Persberichten

Inwoners van Súdwest-Fryslân krijgen een belangrijke stem bij het bepalen van de bijdrage van de gemeente aan de energietransitie in het kader van de Regionale Energie Strategie (RES). Voor het bevragen van de inwoners huurt de gemeente de onafhankelijke specialisten in van het Nederlands Platform Burgerparticipatie en Overheidsbeleid (NPBO).

Het NPBO heeft specifiek voor de energietransitie een methode ontwikkeld om burgers nadrukkelijk te betrekken bij de beleids- en besluitvorming. Dat Súdwest-Fryslân kiest voor deze NPBO-methode is geen toeval. “Wij hebben lering getrokken uit het recente verleden”, zegt Erik Faber, wethouder duurzaamheid.

Hij doelt op de maatschappelijke onrust rondom de realisatie van Windpark Fryslân in het IJsselmeer en de bouw van turbines bij Hiddum Houw, nabij de kop van de Afsluitdijk. “Met de wensen van de inwoners is toen nauwelijks of geen rekening gehouden.” Ook de gemeente kon weinig uitrichten tegen beide windparken.

Voor de bijdrage aan de RES kiest Súdwest-Fryslân met de NPBO-methode voor een unieke koers, als eerste gemeente in Nederland. “Wij willen eerst weten hoe onze inwoners de energietransitie willen vormgeven”, zegt Faber. “Maar het moet niet alleen blijven bij de vraag hoe. De bedoeling is dat onze inwoners straks ook meehelpen de plannen voor de RES te realiseren.”

De RES Fryslân is een manier om samen met provincie, Wetterskip Fryslân en de andere Friese gemeenten te komen tot keuzes voor de opwekking van duurzame elektriciteit en de energietransitie in de gebouwde omgeving. Dit als vervolg op het Klimaatakkoord dat door de regering in Den Haag is vastgesteld en waarin afspraken staan over de ontwikkeling van duurzame energie in de decennia tot 2050.

Hoewel de inwoners dankzij de werkwijze van de NPBO veel ruimte krijgen om ideeën te uiten, zijn er wel grenzen. Faber: “De NPBO noemt dit ‘het afbakenen van het speelveld’. Eerst moet worden onderzocht met welke bestuurlijke en politieke beperkingen er rekening gehouden moet worden. Want het heeft geen zin om met plannen te bedenken waarvan al vaststaat dat de gemeenteraad ze niet wil.”

Als ‘het speelveld’ eenmaal is bepaald, kunnen de inwoners los. De inspanningen moeten leiden tot een advies, dat aan de gemeenteraad wordt voorgelegd. Faber: “Want de raad heeft ook hier het laatste woord. Zoals met alle belangrijke zaken in de gemeente.” De planning is dat Súdwest-Fryslân het traject voor de zomervakantie afrondt.

Wie geïnteresseerd is in het onderwerp, de NPBO-methode of een bijdrage wil leveren aan het onderzoek kan zich melden op het mailadres RES@sudwestfryslan.nl. Meer informatie over de RES op www.npres.nl.

Súdwest-Fryslân steekt dit jaar extra energie in het vergroenen van de leefomgeving. Zo krijgt de succesvolle actie ‘Steenbreek’ een vervolg.

Met de slogan ‘Tegel eruit, plant erin’ wil de gemeente inwoners dit jaar opnieuw stimuleren de eigen voortuin te vergroenen. Wie geen voortuin heeft, kan zich bij de gemeente aanmelden voor een geveltuin.

Vorig jaar legde de gemeente 60 geveltuinen aan, in Bolsward, Gauw, Hindeloopen, IJlst, Makkum, Nijland, Sneek, Workum en Woudsend. Dit jaar wil de gemeente het aantal uitbreiden naar 150.

“Wij doen als gemeente al veel om de openbare ruimte groen te houden”, zegt wethouder Erik Faber. “Maar zonder de hulp van onze inwoners kunnen we niet. Want ongeveer 40 procent van het stedelijk gebied is van inwoners.”

Op zaterdag 4 april organiseert de gemeente een steenbreekdag. Verder organiseert ze – samen met Groei & Bloei Sneek en Accolade – ook dit jaar de verkiezing van de meest vergroende voortuinen en mooiste geveltuinen in de gemeente.

Aanmelden voor de aanleg van een geveltuin kan op www.sudwestfryslan.nl/steenbreek.

In Sneek is begonnen met de restauratie van de monumentale kademuur van de Looxmagracht. De gemeente Súdwest-Fryslân heeft voor de omvangrijke klus ruim 1,5 miljoen euro uitgetrokken. Het streven is dat het werk voor de zomervakantie (halverwege juli) klaar is.

De gemetselde kademuur, een Rijksmonument, is al een tijdje toe aan een grote renovatie. De gemeente begon de voorbereidingen al in november 2018, in samenwerking met de Rijksdienst van Cultureel Erfgoed. Na een onderwateronderzoek bleek de onderhoudsstaat van de kade slechter dan gedacht. Om mogelijk verdere verzakkingen te voorkomen, mag er sindsdien niet meer geparkeerd worden langs de kade.

In de loop van vorig jaar werden de kosten van de klus geraamd op ruim 1,5 miljoen euro. De gemeente had dit geld echter niet eerder beschikbaar dan in 2020. “Dat was bekend, maar we hebben niet stil gezeten”, zegt wethouder Mark de Man. “De meeste voorbereidende werkzaamheden zijn gedaan, waardoor de aannemer nu meteen aan de slag kan. De restauratie is een mooie bijdrage aan de verdere verfraaiing van de Sneker binnenstad.”

Afgelopen najaar werd de Waterpoortsgracht al heringericht, in het kader van het ‘Groene Kade project’. Dit betreft het realiseren van een aaneengesloten groenzone langs de Sneker grachten waarlangs gewandeld kan worden.

Inmiddels zijn langs de Looxmagracht twaalf lindes gekapt. Daarvoor komen even veel lindes terug, maar dan van verschillende soorten om de biodiversiteit te bevorderen. Vier gezonde bomen blijven staan.

Tegelijk met de restauratie van de kademuur (over een afstand van 180 meter) wordt ook een deel van de weg aangepakt. Het werk wordt uitgevoerd door Oosterhof Holman uit Harlingen.

Als resultaat van de gesprekken die afgelopen weken gevoerd zijn met alle politieke partijen in de gemeenteraad van Súdwest-Fryslân zal D66 aansluiten bij de huidige coalitie van CDA, VVD en GroenLinks. Mevrouw Mirjam Bakker (Sneek) wordt namens D66 voorgedragen als nieuwe wethouder in het college van burgemeester en wethouders.

Mevrouw Bakker is op dit moment bestuursadviseur bij Wetterskip Fryslân. In de vorige bestuursperiode maakte ze ook deel uit van het college. Bakker zal gezien haar ervaring en competenties goed kunnen aansluiten bij het huidige college. Ze is een teamplayer, heeft veel bestuurservaring en beschikt over een provinciaal netwerk. De coalitie is verheugd dat D66, met mevrouw Bakker, de coalitie wil komen versterken.

Gesprekken
De fractievoorzitters van CDA, VVD en GroenLinks hebben gesproken met alle partijen in de gemeenteraad. D66 en de FNP bleven over voor vervolggesprekken. De FNP heeft zich na die gesprekken om inhoudelijke redenen teruggetrokken.

Vervolg
Het hoofdlijnenakkoord van deze bestuursperiode wordt ongewijzigd voortgezet. De portefeuilleverdeling wordt nog nader uitgewerkt. De datum van benoeming moet nog worden vastgesteld. De verwachting is dat dit in februari plaatsvindt.

Op last van burgemeester Jannewietske de Vries van Súdwest-Fryslân is met ingang van 8 januari een woning aan de Mansel in Sneek voor de duur van drie maanden gesloten.

Uit politieonderzoek is gebleken dat de bewoner handelde in harddrugs. Tijdens een inval werd een handelshoeveelheid van 18 gram cocaïne in de woning aangetroffen evenals aan drugshandel te relateren goederen (zoals verpakkingsmaterialen en een weegschaal met poederresten). Ook werd tijdens hetzelfde onderzoek in de personenauto van de bewoner 50,5 gram harddrugs aangetroffen die ook voor de handel bestemd was.

Omdat er sprake is van handel en aanwezigheid van een handelshoeveelheid harddrugs heeft de burgemeester op basis van het Damoclesbeleid Artikel 13b Opiumwet besloten het pand voor de duur van drie maanden te sluiten. De sluiting van drugspanden moet drugscriminaliteit tegengaan, en verstoring van de openbare orde en aantasting van het woon- en leefklimaat voorkomen.

Súdwest-Fryslân ontvangt 540.000 euro van het ministerie van binnenlandse zaken in het kader van de Regeling Reductie Energiegebruik. De gemeente moet het geld besteden om eigen woningbezitters te stimuleren tot kleine energiebesparende maatregelen.

“Daarbij kun je bijvoorbeeld denken aan het aanbrengen van radiatorfolie en tochtstrips, het plaatsen van ledlampen of het zogeheten waterzijdig inregelen van de cv-installatie”, zegt wethouder Erik Faber van ‘duurzaamheid’.

Dankzij de regeling hoopt hij enkele duizenden huiseigenaren te kunnen aanzetten tot energiebesparende maatregelen. “We hebben met elkaar een gezamenlijke opdracht het energieverbruik te verminderen”, zegt Faber. “Deze subsidie is een stap in de richting naar verdere verduurzaming.”

De gemeente wil met de regeling aansluiten bij activiteiten die al eerder in gang werden gezet, bijvoorbeeld in samenwerking met de energiecoöperaties en geregistreerde VVE’s (verenigingen van eigenaren). Om inwoners over de regeling te informeren worden in het eerste kwartaal van 2020 bijeenkomsten gehouden, met adviezen over hoe je daken, vloeren, ramen of gevels kunt isoleren. Dan wordt ook duidelijk hoe huiseigenaren de subsidie kunnen aanvragen.

Súdwest-Fryslân boekt uitstekende resultaten met snelle hulp aan kinderen en jongeren met psychische klachten en stoornissen. De proef met zogeheten praktijkondersteuners GGZ-jeugd krijgt dan ook een vervolg.

Sinds 1 oktober 2018 werken zes praktijkondersteuners GGZ-jeugd bij vijftien huisartsenpraktijken in de gemeente. In de proefperiode konden jeugdige patiënten al binnen twee weken met hun probleem terecht bij een van de praktijkondersteuners. Twee op de drie kinderen konden al met een paar gesprekken worden geholpen.

Zonder wachtlijsten

“Door deze gezamenlijke aanpak worden de jongeren zo veel mogelijk vroegtijdig, in de eigen omgeving, en zonder wachtlijsten geholpen”, zegt wethouder Mark de Man. “Zo voorkomen we dat ze onnodig worden doorverwezen naar de zwaardere, specialistische jeugdhulp.”

Hij is opgetogen over de goede samenwerking met de huisartsen en De Friesland zorgverzekeraar. “Het voegt echt iets toe aan het bestaande zorgaanbod”, zegt De Man. “Als blijkt dat gespecialiseerde hulp wel nodig is, dan verwijst de praktijkondersteuner uiteraard door naar passende zorg.”

Verdriet, angsten, stress

Jongeren lopen soms vast, hebben angsten of kampen met stress. Ze hebben verdriet over een scheiding, de dood van een familielid of een gebeurtenis op school of in hun vriendenkring. Of ze zitten niet goed in hun vel, bijvoorbeeld doordat het thuis of op school niet lekker loopt.

Laagdrempeliger

Hiervoor kunnen ze terecht bij een praktijkondersteuner in de eigen buurt. Het is voor kinderen en ouders laagdrempeliger om eens te praten met een praktijkondersteuner in de eigen vertrouwde huisartsenpraktijk, dan een afspraak te maken met een psycholoog. Het is de huisarts die naar een praktijkondersteuner doorverwijst.

Kinderen en jongeren zijn zeer tevreden over de ondersteuning die zij op deze manier kregen. Ze geven aan dat het erg fijn is dat de praktijkondersteuner een luisterend oor bood, echt oog voor hen heeft en samen met hen kijkt naar mogelijke oplossingen.

Uitbreiding

Aan de pilot deden 28 huisartsen mee van huisartsenpraktijken in Boazum, Bolsward, Heeg, IJlst, Koudum, Sibrandabuorren, Sneek, Warns en Workum. Vanwege de positieve resultaten wil Súdwest-Fryslân door met de inzet van de praktijkondersteuner en deze uitbreiden naar alle huisartsenpraktijken in de gemeente.

Vandaag heeft wethouder Erik Faber van Súdwest-Fryslân de officiële erkenning ‘Mantelzorgvriendelijke werkgever’ ontvangen uit handen van Martijn Tillema van de Stichting Werk & Mantelzorg. Hiermee laat de gemeente zien dat ze het voor werknemers mogelijk maakt om werk en mantelzorg te combineren.

Wij werken mantelzorgvriendelijk

Súdwest-Fryslân vindt het belangrijk dat haar medewerkers werk en privé goed kunnen combineren. Dat is ook hard nodig: één op de vier werknemers is mantelzorger en zorgt langdurig en intensief voor een hulpbehoevende in zijn of haar omgeving.

Aanpassen werktijden

“Wij kunnen niet zonder deze mantelzorgers, ze zijn erg belangrijk in onze samenleving”, zegt wethouder Erik Faber. “Begrip van werkgever en collega’s maakt een groot verschil voor een mantelzorger. Als werkgever kijken wij samen met de werknemer naar mogelijkheden om werk en zorg te combineren, zoals bijvoorbeeld het aanpassen van de werktijden.”

Goede voorbeeld

Faber rekent erop dat er meer werkgevers zijn die het goede voorbeeld van de gemeente volgen als mantelzorgvriendelijke werkgever. “Een werkgever die hierbij helpt, levert vaak gemotiveerde en betrokken werknemers op”, zegt hij. “Werknemers raken minder vaak overbelast en daardoor is kans op ziekte ook minder groot.”

Erkenning

Stichting Werk & Mantelzorg heeft de erkenning in het leven geroepen zodat een werkgever erkend wordt goed bezig te zijn met het thema mantelzorg. Als werkgever laat je ook zien dat het mantelzorgers een werkplek biedt waar mantelzorg bespreekbaar is.

Met de definitieve aanwijzing van de Pingjumer Gulden Halsband, het oude dijkenstelsel dat grotendeels is aangelegd in de tiende eeuw, krijgt Súdwest-Fryslân er in een keer dertien gemeentelijke monumenten bij.

De meer dan duizend jaar oude ringdijk om Pingjum is vermoedelijk een van de oudste dijken van Nederland. In 1825 keerde de dijk het zeewater voor de laatste keer, toen een groot deel van Fryslân overstroomd raakte. Daarna werden de zeedijken verbeterd. Eind negentiende eeuw verloor ook de Pingjumer Gulden Halsband definitief zijn functie.

Er zijn daarna delen afgegraven, maar het grootste deel is nog goed zichtbaar in het landschap. Bewoners van het gebied zetten zich al sinds 2006 in voor het behoud en ontwikkeling van de Halsband. “Uit het cultuurhistorische onderzoek is gebleken dat de dijk zeer waardevol is en een hoge cultuurhistorische waarde heeft”, zegt wethouder Erik Faber van Súdwest-Fryslân. “De monumentencommissie heeft deze conclusie overgenomen.”

Naast cultuurhistorische betekenis heeft de voormalige waterkering nu ook een recreatieve functie. Zo is de dijk opgenomen in een gemarkeerde wandelroute, die de wandelaars langs Arum, het strand bij Zurich en door Witmarsum voert.

Dat het niet één monument is geworden, maar dertien, komt doordat de overgebleven delen geen aaneensluitend geheel vormen. De regels schrijven voor dat de gemeente voor elk deel een afzonderlijk aanwijzingsbesluit moet nemen.

Op vrijdag 24 januari 2020 vindt de eerste Kinderconferentie plaats in de gemeente Súdwest-Fryslân. Dan gaan zo’n zestig leerlingen uit groepen 7 en 8 uit de hele gemeente aan de slag met verschillende thema’s die voor hen belangrijk zijn. Zijn er genoeg speelvoorzieningen, voelen kinderen zich veilig in hun straat of zijn ze genoeg op de hoogte van wat de gemeente voor hen kan betekenen? 

De thema’s zijn samen te vatten in ‘Cultuur, sport & vrije tijd’, ‘Voorlichting’, ‘Lekker in je vel’ en ‘Meedenken & meedoen’. Deze thema’s zijn voortgekomen uit een zogeheten Kindermonitor. Deze monitor bestond uit een vragenlijst die na de zomer is ingevuld door ruim vijfhonderd basisschoolleerlingen uit de dorpen en steden van Súdwest-Fryslân. Op basis van de antwoorden zijn de onderwerpen die volgens de kinderen meer aandacht verdienen in kaart gebracht.

Tijdens de Kinderconferentie (in de raadszaal van het Bestjoershûs in Sneek) gaan de gemeente en de kinderen verder over deze onderwerpen in gesprek. In de vorm van workshops onderzoeken de kinderen – met hulp van medewerkers van de gemeente – wat op het betreffende thema allemaal is geregeld in Súdwest-Fryslân. Daarbij kijken ze kritisch naar wat zij daarvan vinden. Aan het einde van de dag presenteren ze hun conclusies en adviezen aan wethouders, raadsleden, ambtenaren en andere betrokkenen. De ideeën en uitkomsten vormen een belangrijke bijdrage voor de gemeentelijke agenda.

Wethouder Mark de Man is benieuwd naar de uitkomsten van de Kinderconferentie. “Deze kinderconferentie is heel belangrijk voor onze gemeente. Meepraten over de eigen leefomgeving, onderwijs en/of toekomst begint al van jongs af aan”, zegt hij. “Met een Kinderconferentie brengen we dat graag tot uiting door kinderen van tien tot dertien jaar het woord te geven en ze ons te laten adviseren over onderwerpen die voor hen belangrijk zijn. Doen we voor deze leeftijdscategorie nog wel het juiste? Zo nee, hoe sluiten we dan het beste bij hen aan? Daarover gaan we op 24 januari graag met hen in gesprek. Maar ook na de Kinderconferentie willen we kinderen een stem blijven geven.”

De Kinderconferentie wordt georganiseerd door de gemeente Súdwest-Fryslân, in samenwerking met Stichting de Kleine Ambassade uit Schiedam.

Burgemeester Jannewietske de Vries van de gemeente Súdwest-Fryslân reikt op 12 december 2019 tijdens twee bijeenkomsten in de brandweerkazerne van Bolsward, een groot aantal Koninklijke onderscheidingen uit aan vrijwillig brandweerpersoneel. Het gaat in totaal om onderscheidingen voor 26 personen, van wie er op genoemde dag 25 worden gedecoreerd. De 26^ste onderscheiding wordt op een later tijdstip uitgereikt.

Aanvang bijeenkomst:
1^e sessie om 10.30 uur (14 personen), 2^e sessie om 14.00 uur (11 personen).
Locatie uitreiking: brandweerkazerne Bolsward, Hichtumerwerg 17-19, 8701 PG Bolsward.

Vrijwilligers die zich twintig jaar of langer voor de brandweer hebben ingezet, kunnen tot 1-1-2020 in aanmerking komen voor een Koninklijke onderscheiding. Onderstaande vrijwilligers zijn bij Koninklijk besluit benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau.

Sessie 1:

• De heer Marc de Boer, Makkum.
  Geboortedatum 24 januari 1975, sinds 1997 actief bij de vrijwillige brandweer;
• De heer Edwin Thomas Herman (Edwin) Bouwmeester, Bolsward.
  Geboortedatum 11 oktober 1971, sinds 1994 actief bij de vrijwillige brandweer;
• Mevrouw Metje van Dijk-van der Zwaag, Sneek.
  Geboortedatum 6 augustus 1969, sinds 1994 actief bij de vrijwillige brandweer;
• De heer Boudewijn Dijkstra, Heeg.
  Geboortedatum 29 december 1967, sinds 1995 actief bij de vrijwillige brandweer;
• De heer Jurjen Faber, Koudum.
  Geboortedatum 2 augustus 1971, sinds 1997 actief bij de vrijwillige brandweer;
• De heer Gooitzen Sake (Gooitzen) Heemstra, Sneek.
  Geboortedatum 20 juli 1964, sinds 1999 actief bij de vrijwillige brandweer;
• De heer Tonnis Hendrik (Ton) Koning, Bolsward.
  Geboortedatum 15 maart 1964, sinds 1994 actief bij de vrijwillige brandweer;
• De heer Leendert van der Kooi (Leen), Sneek.
  Geboortedatum 4 februari 1970, sinds 1998 actief bij de vrijwillige brandweer;
• De heer Gijsbert IJsbrand (Gijsbert) van Malsen, Heeg.
  Geboortedatum 27 juni 1966, sinds 1999 actief bij de vrijwillige brandweer;
• De heer Pieter Roelof (Pieter) Osinga, Sneek.
  Geboortedatum 16 november 1968, sinds 1998 actief bij de vrijwillige brandweer;
• De heer Hans Ringnalda, Heeg.
  Geboortedatum 29 mei 1963, sinds 1997 actief bij de vrijwillige brandweer;
• De heer Pier Santema, Makkum.
  Geboortedatum 27 augustus 1969, sinds 1999 actief bij de vrijwillige brandweer;
• De heer Hendrik Johannes Woudstra, Bolsward.
  Geboortedatum 2 mei 1969, sinds 1999 actief bij de vrijwillige brandweer;
• Mevrouw Feikje Zwerver-van der Meer, Koudum;
  Geboortedatum 9 december 1971, sinds 1997 actief bij de vrijwillige brandweer.

Sessie 2:

• De heer Hendrik Rinnert (Henk) Anema, Witmarsum.
  Geboortedatum 3 augustus 1967, sinds 1996 actief bij de vrijwillige brandweer;
• De heer Jan Dijkstra, Wommels.
  Geboortedatum 29 april 1967, sinds 1994 actief bij de vrijwillige brandweer;
• De heer Theunis (Theun) Gaastra, Wommels.
  Geboortedatum 14 september 1969, sinds 1999 actief bij de vrijwillige brandweer;
• De heer Anne de Jager, Workum.
  Geboortedatum 11 december 1969, sinds 1999 actief bij de vrijwillige brandweer;
• De heer Lourens Koster, Pingjum.
  Geboortedatum 1 juni 1969, sinds 1999 actief bij de vrijwillige brandweer;
• De heer Emiel Luten, Workum.
  Geboortedatum 20 oktober 1969, sinds 1998 actief bij de vrijwillige brandweer;
• De heer Pieter Jelle (Pieter) Sieperda, Wommels.
  Geboortedatum 10 februari 1972, sinds 1996 actief bij de vrijwillige brandweer;
• De heer Eize Speerstra, Workum.
  Geboortedatum 3 december 1970, sinds 1997 actief bij de vrijwillige brandweer;
• De heer Alex van der Vegt, Woudsend.
  Geboortedatum 8 juli 1963, sinds 1995 actief bij de vrijwillige brandweer;
• De heer Foppe van der Velde, Witmarsum.
  Geboortedatum 28 januari 1966, sinds 1996 actief bij de vrijwillige brandweer;
• De heer Jacob Watze (Jacob) van der Wal, Indijk.
  Geboortedatum 19 september 1974, sinds 1998 actief bij de vrijwillige brandweer.

Uitreiking op een andere dag:

• De heer Wilfred Antonio (Wilfred) Atsma , Ypecolsga.
  Geboortedatum 6 juli 1977, sinds 1999 actief bij de vrijwillige brandweer.

Súdwest-Fryslân treedt handhavend op tegen elf woningeigenaren in Hindeloopen. De elf gebruiken hun huizen in de stad als tweede woning of verhuren het voor recreatief gebruik. Dat is tegen de regels.

De elf krijgen deze week een brief waarin de gemeente aangeeft dat zij binnen zes weken moeten stoppen met de verhuur of met het gebruik als tweede woning. Het gaat om een zogeheten vooraankondiging last onder dwangsom. Dit betekent dat de gemeente nog geen sancties oplegt.

De woningeigenaren hebben nu eerst de gelegenheid te reageren op het besluit van de gemeente. Als het tot het opleggen van dwangsommen mocht komen, dan kunnen deze variëren van 750 tot 1500 euro per overtreding, tot een maximum van 6000 euro.

Het recreatief gebruik van woningen in Hindeloopen is een twistpunt in de stad. De gemeente nam vorig jaar het initiatief voor het project Leefbaar Hindeloopen, dat ook mogelijke oplossingen moest aandragen voor het recreatief woninggebruik. In september van dit jaar bleek echter dat de standpunten van de betrokken inwoners te ver uiteen liggen.

Al sinds oktober 2018 voeren toezichthouders van de gemeente controles uit in de stad. Het gaat om zeventien adressen, waarvan een aantal in het Beschermd Stadsgezicht. “De controles vonden plaats op verschillende dagen en tijdstippen. Sommige adressen zijn in een jaar tijd ruim twintig keer bezocht”, zegt wethouder Mark de Man. “In diverse gevallen zijn er gesprekken gevoerd met de op het adres aanwezige personen. Zo hebben we een goed beeld gekregen van het gebruik van de woningen.”

In vijf gevallen werden geen overtredingen vastgesteld. Over één woning nam de gemeente nog geen standpunt in. In de andere elf gevallen is er sprake van recreatief verhuur via populaire internetsites, of als tweede woninggebruik door de eigenaar zelf. “Dat is in strijd met het bestemmingsplan. Daarom hebben we nu maatregelen aangekondigd”, zegt De Man. “Tegelijkertijd is het goed om te zien dat er in de stad opnieuw een discussie op gang is gekomen over de grenzen waarbinnen de stadsbewoners het tweede woninggebruik aanvaardbaar vinden.”

De wethouder wijst erop dat het recreatief gebruik ook positieve effecten heeft gehad. “Niet alleen door het toerisme en de economische revenuen daarvan. Ook door het tegengaan van verkrotting. Het waren juist mensen van buiten de stad die deze verkrotte woningen kochten en opknapten, en zo voor Hindeloopen hebben behouden.”

Burgemeester en wethouders van Súdwest-Fryslân zijn van plan het wooncomplex Nij Ylostins in IJlst aan te wijzen tot gemeentelijk monument. Met deze ‘voorgenomen aanwijzing’ volgt het college het advies van monumentencommissie Hûs & Hiem.

De commissie oordeelt dat Nij Ylostins van “voldoende cultuurhistorische en architectuurhistorische betekenis” is om de aanwijzing tot gemeentelijk monument te rechtvaardigen. Burgemeester en wethouders gaan hier nu voorlopig in mee.

“Voor een definitieve aanwijzing is het op dit moment te vroeg”, zegt wethouder Erik Faber. “Met de voorlopige aanwijzing laten we nu zien welke richting we op willen. We hopen zo ook de ongerustheid van de bewoners van Nij Ylostins weg te nemen.” Om tot een definitief besluit te komen, moet de gemeente nu eerst de belangen van alle betrokken partijen zorgvuldig tegen elkaar afwegen.

“Zo’n afweging is nodig om een gedegen en juridisch goed gemotiveerd besluit te kunnen nemen”, zegt Faber. “Binnen drie dagen is dat onmogelijk.” De wethouder wijst er op dat de behandeling bij Hûs & Hiem weliswaar op 21 november was, maar dat de gemeente het schriftelijk advies van Hûs & Hiem pas op 3 december heeft ontvangen.

“Mogelijk bestaat de indruk dat de gemeente na het advies van Hûs & Hiem alleen nog maar ‘ja’ hoeft te zeggen, en bij wijze van spreken onderaan de pagina, bij het kruisje, hoeft te tekenen voor akkoord. De wettelijke regels schrijven ons wat anders voor. Wij hebben de plicht de te beschermen monumentale waarden af te wegen tegen de belangen van Elkien, als eigenaar van Nij Ylostins.” Het college koerst af op een definitief besluit vóór 25 februari 2020.

Bijna negen jaar na de officiële start van de gemeente Súdwest-Fryslân zit het grootste deel van de werknemers op een centrale plek, in de Marktstraat in Sneek. Maandagochtend 2 december opende burgemeester Jannewietske de Vries symbolisch de voordeur van het oude stadhuis, waarna enkele honderden ambtenaren naar hun nieuwe werkplekken stroomden.

De aftrap voor het project ‘centrale huisvesting’ was in 2015, toen de gemeenteraad het budget beschikbaar stelde (dat uiteindelijk zou uitkomen op ruim 19 miljoen euro). Sindsdien zijn in het oude centrum van Sneek 22 panden fasegewijs onder handen genomen.

Zo kreeg de gemeenteraad een nieuw onderkomen in het Bestjoershûs, verhuisde het bezoekadres en de publieksbalie naar de overkant van de Marktstraat (van nummer 15 naar nummer 8) in het Súdwesthûs, en gingen daarna de gebouwen van de voormalige gemeente Sneek (ook grenzend aan Kleine Kerkstraat, Gedempte Neltjeshaven en de Kruizebroederstraat) op de schop.

Niet alle gemeentelijke diensten zitten vanaf nu in Sneek. De gemeente houdt een baliefunctie in Bolsward, waar inwoners straks terecht kunnen in cultuur historisch centrum De Tiid, in het Bolswarder stadhuis. Het hoofdkantoor van de buitendienst verhuist van Sneek naar Bolsward, waar aan de westkant van de stad nieuwbouw wordt gepleegd. De planning is dat deze niet eerder dan in 2022 in gebruik kan worden genomen.

Súdwest-Fryslân ontstond in 2011, na een fusie van de gemeenten Sneek, Bolsward, Wymbritseradiel, Wûnseradiel en Nijefurd. Nadien groeide de gemeente tot haar huidige omvang, door het opheffen van de gemeenten Boarnsterhim (per 2014) en Littenseradiel (per 2018).

De voormalige gemeentehuizen in Bolsward, Workum, Witmarsum en Wommels kregen al een andere bestemming. Voor het gemeentehuis in IJlst, dat sinds vandaag leeg staat, wordt nu in samenspraak met Stadsbelang IJlst gewerkt aan een nieuwe invulling.

De ingebruikname van de nieuwe huisvesting ging gepaard met het verzoek aan alle medewerkers om thuis in de kasten en laden te duiken, om mee te nemen als Sinterklaascadeautje. De actie leverde ten minste tweeduizend presentjes op die gaan naar mensen die het niet breed hebben maar ook graag Sinterklaas willen vieren.

Geen Nobelprijswinnaars, staatsmannen, sporthelden of andere beroemdheden die vernoemd worden in het uitbreidingsplan Harinxmaland. De straten in nieuwbouwwijk aan de noordkant van Sneek verwijzen naar voormalige eigenaren, gebruikers en pachters van de landerijen, die nu voor woningbouw zijn bestemd: Bauckeshof, Wopkeshof en Heerke Tjepkesstraat.

De eerste naam verwijst naar boerin Bauck Foppes uit Scharnegoutum, die in de eerste helft van de zeventiende eeuw een veehouderij bestierde met haar man Botte Hanses, die niet wordt vernoemd. Uit dezelfde periode, rond 1640, stamt Heerke Tjepkes, terwijl de naam van Sieger Wopckes, met een c, opduikt rond 1700.

Alle namen zijn terug te vinden in de zogeheten stemkohieren. Deze waren destijds bedoeld om de eigenaren en gebruikers van stemgerechtigde goederen, meestal boerderijen, te registreren. De straten in eerdere fases van Harinxmaland werden ook al genoemd naar boeren die er ruim drie eeuwen geleden hun bedrijven hadden, onder wie Evert Egberts, Pier Hylckes, Hille Haersma, Gerben Nannes en Rintje Ydes.

De gemeenteraad van Súdwest-Fryslân test vanaf december een nieuwe manier van inspreken door inwoners en organisaties. Zij kunnen voorafgaand aan de commissievergadering van Boarger en Mienskip een onderwerp dat niet op een agenda staat voorleggen aan een vertegenwoordiging van raads- en commissieleden.

Het initiatief voor deze andere manier van inspreken komt van de werkgroep ‘De veranderende rol van de raad’ waarin gemeenteraadsleden van Súdwest-Fryslân zitten. Onderwerpen die niet op de agenda staan en wel belangrijk zijn moeten beter tot hun recht komen, vindt de werkgroep. De eerste ‘Ynwenners oan it wurd’ is op woensdag 4 december.

Tot nu toe kunnen inwoners tijdens commissievergaderingen op twee manieren inspreken:

• Over een raadsvoorstel dat op de commissieagenda staat
• Over onderwerpen die niet op een commissieagenda staan

De eerste manier van inspreken blijft bestaan. Inspreken bij één van de drie commissies is het laatste moment dat een inwoner tijdens een openbare vergadering gebruik kan maken van zijn of haar recht om in te spreken voordat er over een raadsvoorstel dat op de agenda staat een besluit wordt genomen.

De tweede manier, het vaste agendapunt ‘Spreekrecht burgers’ verdwijnt van drie commissieagenda’s. Deze wordt vervangen door inspraak voorafgaand aan de commissievergaderingen van Boarger en Mienskip. Zo krijgen de insprekers meer tijd om hun onderwerp onder de aandacht te brengen. Dit gebeurt in een informele sfeer en is laagdrempeliger dan inspreken tijdens een commissievergadering.

‘Ynwenners oan it wurd’ duurt maximaal 45 minuten. Voor elke ‘ynwenner’ die zich heeft opgegeven is er maximaal 15 minuten beschikbaar. De eerste vijf minuten vertelt de inwoner over het onderwerp dat zij of hij onder de aandacht wil brengen. De rest van de tijd:

• Kunnen de commissieleden of raadsleden die er zijn vragen stellen;
• Reageert de inspreker op deze vragen;
• Kunnen aanwezige burgemeester of wethouders een reactie geven als de commissieleden of raadsleden hierom vragen;
• Herhaalt de gespreksleider de vervolgafspraken over of en hoe het onderwerp verder behandeld wordt.

Onderwerpen die niet besproken worden zijn:

• besluiten van het gemeentebestuur waar nog een rechtszaak over loopt;
• benoemingen of voordrachten van personen.

De gemeente Súdwest-Fryslân zegt ‘nee’ tegen geweld tegen vrouwen en sluit zich aan bij de internationale campagne Orange the World. Vanaf 25 november kleurt de Waterpoort in Sneek twee weken oranje, net als de houten bruggen it Krúsrak én it Dúvelsrak, in de N7. Ook het kerkje in Goënga staat in die periode in het oranje licht. De kleur oranje staat symbool voor een zonnige toekomst, vrij van geweld tegen vrouwen en meisjes.

De Waterpoort is maandagavond het Friese middelpunt van Orange the World. Wethouder Gea Wielinga van Súdwest-Fryslân verricht daar om 19.00 uur de aftrap van de campagne. Nadat het eeuwenoude symbool van Sneek in het oranje licht is gezet, komen roeiers – in het oranje gekleed – onder de Waterpoort door en brengt het Súdwestkoor, met gastzangers én soliste Louiza Saitova, drie  liederen ten gehore.

Het oranje uitlichten van een belangrijk gebouw of ander landmark door overheden op 25 november is een vast onderdeel van Orange the World. Internationaal kleurden eerder bijvoorbeeld Time Square, de Niagara Falls en de Brandenburger Tor al oranje. Zo laten overheden zien dat zij de strijd tegen geweld steunen.

Wereldwijd krijgt één op de drie vrouwen te maken met geweld. In Nederland is dat zelfs 45% van de vrouwen en meisjes. Om daar aandacht voor te vragen is 25 november door de Verenigde Naties benoemd als de Internationale Dag tegen Geweld tegen Vrouwen. De Orange the World campagne, waaraan meer dan honderd landen meedoen, trapt af op deze dag en zal eindigen op 10 december. Dit zijn de ‘16 Days of Action’ tegen geweld tegen vrouwen. De campagne wordt wereldwijd gecoördineerd door UN Women, de VN organisatie voor vrouwenrechten.

Nederland zal naar verwachting dit jaar de meeste oranje gebouwen en objecten ter wereld tellen, verspreid over het hele land. In Fryslân doen naast Súdwest-Fryslân ook Leeuwarden (met de Elfstedenfontein, het stadhuis, het  Stadhouderlijk Hof en de kerk in Mantgum), De Fryske Marren (de Elfstedenfontein in Sloten) en Heerenveen (gemeentehuis Crackstate en de kerk in Tjalleberd) mee. Daarnaast organiseren lokale en nationale organisaties voor vrouwenrechten en emancipatie straatacties en andere activiteiten tijdens de ‘16 Days of Action’.

Connectie met de Duurzame Ontwikkelingsdoelen

De Orange the World campagne levert een bijdrage aan de uitvoering van de Duurzame Ontwikkelingsdoelen die in 2015 werden afgesproken in de Verenigde Naties. Een van de doelen gaat specifiek over het verbeteren van de mensenrechten en positie van vrouwen en meisjes, waarvan het stoppen van geweld een essentieel onderdeel is. Het stoppen van geweld tegen vrouwen en meisjes vergt inspanning op alle niveaus; internationaal, nationaal en lokaal. Een belangrijke stap hierin is om inwoners te vertellen over (slecht) het nog altijd gesteld is met de positie van vrouwen en meisjes, en wat zij daaraan kunnen verbeteren.

Súdwest-Fryslân kan beginnen met de aanleg van het nieuwe busstation in Bolsward, op de hoek van de Twibaksdyk en het Industriepark. De Raad van State gaf deze week groen licht nu de gemeente de geluidsbelasting voor een omwonende goed heeft onderzocht en gemotiveerd.

“Het plan voor het nieuwe busstation heeft ons lange tijd beziggehouden”, zegt wethouder Mark de Man van verkeer. “Mooi dat er nu duidelijkheid is, we aan alle voorwaarden voldoen en in Bolsward aan de slag kunnen. De stad wacht hier al zo lang op.”

Het busstation schuift enkele meters op, verder van de woning van de bezwaarmaker af, wat een gunstig effect heeft op de geluidsbelasting. Toch kan de schep niet meteen morgen de grond in. “Nu we weten waar we aan toe zijn, houden we het conceptplan opnieuw tegen het licht. Daarna kan de aanbesteding plaatsvinden”, zegt De Man. Hij rekent erop dat het nieuwe busstation eind volgend jaar in gebruik is.

Het huidige busstation aan de Snekerstraat, op de plek van de voormalige remise van vervoersbedrijf Arriva, wordt heringericht als parkeerterrein.