidie aanvragen

Vanaf 1 maart kunnen inwoners via de website van de gemeente per adres één gratis circulaire regenton aanvragen of gebruik maken van één van de andere klimaatsubsidies. Wanneer de 2720 uit afval vervaardigde regentonnen op zijn, kunnen inwoners korting krijgen op gewone regentonnen bij deelnemende bouwmarkten en tuincentra. De voorwaarden en meer informatie staan op www.swf.frl/water.

Een positieve bijdrage leveren aan het landschap, de natuur en gezondheid van mens en dier in het Fries kleiweidegebied, dat willen Friese overheden bereiken met de ontwikkeling van een Bioregio.  De Greidhoeke is het gebied tussen Leeuwarden, Franeker, Sneek en Bolsward tot aan de IJsselmeerkust. In dit kleiweidegebied werken de gemeenten Súdwest-Fryslân, Waadhoeke en Leeuwarden samen met provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân als 'Greidhoeke Plus'. Het doel van deze samenwerking is optimale ondersteuning bieden voor natuurinclusieve landbouw en lokaal kopen stimuleren.

Vervolgstappen en programmaontwikkeling

Eerder dit jaar werd verkend of de Greidhoeke een Bioregio kan worden. Een Bioregio is een gebied waar de landbouw zoveel mogelijk natuurinclusief en duurzaam is en waar mensen lokaal geproduceerd voedsel eten. De uitkomsten van de verkenning zijn positief en aanleiding om verder te gaan. De eerste vervolgstap is het aanstellen van een procesregisseur en het ontwikkelen van een programma. De betrokken overheden financieren dit samen. Het idee voor een Bioregio is ontwikkeld door adviesbureau Avalon uit Iens, dat ook de verkenning coördineerde.

Duurzame toekomst Greidhoeke

De Greidhoeke is volgens de Friese overheden bij uitstek geschikt als Bioregio omdat hier al veel gebeurt op het gebied van natuurinclusieve landbouw. Er wordt gestreefd naar een evenwichtige balans tussen landbouw, natuur en gezondheid. Duurzame landbouwmethoden stimuleren, zoals natuurinclusieve teelt en het verminderen van het gebruik van chemicaliën en kunstmest, vergoot de biodiversiteit en verbetert de kwaliteit van de bodem. Samen wordt zo gewerkt aan een duurzame toekomst voor het plattelandsgebied van de Greidhoeke.