Gemeente Súdwest-Fryslân investeert in ontmoeten door te investeren in drie ontmoetingsplaatsen.  Doarpshûs Kûbaard, dorpshuis De Tuolle in Tersoal en wijkgebouw It Roefke in Sneek krijgen subsidie voor onderhoud en verduurzaming van hun gebouwen. Wethouder Bauke Dam bracht gisteren in Kûbaard het goede nieuws en overhandigde dorpsbelang een cheque van € 394.728. Zo hebben mensen ook uit deze buurt in de toekomst een fijne en toegankelijke plek om elkaar te ontmoeten.

Meer dan stenen en muren

Ontmoeten en ontmoetingsplaatsen vindt de gemeente zeer belangrijk. Daarom besloot de gemeenteraad de komende 10 jaar 13.9 miljoen te besteden. Daarnaast blijft de gemeente ook de komende jaren dorpsbelangen en wijkverenigingen ondersteunen. Want de dorpshuizen, wijkgebouwen en MFC’s zorgen voor levendige dorpen en wijken waar mensen elkaar treffen. De gemeente ziet ontmoeten en deze plekken als het hart van de mienskip.

Eenmalige subsidie voor drie locaties

De ontmoetingsplaatsen willen graag alledrie in één keer een grote verbouwing uitvoeren. De gemeente heeft daarin meegedacht en geeft deze drie locaties nu eenmalig een hogere subsidie. Doarpshûs Kûbaard ontvangt € 394.728, De Tuolle in Tersoal € 110.000 en It Roefke in Sneek € 345.805.

De subsidies worden gebruikt voor onder andere isolatie, warmtepompen, nieuwe cv ketels en ventilatie. Ook is er geld voor groot onderhoud zoals schilderwerk, interieur, verbouwingen en een verbeterde entree. Bij de plannen is ook gekeken naar de sociale functie van de gebouwen. Het is natuurlijk belangrijk dat iedereen zich welkom voelt.

Een oproep tot actie: samen bouwen aan een sterke mienskip

Súdwest-Fryslân telt 63 ontmoetingsplaatsen. Afgelopen jaar kregen 24 een subsidie. Dit jaar zijn er al gesprekken geweest met 14 locaties over nieuwe aanvragen. De gemeente roept dorpsbelangen en besturen van ontmoetingsplaatsen om zich te blijven inzetten voor hun dorp of wijk. Daarbij hoort ook het toekomstbestendig maken van de gebouwen. Wethouder Bauke Dam: “Veel ontmoetingsplaatsen draaien op vrijwilligers. Waar we kunnen, helpen we graag. Heb je hulp nodig, bijvoorbeeld advies of financiële steun? Neem dan contact met ons op.”

De binnenstad van Sneek gaat veranderen. Samen met bewoners, ondernemers en pandeigenaren heeft de gemeente Súdwest-Fryslân een toekomstplan gemaakt. Daarin staat hoe de binnenstad van Sneek er in 2050 uit kan zien: een groene, gastvrije stad waar mensen elkaar ontmoeten. Het college van burgemeester en wethouders stemde in met deze toekomstvisie.

Samen aan de slag

De binnenstad van Sneek is volop in beweging. De gemeente en mensen in de stad hebben ideeën om de binnenstad te verbeteren. Dit toekomstplan laat zien hoe we Sneek samen stap voor stap groener, fijner en leefbaarder maken, vertelt wethouder Bauke Dam. "Mei dizze fyzje meitsje wy de binnenstêd klear foar de takomst. In plak dêr't ynwenners en besikers harren wolkom fiele, ûntspanne kinne en inoar moetsje. Mei dizze fyzje jouwe wy rjochting oan ús karren en begeliede wy nije ûntwikkelingen”, aldus Dam

Wat verandert er?

In de visie staat hoe we de binnenstad anders kunnen inrichten. Er komt meer water en groen. Er komen bruggen, bomen, bankjes en wandelpaden. Dat maakt de stad mooier én fijner om in te verblijven. Ook staat er hoe de stad beter bereikbaar wordt. Met bijvoorbeeld parkeren aan de rand van de stad. En ruimte voor fietsen, deelauto’s en het openbaar vervoer. Verder ontstaan er nieuwe ontmoetingsplekken. Zoals een groener Grootzand, een cultuurpark bij het Oud Kerkhof en een levendig Martiniplein.

De binnenstad krijgt drie zones met elk een eigen sfeer. In het deel 'Rust & Verblijven' is het fijn wonen. Er is ruimte voor ontspanning en ontmoeten. In de zone 'Reuring & Dynamiek' kun je winkelen, uitgaan, werken of een terrasje pakken. Dit is het levendige hart van de stad. En in Struinen & Dwalen ontdek je steeds iets nieuws. Dit historische deel van Sneek heeft kleine straatjes, bijzondere gebouwen en verrassende plekken maken dit gebied uniek. Ook het Scheepvaartmuseum krijgt een nieuwe inrichting en bezoekers kunnen daar straks het water beleven.

Van visie naar uitvoering

De visie voor de toekomst van de binnenstad zijn nu klaar. In de komende maanden werkt de gemeente een lijst uit met acties en projecten voor de korte en langere termijn. Deze lijst komt in een apart programma waarover volgend jaar wordt besloten. Daarna gaat de gemeente samen met de stad echt aan de slag. Meer informatie over de ontwikkelingen in de binnenstad staat op sudwestfryslan.nl/binnenstad-sneek.

Gemeente Súdwest-Fryslân wil de openbare ruimte, zoals: wegen, openbaar groen, gebouwen, kades en verlichting, veilig en netjes houden. De komende jaren verwacht de gemeente extra investeringsbudget nodig te hebben, oplopend tot ongeveer 4 miljoen euro per jaar.

Extra geld nodig de komende jaren

Deze investering is vooral nodig voor grotere projecten zoals wegen, verlichting en kademuren. Het voorstel is om dit bedrag in stappen te reserveren in de meerjarenbegroting, door elk jaar 1 miljoen euro extra aan het investeringsprogramma toe te voegen. In 2029 zou er dan in totaal 4 miljoen euro beschikbaar zijn. “Wy wolle ús doarpen en stêden feilich en oantreklik hâlde”, aldus wethouder Henk de Boer. “Wy geane foar de basis op oarder. Dat freget om in langetermynfyzje. Troch no kaden en diken mei faasje oan te pakken, besparje we ek wer op ûnderhâld yn ’e kommende jierren en leit alles der fuort kreazer by.”

Nota Openbare Ruimte 2026-2030

De huidige nota loopt af in 2025 en daarom wordt de nieuwe nota voorgelegd aan de gemeenteraad voor de periode 2026-2030.In de nieuwe nota staat dat de gemeente voor een grote opgave staat, vooral in de infrastructuur: de wegen- en waterbouw. Veel wegen, fietspaden, stoepen, bruggen, damwanden en kademuren staan voor groot onderhoud of vervanging. Dit komt vooral omdat veel van deze zaken relatief oud worden en ze meer en zwaarder worden gebruikt dan toen ze werden aangelegd.

In de nieuwe nota ligt de aandacht op twee dingen. Ten eerste gaat de gemeente door met het onderhouden van onze omgeving. Het huidige niveau wil de gemeente vasthouden en op een aantal punten zelfs verbeteren. Ten tweede komt er een financieel plan voor de komende vijf jaar. Ondanks de uitdagingen in de meerjarenbegroting, vindt de gemeente het toch belangrijk om voor de komende jaren extra geld opzij te zetten. Zo kunnen later problemen, zoals veiligheidsrisico’s of onverwachte kosten, beter voorkomen worden.

Inbreng van inwoners en raad verwerkt in nieuwe nota

In aanloop naar de nieuwe nota is er onder andere een inwonersenquête gehouden en is ook de gemeenteraad gevraagd naar wat zij belangrijk vindt. De uitkomsten hiervan zijn verwerkt in de nieuwe nota. De nota Openbare Ruimte 2026-2030 wordt in september van dit jaar behandeld in de gemeenteraad.

Deze winter krijgt de binnenstad van Sneek een bijzonder gezicht: maximaal 30 historische schepen mogen van oktober 2025 tot april 2026 aanmeren in het centrum. De gemeente Súdwest-Fryslân stemde in met dit initiatief van Vereniging Ondernemend Sneek (VOS) en Sneek Promotion om Sneek ook buiten het hoogseizoen aantrekkelijk te houden voor zowel inwoners als bezoekers. Met de sfeervolle schepen aan de kades is Sneek niet alleen waterstad in de zomer maar ook in de winter.

De Bothniakade, Harinxmakade, Rienk Bockemakade en Martiniplein zijn de aangewezen plekken waar de schepen aanmeren, met stroomvoorzieningen en andere faciliteiten binnen handbereik. De initiatiefnemers stellen binnenkort de aanmelding voor deelname open. Daarmee zal duidelijk worden hoeveel en welke schepen komende winter in de binnenstad een plek innemen. Een deel van de schepen kan bewoond worden. Er zijn duidelijke afspraken gemaakt om de ligplaatsen voor bewoners en bezoekers prettig te houden: van afvalinzameling en drinkwatervoorziening tot het beperken van geluid en het op tijd doven van sfeerverlichting.

Wethouder Gastvrijheidseconomie Michel Rietman is erg blij met dit initiatief: "De historische schepen zijn een mooie aanvulling op het winteraanbod in Sneek. Ze dragen bij aan een aantrekkelijke binnenstad waar bewoners en bezoekers kunnen genieten. Bovendien halen we met dit initiatief onze wateridentiteit meer het centrum in, waardoor de unieke sfeer van Sneek beter tot zijn recht komt."

Binnenstadsmanager Jan Siep van den Bos, geeft als woordvoerder namens Vereniging Ondernemend Sneek aan trots te zijn op dit initiatief dat laat zien waar Sneek voor staat: “lef, sfeer en verbinding. De historische schepen maken duidelijk dat Sneek zich niet in de winterstalling laat zetten. Dit plan past perfect bij de koers die we samen met ondernemers, bewoners en de gemeente varen: Sneek als bruisende waterstad, het hele jaar door.”

Ook Sneek Promotion ziet dit als een mooie kans om het toeristisch-recreatieve aanbod in de rustige wintermaanden te verrijken, geeft Petra Miedema aan namens Sneek Promotion: “Het sluit naadloos aan bij onze ambitie om Sneek het hele jaar door als levendige stad op de kaart te zetten. We zijn blij dat dit initiatief in goede samenwerking met de gemeente Súdwest Fryslân en De VOS  kunnen aanbieden en hopen op veel animo van de historische schepen. We kijken erg uit naar de komst van de eerste schepen komende winter.”

De historische schepen maken de binnenstad niet alleen mooier, maar versterken samen met bestaande evenementen de aantrekkingskracht in de koudere maanden. Met deze stap laten Sneek Promotion, Vereniging Ondernemend Sneek en de gemeente Súdwest-Fryslân zien dat Sneek ook in de wintermaanden een bezoekje waard is.

De karakteristieke lindebomen langs de overtuinen in Stavoren staan vanaf nu in het Register Beschermingswaardige bomen. De bomen in dat register zijn extra beschermd. Inwoners van de gemeente Súdwest-Fryslân kunnen ook bijzondere bomen in hun eigen tuin aanmelden voor het bomenregister.

Meer dan 3.000 beschermde bomen

De gemeente heeft een lijst met bijzondere, beeldbepalende en oude bomen. Bomen die extra bescherming verdienen. In totaal staan er nu 3.142 bomen in het Register Beschermingswaardige bomen. Dit zijn gemeentelijke en particuliere bomen. Gemiddeld zijn ze 83 jaar oud.

Waarom een bomenregister?

“De ôfrûne dagen hawwe wy wer sjen kinnen hoe belangryk beammen binne: se soargen foar skaad! Ast mei de felle sinne ûnder in grutte beam stiest,  skeelt dat al gau 10 graden,” zegt wethouder Henk de Boer. “Se jouwe fleur oan de stêd en bringe fariaasje yn it lânskip. Derom binne se belangryk foar ús as minsken, mar seker ek as beskermingplak foar bisten, grut en lyts.”

Staat een boom in het bomenregister? Dan heb je een omgevingsvergunning nodig om de boom te mogen kappen. De boom mag dan alleen worden gekapt als hij ziek is, dood gaat of als het heel belangrijk voor iedereen is. “Sa soargje wy dat weardefolle beammen beholden bliuwe. Wy biede minsken ek advys oan hoe’t se de beammen ûnderhâlde moatte,” vertelt wethouder De Boer.

Zelf een boom aanmelden

Inwoners van Súdwest-Fryslân kunnen zelf een boom uit hun tuin of van hun erf aanmelden voor het bomenregister. De gemeente bekijkt dan of de boom aan de voorwaarden voldoet. De boom moet vitaal zijn. Er zijn bomen van ouder dan 60 jaar die in het register komen, maar ook bomen van een bijzondere soort of bomen die opvallen in de omgeving. De voorwaarden en het aanmeldformulier staan op: sudwestfryslan.nl/bomenregister.

Súdwest-Fryslân wil meer mogelijkheden bieden om passende woonruimte te realiseren. Of het nu gaat om het splitsen van een woning voor een kind of ouder of het bouwen van een huis waar nu een lege stal staat — de gemeente stimuleert slimme, lokale initiatieven die bijdragen aan het aanpakken van het woningtekort en aan het versterken van de leefbaarheid van de dorpen, steden en het buitengebied.

Het college van burgemeester en wethouders heeft daarom ingestemd met twee nieuwe beleidsregels en met het plan van aanpak voor de pilot Wonen op boerenerven. Met deze pilot onderzoekt de gemeente hoe boerenerven een nieuwe woonfunctie kunnen krijgen.

Meer woningen

Súdwest-Fryslân wil meer mogelijkheden bieden om woningen en kavels te splitsen en zo nieuwe woningen te creëren. Dit biedt bijvoorbeeld kansen voor jongeren die graag in hun eigen dorp willen blijven wonen, of voor mantelzorgsituaties waarbij familieleden dichtbij elkaar willen leven. Door grote huizen of ruime kavels op te delen, denkt de gemeente beter aan te sluiten op de woonwensen van vandaag en morgen.

Wethouder Michel Rietman: “Steeds meer mensen wonen alleen of met z’n tweeën, terwijl er in Súdwest-Fryslân relatief veel grote woningen staan. Door deze woningen te splitsen benutten we de bestaande ruimte slimmer voor de woonopgave én zorgen we ervoor dat onze dorpen en wijken leefbaar en sociaal sterk blijven.”

De ontwerpbeleidsregel Splitsen van woningen en kavels Súdwest-Fryslân 2025 ligt binnenkort zes weken ter inzage. Inwoners kunnen hun mening geven voordat het college de definitieve regels vaststelt.

Een huis bouwen waar nu een lege stal staat

De regels voor het splitsen van woningen en kavels gaat over locaties binnen de kernen. Voor boeren die hun bedrijf beëindigen, biedt de nieuwe ontwerpbeleidsregel Ruimte voor ruimte Súdwest-Fryslân 2025 meer mogelijkheden. Eerder mocht na de sloop van stallen maar één woning worden gebouwd, en alleen aan de dorpsrand of grenzend aan de bebouwde kom. In de toekomst kan er op het gehele voormalig bedrijfsperceel gebouwd worden en ook op grotere afstand van de bebouwde kom. Bij voldoende ruimte op het erf kunnen er zelfs twee woningen worden gebouwd.

De gemeente wil door middel van woningbouw meer perspectief bieden aan boeren die willen stoppen of hun bedrijf willen transformeren, gezien de grote opgaven op het gebied van stikstof, water en biodiversiteit. De verwachting is dat door alle veranderingen de komende jaren tientallen agrarische bedrijven zullen stoppen in Súdwest-Fryslân.

Wethouder Bauke Dam onderstreept het belang van deze aanpak: “Zo geven we agrarische ondernemers de kans om op een haalbare wijze het bedrijf te beëindigen én zorgen we dat het buitengebied mooi blijft. Die kwaliteit is belangrijk voor het kenmerkende Friese landschap. Binnen dat landschap zoeken we altijd naar wat er wél kan”. Ook deze ontwerpbeleidsregel ligt zes weken ter inzage.

Boerenerf wordt woonerf: leegstand tegengaan met nieuwe woonfuncties

Er zijn ook eigenaren die hun boerenerf verder willen transformeren en meer woningen willen realiseren in combinatie met bijvoorbeeld nieuwe vormen van landbouw of natuurontwikkeling. Via een pilot Wonen op boerenerven wil de gemeente onderzoeken op welke wijze transformatie van boerenerven met behulp van woningbouw (met meer dan twee woningen) meerwaarde kan bieden voor de eigenaren van de boerenerven én voor de leefbaarheid en kwaliteit van de omgeving. Daarbij hoopt de gemeente zo ook dat dergelijke transformaties bijdragen aan de woonopgave. De eerste pilots starten op boerenerven in Hemelum, Oosthem en Arum.

In de pilot gaat het vooral om in beeld te krijgen welke wet- en regelgeving nu nog in de weg staat voor dit soort ontwikkelingen. “We gaan samen met de provincie, het rijk en andere organisaties in gesprek om te kijken hoe we deze regels kunnen aanpassen. Met als doel dat er echt ruimte komt om boerenerven goed te ontwikkelen tot vitale woonplekken die bijdragen aan de kenmerkende uitstraling van het Friese landschap,” aldus wethouder Rietman.

Vandaag kregen Fleur Roos en Christina Benniks een oorkonde en erepenning van de Koninklijke Maatschappij tot Redding van Drenkelingen. Zij redden op 20 januari Catharinus van der Meer uit het water. Ook Ilse van der Veen en Klazien Veenstra die vanaf de kant te hulp schoten, krijgen hiervoor een oorkonde. Burgemeester Jannewietske de Vries reikte de onderscheidingen uit aan de redders.

IJskoude reddingsactie

Op die koude 20 januari wandelden Fleur en Christina met de hond achter de kinderboerderij in Sneek. Toen ze een auto in het water zagen liggen, aarzelden ze geen moment. Ze gingen het water in om de bestuurder, Catharinus van der Meer, te redden. De temperatuur lag rond het vriespunt. Door goed samen te werken lukte het Fleur en Christina de autodeuren te openen, contact te maken met Catharinus, zijn gordel los te krijgen en hem veilig aan de kant te brengen.

Ondersteuning vanaf de oever

Tijdens de redding werden zij bijgestaan door Ilse en Klazien. Ilse belde direct 112, en Klazien en haar man zorgden voor dekens.Ilse kon helaas niet aanwezig zijn bij de uitreiking maar ontvangt de onderscheiding later alsnog. Ook politieagent Kris de Weerd werd in het zonnetje gezet voor zijn professionele hulp bij de reddingsactie.

“As boargemaster bin ik hiel grutsk dat der minsken binne lykas Fleur, Christina, Ilse en Klazien. Minsken dy’t net twivelje as it derop oankomt. Dy’t it “gewoan” dogge. Wylst it hielendal net gewoan is”, geeft burgemeester De Vries aan. “Wy meie hoopje dat der ien lykas harren yn ’e buert is as wy ris help nedich hawwe. En dat wy sels ek by steat binne om te hanneljen as in oar ús nedich hat.”

Erkenning

De Koninklijke Maatschappij tot Redding van Drenkelingen geeft met de oorkondes en erepenningen

een blijk van waardering voor de getoonde lef. Secretaris Anneke Westermann benadrukte hoe belangrijk het is om hier elke redding even bij stil te staan: “Het gebeurt helemaal niet zo vaak. In het jaarverslag van 2024 staat dat er 31 drenkelingen gered zijn in Nederland. Jullie deden wat nodig was, wat lang niet iedereen doet of kan op zo’n moment. Dat is heel bijzonder”. Met die woorden wendde ze zich tot de geredde Catharinus van der Meer, die na alle schrik inmiddels gewoon weer auto rijdt.

In de Sneker wijk Het Eiland had gemeente Súdwest-Fryslân plannen voor een warmtenet. Om de wijk duurzamer te maken en klaar voor de toekomst. Het warmtenet blijkt te duur en niet meer te passen bij de planning van de nieuwbouw van woningcorporatie Elkien. De gemeente besluit daarom om het plan voor een warmtenet in de wijk nu niet uit te voeren. In Nederland lopen pilots voor aardgasvrije wijken tegen vergelijkbare problemen aan. De nieuwe sociale huurwoningen in het hart van de wijk krijgen een andere duurzame warmtevoorziening.

“It plan foar in waarmtenet op Het Eiland falt djoerder út as ferwachte. En dat past no net binnen ús budzjet”, zegt wethouder energietransitie en financiën Henk de Boer. "It is skande, mar ús doel bliuwt om te wurkjen oan helbere en betelbere waarmtenetten. Enerzjy moat betelber bliuwe foar ús ynwenners en as wy dat net garandearje kinne, moatte wy de stekker der útlûke. Wy hawwe in protte leard fan dit projekt. De gearwurking mei wenningkorporaasjes Elkien en Accolade wienen goed en sy bliuwe ek wichtige partners yn de bou fan waarmtenetten. Dizze pilot hat ús in stik mear ynsjoch jûn yn hoe't wy dizze yngripende projekten oanpakke moatte soenen. Dy kennis nimme wy mei foar de takomst.”

Elkien bouwt door

Elkien organiseerde vier weken geleden een feest in de wijk, om de start van de bouw van de eerste woningen te vieren. Peter van de Weg, directeur-bestuurder bij Elkien: “We vinden het jammer dat een warmtenet voor Het Eiland niet haalbaar is. Omdat we onze bewoners niet langer dan noodzakelijk willen laten wachten op hun nieuwe woning, kiezen we voor een andere aardgasvrije en duurzame oplossing. In deze eerste woningen plaatsen we warmtepompen. Per fase van de wijkvernieuwing bepalen we, in overleg met de gemeente, welke oplossing het meest geschikt is. We volgen de ontwikkelingen op dit gebied steeds nauwgezet.”

Elkien vervangt in de wijk Het Eiland 322 woningen en bouwt er ongeveer 64 extra bij. Dat doen zij in de komende jaren in fases. Zeven jaar geleden ontstond vanuit deze integrale wijkvernieuwingsaanpak het idee om samen een warmtenet te bouwen. Het idee was om de projecten te combineren en de hele wijk aardgasvrij te maken. Ondertussen bleek het project steeds duurder te worden en liepen de planningen van de nieuwbouw van Elkien en het warmtenet verder uit elkaar.

Kennis over haalbare en betaalbare warmtenetten

Deze pilot heeft veel kennis opgeleverd over de haalbaarheid en betaalbaarheid van warmtenetten. Ook is duidelijk geworden dat warmtenetten kunnen helpen om het volle elektriciteitsnet te ontlasten. Dat maakt ze extra belangrijk. De gemeente wil daarom regie nemen en werken aan oplossingen die betaalbaar zijn en passen bij de omgeving. Met deze lessen zetten zij nu de stap naar een planmatige aanpak voor de hele gemeente.

De 20^e eeuwse archieven van de voorgangers van de gemeente Súdwest-Fryslân zijn de afgelopen vier jaar in kaart gebracht. Het gaat in totaal om ruim 3.500 meter aan archiefstukken en duizenden beschrijvingen. Historici, onderzoekers en andere geïnteresseerden kunnen via www.detiid.nl/gemeentearchief  zien welke archiefstukken er zijn. 

De afgelopen jaren heeft de gemeente Súdwest-Fryslân alle bestaande archieven uit de 20^ste eeuw geordend en vindbaar gemaakt. Het gaat om documenten uit de voormalige gemeenten Bolsward, Wymbritseradiel, Wûnseradiel, Sneek, Nijefurd en Nijefurds voorgangers.  

Wethouder Petra van den Akker: “De argiven jouwe in moai byld hoe’t de gemeenten harren yn de 20e iuw ûntwikkele hawwe en wat de rol fan de gemeentebestjoeren dêrby west hat. Bygelyks op it mêd fan de romtlike oardering, folkshúsfêsting, iepenbiere oarder en feiligens, maatskiplike soarch, wolwêzen, ûnderwiis, sport en kultuer. Derneist befetsje de argiven ek in soad ynformaasje oer de Twadde Wrâldoarloch.”

Een mooi voorbeeld van een verhaal dat nu terug te vinden is in het archief is het verhaal over de toestand van brugleuningen in Stavoren in 1945. De burgemeester verzocht de inwoners om deze zoveel mogelijk te sparen door er niet op te gaan zitten of tegen aan te leunen. Zouden ze worden vernield dan was de kans groot dat er geen hout voor herstel voorhanden zou zijn.

Project ‘Archieven op Orde’

Het project ‘Archieven op Orde’ wordt donderdag 19 juni om 19.30 uur in Cultuur Historisch Centrum ‘De Tiid’ in Bolsward afgesloten met een lezing door Boudewijn Steur over de bestuurlijke en maatschappelijke ontwikkelingen die leidden tot de huidige situatie. Daar bespreekt hij waarom schaalvergroting noodzakelijk was? Hoe heeft dit de gemeente en haar mienskip beïnvloed? En wat waren de economische en sociale gevolgen van deze veranderingen? 

“Der is hiel hurd wurke oan it op oarder bringen fan de argiven. Dêrmei hawwe wy wer in stik histoarje foar de takomst boarge yn ús argiven. It wie in hiele put en dat slute we dan ek passend ôf”, aldus wethouder Van den Akker.

Nederlandse vertaling quotes:

“De archieven geven een mooi beeld hoe de gemeenten zich in de 20e eeuw hebben ontwikkeld en wat de rol van de gemeentebesturen daarbij is geweest. Bijvoorbeeld op het gebied van de ruimtelijke ordening, volkshuisvesting, openbare orde en veiligheid, maatschappelijke zorg, welzijn, onderwijs, sport en cultuur. De archieven bevatten ook veel informatie over de Tweede Wereldoorlog.”

“Er is keihard gewerkt aan het op orde brengen van de archieven. Daarmee hebben we weer een stuk historie voor de toekomst geborgd in onze archieven. Het was een flink karwei en dat sluiten we dan ook passend af”

Verkeersveiligheid blijft voor gemeente Súdwest-Fryslân een belangrijk onderwerp. Al jarenlang werkt de gemeente samen met verschillende partners aan een veilige verkeersomgeving voor inwoners en bezoekers. Dit gebeurt met aanpassingen in de openbare ruimte, verkeerseducatie en handhaving. Ook de komende jaren blijft verkeersveiligheid een speerpunt in Súdwest-Fryslân.

Manifest Verkeersveiligheid: verlenging tot 2040

Sinds 2011 werkt de gemeente mee aan het Manifest Verkeersveiligheid 2011–2025, een gezamenlijke afspraak tussen gemeenten, provincie Fryslân en landelijke partners, zoals de politie, Openbaar Ministerie, Rijkswaterstaat, Veilig Verkeer Nederland, de ANWB en Fietsersbond Fryslân. Het doel is om de verkeersveiligheid structureel te verbeteren.

De gemeente wil dit manifest verlengen tot 2040, om zo te blijven investeren in een veilige verkeersomgeving.

Verkeerseducatie voor alle leeftijden

Jaarlijks worden er in de gemeente verschillende activiteiten georganiseerd om het bewustzijn in het verkeer te vergroten. Op de basisschool ligt de focus op zelfredzaamheid in het verkeer. Voor middelbare scholieren gaat het vooral over risico’s, zoals afleiding door mobiel gebruik. Voor senioren staat veilig blijven deelnemen aan het verkeer en zolang mogelijk zelfstandig mobiel blijven centraal.

“We vinden het als gemeente belangrijk om blijvend te investeren in verkeersveiligheid en educatie,” zegt wethouder mobiliteit Michel Rietman. “Iedereen moet zich veilig kunnen voelen in het verkeer; of je nu fietst, wandelt, autorijdt of met het openbaar vervoer gaat. Het aantal verkeersslachtoffers willen we terugbrengen naar nul.”

Nieuw mobiliteitsprogramma

Naast de verlenging van het manifest werkt de gemeente aan een nieuw mobiliteitsprogramma voor de periode 2025-2040. In dit programma speelt de gemeente in op de veranderende behoeften op het gebied van mobiliteit. Dat gaat onder andere over bereikbaarheid en veiligheid. Later dit jaar stelt het college het mobiliteitsprogramma officieel vast.

Voor veilige verkeerssituaties is het belangrijk dat de wegen goed zijn ingericht, dat er controle is op verkeersregels en dat mensen goed worden geïnformeerd. Verkeerseducatie moet daarom continu aandacht krijgen.

Verantwoordelijkheid ligt ook bij onszelf

Volgens wethouder Rietman is verkeersveiligheid niet alleen een taak van de overheid, maar ligt de verantwoordelijkheid bij iedereen die deelneemt aan het verkeer. “Veilig verkeer begint vooral bij ons eigen gedrag. Te hard rijden is bijvoorbeeld een grote ergernis in bijna alle dorpen. We kunnen dan in iedere straat drempels aanleggen, wegen versmallen of bloembakken plaatsen, maar daar bereiken we niet het gewenste effect mee. Daarom hebben we de campagne ‘Check je meter, 30 is beter!’ opgezet, om mensen bewust te maken van hun snelheid. Dat doen we samen met dorps- en wijkbelangen. We kunnen alleen zorgen voor veiliger verkeer als iedereen daaraan bijdraagt.”

Met een druk op een grote rode knop gaven wethouder Michel Rietman (gemeente Súdwest-Fryslân), Henk Dedden (Friso Bouwgroep) en Elze Klinkhammer (Accolade) vanmiddag het feestelijke startsein voor de bouw van woonwijk De Wending in Sneek. Onder luid applaus van genodigden, de kinderen die de straatnamen voor de woonwijk verzonnen en andere aanwezigen, werd duidelijk dat bouw van de nieuwe wijk begint.

Het officiële moment vond plaats op het bouwterrein van De Wending. Na enkele toespraken liepen de bestuurders naar een groot bedieningspaneel. Met een druk op de knop kwam de bouwmodule langzaam naar beneden. De module, die hing aan een kraan, werd onder toeziend oog van een machinist op zijn plek gehesen. Een heel spektakel.

Nieuwe weg inslaan

“De naam De Wending is veelzeggend”, legt wethouder Wonen Michel Rietman uit in zijn toespraak. “We slaan hier letterlijk een nieuwe weg in naar een prachtige woonwijk waar Sneek en haar inwoners trots op mogen zijn. Het is fijn dat het nu ook echt zichtbaar begint te worden.”

Henk Dedden: “De bouw van De Wending is een mooi voorbeeld van hoe we als Friso met innovatieve, modulaire bouwmethoden bijdragen aan de woningopgave, zoals hier met GewoonHOUT. Door de hoge bouwsnelheid van het houtbouwconcept vraagt dit project om strakke afstemming en logistieke precisie. Als betrokken bouwer zetten we alles op alles om samen met Accolade kwalitatieve, duurzame woningen te realiseren voor Sneek.”

Elze Klinkhammer: “We zien dat er veel interesse is in de sociale huurwoningen. We zijn blij dat we in samenwerking met de gemeente kunnen bouwen op deze plek en kunnen bijdragen aan de mogelijkheid om duurzaam en energiezuinig te wonen.”

In totaal 172 woningen

De Wending wordt een duurzame wijk met 172 woningen, waarvan 42 sociale huurwoningen via Accolade. Aannemer Friso, onderdeel van Friso Bouwgroep, is verantwoordelijk voor de bouw hiervan. De eerste woningen worden naar verwachting na de bouwvak opgeleverd. Schoolkinderen bedachten via een prijsvraag al eerder de nieuwe straatnamen ‘Windkracht, Waterkracht, Zonnestraal en De Aarde.

Als het aan het college van burgemeester en wethouders ligt, komt er in Workum een nieuwe Klameare. Nieuwbouw van deze ontmoetingsplek in de derde stad van Súdwest-Fryslân is volgens de gemeente essentieel voor de mienskip. Om de bouw en het gebruik van het nieuwe gebouw financieel mogelijk te maken, stelt het college de gemeenteraad voor om ook de jaarlijkse exploitatiesubsidie te verhogen.

De gemeenteraad had eerder al een jaarlijkse bijdrage van €198.000 vastgesteld. Het bestuur van de Klameare heeft echter aangegeven dat dit bedrag onvoldoende is om de exploitatie van het nieuwe gebouw sluitend te krijgen. Er is jaarlijks €100.000 extra nodig, waarmee de totale subsidie op €300.000 per jaar komt.

Verhoging subsidie noodzakelijk door stijgende kosten

De verhoging van de jaarlijkse bijdrage is nodig om een reeks gestegen kosten op te vangen. Het gaat hierbij onder andere om inflatie, hogere bouwkosten (die doorwerken in de huur), gestegen energielasten en toenemende personeelskosten. Zonder deze extra bijdrage is het voor de stichting niet haalbaar om het gebouw te beheren en open te stellen voor de gemeenschap.

Investering in sociale samenhang in Workum

Wethouder Bauke Dam: “In ynvestearring yn de nije Klameare is in ynvestearring yn de sosjale gearhing fan Warkum en omkriten. Moetingsplakken lykas dizze binne fan grutte wearde foar doarpen en wiken: se biede romte foar moeting, ferbining en dielname oan aktiviteiten foar jong en âld. De Klameare ferfollet al jierren in wichtige rol as kultureel en sosjaal hert fan Warkum. Mei nijbou ûntstiet de kâns om ferskate inisjativen en organisaasjes byinoar te bringen op ien sintraal plak, wêrtroch't in sterk moetingsplak ûntstiet dat bydraacht oan in fearkrêftige mienskip.’

Bestuur Klameare en Bibliotheken Mar en Fean hoopvol

De gemeenteraad bespreekt het voorstel op 10 juli. Als de raad instemt, ligt het in de lijn der verwachting dat het nieuwe gebouw in 2027 in gebruik kan worden genomen.

Roelof Fopma, voorzitter van Kultuerhús Klameare zegt hierover: “Het bestuur van de Klameare waardeert het zeer dat het college van burgemeester en wethouders het belang inziet van een nieuw Kultuerhús. Het bestuur hoopt dat de gemeenteraad op 10 juli instemt met het voorstel van B&W en dat daarmee het proces van de aanbesteding en nieuwbouw snel kan worden hervat. We verwachten dan dat spoedig de nieuwe Klameare geopend kan worden voor zowel de gebruikers van de Klameare als de mienskip van Workum en omstreken.”

Ook Rixt Heegsma, directeur van Bibliotheken Mar en Fean, is positief gestemd: “Wij zijn als bibliotheek bijzonder blij met dit collegebesluit omdat hiermee onze samenwerking in de Klameare kan worden voortgezet en zelfs versterkt. We werken aan een gezamenlijk concept van cultuurhuis en bibliotheek op de nieuwe locatie, waarmee we nog meer mensen kunnen trekken, ontmoeting stimuleren en nieuwe initiatieven tot stand brengen. De nieuwe Klameare zal een open en toegankelijke plek worden, waar je persoonlijk groeit en anderen ontmoet. Een plek die de mensen en de mienskip sterker maakt.”

Vanaf je keukentafel of vanuit je ziekenhuisbed je pasgeboren baby inschrijven bij de gemeente, het kan vanaf deze week. Gemeente Súdwest-Fryslân breidt haar digitale dienstverlening uit met online geboorteaangifte. In samenwerking met het Antonius ziekenhuis in Sneek, maakt deze nieuwe service het mogelijk om de geboorteaangifte snel en gemakkelijk online te regelen. Hiervoor is meestal geen bezoek aan het gemeentehuis meer nodig.

Naast eerdere digitale diensten, zoals verhuizingen doorgeven en uittreksels aanvragen, kunnen ouders nu ook de geboorte van hun kind online registreren. Dat kan eenvoudig vanaf tablet, computer of mobiele telefoon.

"Hier is echt behoefte aan. Met de uitbreiding van onze online dienstverlening maken we het onze inwoners gemakkelijker", aldus wethouder Zorg Marianne Poelman. "Online geboorteaangifte bespaart nieuwe ouders kostbare tijd en moeite, zeker als je bedenkt hoe groot onze gemeente is. Als je kindje thuis in bijvoorbeeld Hindeloopen of Stavoren geboren is, hoef je niet naar Sneek of Bolsward te rijden."

Dit geldt ook voor ouders uit de Noordoostpolder en van Urk die in het ziekenhuis van Antonius bevallen. Tineke van Dijk, teammanager binnen het cluster Vrouw, Moeder en Kind van Antonius: “Voorheen moesten ze dan weer terugkomen naar Sneek om de aangifte te doen. Nu kan dat gewoon thuis. Zeker voor deze groep, maar ook voor mensen in de buitengebieden van Súdwest-Fryslân, is de mogelijkheid om digitaal aangifte te doen een uitkomst.”

Wanneer is online aangifte mogelijk?

• De baby is geboren in de gemeente Súdwest-Fryslân;
• De ouders zijn Nederlanders, staan ingeschreven in Nederland en beschikken over DigiD;
• Eventuele erkenning of naamkeuze is vooraf al geregeld.

Een door het ziekenhuis of de verloskundige verstrekte scan of foto van de verklaring van geboorte, moet bij de online aangifte worden geüpload. Het origineel dient bewaard te worden.

Fysieke aangifte blijft mogelijk

Inwoners die toch liever persoonlijk aangifte willen doen, zijn welkom bij het gemeenteloket in Sneek of Bolsward. Aangifte moet binnen drie dagen na de geboorte plaatsvinden.

Voor meer informatie over de digitale geboorteaangifte en de voorwaarden, kunnen ouders terecht op de website van gemeente Súdwest-Fryslân.

Er komt geen vestiging van supermarktketen Lidl op de plek van de voormalige treinremise aan de Snekerstraat in Bolsward. Uit onderzoek blijkt dat er nu al meer dan genoeg supermarktmeters zijn in de stad. Om de bestaande supermarkten te beschermen en leegstand te voorkomen, stopt de gemeente Súdwest-Fryslân het overleg met Lidl.

Directe aanleiding voor het beëindigen van het overleg is een zogeheten distributieplanologische analyse. Deze analyse brengt in beeld of er – en zo ja hoeveel – winkelmeters toegevoegd kunnen worden aan het bestaande aanbod. De slotsom van de analyse is dat er nu in Bolsward al een overaanbod is aan supermarktmeters. Zeker rondom de besproken locatie waar ook vestigingen van de Aldi en de Jumbo aanwezig zijn.

De gemeente liet de analyse opstellen om de gewenste omvang van de Lidl-vestiging te kunnen onderbouwen. De gemeenteraad besloot al op 1 juli 2020 de omvang te limiteren op 1.625 vierkante meter. De aangeleverde voorstellen gingen over een invulling die de 2.000 vierkante meter royaal te boven gaan. Om de plannen toch te toetsen gaf de gemeente opdracht voor de analyse.

Verwacht averechts effect op leegstand

Omdat uit de analyse blijkt dat er geen extra supermarkt nodig is, kan de gemeente niet anders dan concluderen dat het plan van Lidl niet past binnen de regels van de Omgevingswet. Ook gaat het initiatief in tegen de ‘Ladder voor Duurzame Verstedelijking’, een richtlijn die ervoor zorgt dat ruimte zorgvuldig wordt gebruikt en leegstand wordt voorkomen.

Gemeente wil snel nieuw plan stimuleren

Wethouder Bauke Dam wil dat direct gezocht wordt naar een andere invulling: “De komst fan Lidl past net binnen it hjoeddeistige ferlet fan Boalsert, mar wy realisearje ús mar al te goed dat dizze lokaasje al lang leechstiet en flink ferpaupere. Dêrom freegje wy de eigener om tegearre mei ús yn te setten op in flugge, duorsume herûntwikkeling dy’t oanslút by de gebietsfisy ‘Het Groene Hart van Bolsward’ en in positive ympuls jout oan dit part fan de stêd.’

Elke dag gaan er zo’n 13.000 kinderen in Súdwest-Fryslân naar school in 62 scholen. Huisvesting van die scholen is een verplichting van de gemeente. Om alle kinderen in Súdwest-Fryslân een eerlijke kans te bieden om zich te ontwikkelen, is investeren in schoolgebouwen noodzakelijk. Daarom vraagt het college de gemeenteraad om hier extra geld voor te reserveren de komende jaren. De raad bespreekt het plan voor huisvesting van onderwijs in de raadsvergadering op donderdag 10 juli.

‘In belofte foar de takomst’, dat is dit plan volgens Petra van den Akker, wethouder onderwijs. ‘Goed ûnderwiis freget om goede skoalgebouwen. Plakken dêr’t bern feilich, sûn en mei nocht leare, groeie en harren ûntwikkelje kinne. Mei dit plan sette wy in wichtige stap rjochting dy learomjouwing. Us bern binne de takomst, dêr dogge wy it foar.’ aldus van den Akker.

Dubbele uitdaging

Gemeentes hebben de wettelijke verplichting om huisvesting voor primair en voortgezet onderwijs te regelen. In Súdwest-Fryslân gaat dat om 51 basisscholen, 6 speciaal onderwijs scholen en 5 voortgezet onderwijs scholen. Veel schoolgebouwen in Súdwest-Fryslân zijn verouderd en sluiten niet meer aan bij de huidige eisen en wensen. Tegelijkertijd vragen demografische ontwikkelingen en maatschappelijke opgaven zoals inclusie en verduurzaming om visie en duidelijke keuzes. Het college heeft het Integraal Huisvestingsplan (IHP) 2025 tot 2040 vastgesteld. Hierin staat hoe Súdwest-Fryslân de komende zestien jaar werkt aan betere en duurzamere schoolgebouwen en welke investering daarvoor nodig is.

Een gezonde plek om te leren

In het plan staat om de komende jaren maar liefst 28 schoolgebouwen te verbouwen of te vervangen.  De nieuwe schoolgebouwen krijgen een gezond binnenklimaat, worden energieneutraal en bieden ruimte voor inclusief onderwijs. Waar mogelijk komt een kinderopvangorganisatie in hetzelfde gebouw. Zo ontstaan kindcentra waar opvang en onderwijs samenkomen. Dat helpt kinderen aan een goede start en versterkt de samenwerking tussen professionals.

Samenwerking is nodig

Samenwerking is volgens de wethouder de sleutel tot succes. “Dizze opjefte kinne we net allinnich oanpakke. Yn gearwurking mei skoalbestjoeren, berne-opfangorganisaasjes en oare partners kinne wy bouwe oan sterke skoallen én in sterke takomst foar ús bern.”

Besluit over financiering volgt eind 2025

De rijksbijdrage is een normbedrag en lang niet toereikend om in deze behoefte te voldoen. De totale investering om dit plan uit te voeren in de komende 16 jaar verwacht de gemeente ongeveer €185 miljoen nodig te hebben. Deze investeringen leiden tot een structurele kapitaallast van bijna 9 miljoen in 2040. Op 10 juli 2025 bespreekt de gemeenteraad het huisvestingsplan. Het definitieve besluit over de financiering wordt eind 2025 genomen, bij het vaststellen van de begroting van 2026

Het plan voor een warmtenet in Heeg gaat niet door, omdat het financieel niet haalbaar is. Warm Heeg werkte de afgelopen jaren aan een duurzaam plan om het dorp aardgasvrij te maken en hoopte vanaf september 2025 te kunnen starten met de eerste werkzaamheden voor de aanleg van een warmtenet. Om de financiering voor het warmtenet rond te krijgen, heeft Warm Heeg de gemeente Súdwest-Fryslân gevraagd voor het project financieel garant te staan. Door de oplopende kosten en onzekerheden van het project, is dit voor de gemeente een te groot risico. Daarom stelt het college van B&W de gemeenteraad voor om niet financieel garant te staan voor dit project. Inwoners van Heeg zijn maandagavond hierover geïnformeerd door Warm Heeg en de gemeente tijdens een speciaal ingelaste bijeenkomst in it Sylhûs in Heeg.

Waardering voor inzet Warm Heeg

Wethouder Henk de Boer: “It is tige spitich dat dit projekt no net slagget. Mar sûnder oanfoljende finansjele stipe fan eksterne partijen binne de risiko's foar ús te grut. Dêrom kinne wy finansjeel net garant stean foar dit projekt. Projekten as dizze binne echt ôfhinklik fan finansiering fan it Ryk. It giet om hiele grutte bedraggen dy't foar in gemeente allinnich net finansjeel te dragen binne. We ha in soad wurdearring foar de ynset fan Warm Heeg en wolle it team betankje foar harren goede wurk yn de ôfrûne jierren.”

Súdwest-Fryslân blijft inzetten op warmtenetten

Gemeente Súdwest-Fryslân en Warm Heeg blijven met elkaar in gesprek over de toekomst. Hoewel het project nu stopt, is er veel kennis opgedaan over de ontwikkeling van warmtenetten. Die kennis neemt de gemeente mee in een planmatige aanpak voor de hele gemeente. Ook blijft Súdwest-Fryslân in Den Haag aandacht vragen voor de snelle komst van een Waarborgfonds. Om daarmee warmtenetten in de toekomst mogelijk te maken, ook in kleine dorpen.

Gemeente Súdwest-Fryslân heeft nieuwe regels vastgesteld voor overnachtingsplekken. Deze regels maken het voor toeristische ondernemers duidelijk hoe zij hun hotel, camping, B&B of groepsverblijf kunnen uitbreiden of verbeteren. Hiermee voert de gemeente een belangrijk deel uit van haar toekomstvisie op de toeristische sector voor 2035. De regelgeving is bedoeld voor familiebedrijven en de midden- en kleinbedrijven. Deze bedrijven passen goed binnen de landelijke uitstraling en de lokale sfeer van Súdwest-Fryslân.

Wethouder Michel Rietman: "Toeristische ondernemers in onze gemeente krijgen met dit nieuwe beleid meer ruimte om zich door te ontwikkelen. We willen dat inwoners en bezoekers het hele jaar door kunnen genieten van goede overnachtingsplekken, die passen in de landelijke uitstraling van Súdwest-Fryslân. Zo blijft onze gemeente aantrekkelijk en leefbaar. En is de toeristische sector klaar voor de toekomst."

In contrast met het recente voornemen van minister Keijzer om permanente bewoning van recreatiewoningen voor te schrijven als oplossing voor het woningtekort, wat de gemeente niet ondersteunt, ligt de nadruk van dit beleid juist op het versterken van onze lokale gastvrijheidseconomie en het helpen van ondernemers om hun aanbod te verbeteren en uit te breiden.

Wat betekent dit voor ondernemers?

• Meer ruimte om bestaande verblijfsaccommodaties te verbeteren of uit te breiden.
• Mogelijkheden om op kleine schaal overnachtingen aan te bieden naast een ander bedrijf, zoals een boerderij.
• De kans om ook in de herfst en winter gasten te ontvangen (jaarrond verblijf).
• Meer mogelijkheden om oude boerderijen of monumentale panden om te bouwen tot bijvoorbeeld B&B of hotel.

Toerisme ook buiten de zomer

Súdwest-Fryslân wil niet alleen in het voorjaar en de zomer aantrekkelijk zijn voor toeristen. Daarom stimuleert de gemeente het aanbod van ‘winterharde’ overnachtingsplekken, zoals hotels en appartementen. Daarmee blijft er ook werk en activiteit in de rustigere maanden, wat goed is voor inwoners én bezoekers.

Vrijdag 16 mei reikte burgemeester Jannewietske de Vries namens de Stichting Carnegie Heldenfonds een bronzen medaille en een getuigschrift uit aan de 22-jarige Jordy van Gelder uit Hattemerbroek. Hij kreeg deze onderscheiding als blijk van waardering voor zijn moedige optreden bij het redden van een vrouw uit het water op 9 mei 2024.

Jordy was die dag met zijn ouders, broertje en vriend aan het varen in een sloepje in de buurt van Hemelum. In het vaarwater zagen ze een vrouw in het water die om hulp riep. Jordy twijfelde geen moment en sprong in het water om haar te helpen. Dankzij zijn snelle actie konden ze de vrouw uit het water halen. Na een lange reanimatie door Jordy en andere hulpverleners is het slachtoffer per helikopter naar het ziekenhuis gebracht. Helaas is zij daar later aan haar verwondingen overleden.

Burgemeester de Vries sprak haar waardering uit: “Jordy, jij maakte het verschil die dag. Als burgemeester ben ik ontzettend trots dat er mensen zijn zoals jij. Mensen die het ‘gewoon’ doen. Maar het ís niet gewoon. We mogen allemaal hopen dat er iemand zoals jij in de buurt is als wij ooit hulp nodig hebben.”

Niet alleen Jordy werd toegesproken door de burgemeester. Ook alle andere redders en professionele hulpverleners werden door de burgemeester toegesproken en ontvingen bloemen: “Jullie deden wat nodig was, wat lang niet iedereen doet of kan op zo’n moment. En de erkenning die we jullie daarvoor willen geven, is dan ook het minste dat we kunnen doen.”

Een Carnegiemedaille wordt uitgereikt aan mensen die met gevaar voor eigen leven iemand redden. De uitreiking vindt plaats in de gemeente waar de redding plaatsvond. Ook de nabestaanden van het slachtoffer waren bij dit bijzondere moment aanwezig.

Het college van burgemeester en wethouders van Súdwest-Fryslân stelt de gemeenteraad voor om de organisatie van de Sneekweek in 2026 en 2027 jaar te helpen met een vergoeding van € 250.000 per jaar. Het gaat om structureel geld om het evenement goed te kunnen organiseren. Na 2027 wordt de bijdrage van de gemeente stap voor stap minder. Bedrijven moeten dan een groter deel gaan betalen. De gemeenteraad bespreekt het voorstel op 12 juni.

Belangrijk voor de regio

De Sneekweek is een van de bekendste evenementen van Nederland, met jaarlijks 200.000 bezoekers. Het is ook een feest waar veel inwoners van genieten. Sinds 2023 organiseert en coördineert de Stichting Sneekweek het evenement. Ze werken hierin samen met onder andere de Koninklijke Watersportvereniging Sneek, Vereniging Ondernemend Sneek, Sneek Promotion, plaatselijke horeca en bewonersplatform centrum Sneek. De gemeente houdt toezicht, maar is minder betrokken bij de organisatie.

Wethouder Michel Rietman: “De Sneekweek is belangrijk voor ons allemaal. Het zorgt voor plezier, maar ook voor werk en inkomsten. Met structureel geld helpen we de stichting om het evenement goed en veilig te organiseren. Zo blijft de Sneekweek ook in de toekomst een groot succes.”

Bijdrage voor doorontwikkeling

De gemeente geeft het geld voor kosten zoals organisatie, veiligheid en duurzaamheid. Het dag- en avondprogramma wordt vooral betaald door bedrijven. De stichting zoekt meer partners en sponsoren die financieel aan de Sneekweek willen bijdragen.

Uitzondering vanwege omvang en impact

De gemeente begrijpt dat de vergoeding vragen kan oproepen bij organisatoren van andere evenementen in Súdwest-Fryslân. De Sneekweek is een uitzonderlijk groot evenement met landelijke bekendheid. Dat betekent veel voor de lokale economie en gemeenschap. Het college vindt het daarom belangrijk om nu structureel te helpen.

IJVC vierde 2 mei hun 100-jarig jubileum. Tijdens dit feest kreeg de voetbalvereniging een Koninklijke Erepenning uit handen van loco-burgemeester Bauke Dam. De Erepenning is een blijk van waardering voor de grote betekenis van IJVC en al haar vrijwilligers.

In de jaren twintig werd er al gevoetbald in IJlst, maar nog zonder bond of vereniging. In het begin voetbalden zowel ‘Sparta’ als de jongensclub ‘Lyts Begjin’ in IJlst. Op 26 april 1925 wordt deze voetbalvereniging opgericht. Er werd een ledenvergadering gehouden en een bestuur gekozen. De voetbalvereniging startte destijds met 33 leden.

In 1930 kreeg IJVC haar eerste eigen terrein. Vijf jaar later volgde het eerste kampioenschap. Ook in 1942, tijdens de oorlog, pakte de club een titel. De jaren daarna groeide de vereniging, mede dankzij veel aandacht voor jeugdvoetbal. Belangrijke mijlpalen volgden zoals de opening van een nieuwe kleedruimte in 1962, promotie naar de KNVB-competitie in 1964 en meerdere kampioenschappen in de jaren 2012-2021. In het huidige seizoen werd IJVC kampioen in de 4e klasse B van de KNVB.

De Koninklijke erepenning wordt verleend aan (sport)verenigingen, stichtingen of instellingen. Het symboliseert het respect en de waardering die de Koning heeft voor bijzondere verdiensten van de ontvanger.

Een mooie ontwikkeling voor Bolsward: verzorgingshuis it Menniste Skil krijgt 24 nieuwe zorgappartementen, elk met toegang tot gezamenlijke huiskamers. Daarnaast worden 8 bestaande zorgappartementen grondig gerenoveerd. Daarmee komt het totaal op 32 zorgappartementen. De gemeente heeft hiervoor de vergunning verleend. Dat betekent dat Elkien en Patyna verder kunnen met de plannen.

Het nieuwe woonzorgcentrum komt op de plek van de voormalige Rabobank gebouwen. Gemeente Súdwest-Fryslân vindt het belangrijk dat inwoners die zorg en begeleiding nodig hebben, zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. Het liefst in een woning die past bij hun situatie.

“Deze ontwikkeling sluit prachtig aan op wat we als gemeente nastreven: zorg en wonen dichter bij elkaar brengen en slim omgaan met de invulling van de omgeving,” zegt wethouder Bauke Dam. “Daarnaast is er zorgvuldig gekeken om de gevels weer meer passender te maken bij het historische karakter van de binnenstad van het mooie Bolsward. Daar zijn we blij mee.”

Toekomstbestendige zorg

Met de uitbreiding komt er meer passende ruimte voor mensen die zorg nodig hebben, in hun vertrouwde omgeving. Chantal Droste, directeur bestuurder van Elkien zegt hierover: “We werken, samen met de gemeente en Patyna graag aan een goede zorg-welzijnsstructuur in Bolsward. We vinden het belangrijk dat er voor iedereen een passend thuis is. Door deze nieuwbouw van it Menniste Skil realiseren we een toekomstbestendige woonvorm voor ouderen in Bolsward”.

Het nieuwe woonzorgcentrum biedt 24 uur per dag zorg aan 24 cliënten. “Met de nieuwbouw creëren we een toekomstbestendige woonomgeving waar bewoners met intensieve zorg zich echt thuis kunnen voelen. Meer ruimte, meer mogelijkheden voor ontmoetingen en fijne leefomstandigheden en werkomgeving voor de collega’s dat is waar het om draait,” vertelt Petra de Jong, Teamleider van it Menniste Skil bij Patyna.

De eerstelijnszorg in de directe omgeving en de omwonenden van het Menniste Skil zijn geïnformeerd over de plannen. Bauke Dam: "Elkien en Patyna hebben de omgeving zorgvuldig meegenomen en betrokken bij de plannen. Dat vinden we belangrijk en waarderen we.”

Planning

Zodra bekend is wanneer de bestaande gebouwen worden gesloopt, wordt de omgeving daarover geïnformeerd. Direct na de sloop kan worden gestart met de bouw.

Per 25 april zetten we waterstewards in om het vaarverkeer door Sneek te begeleiden. Omdat de brug bij Uitwellingerga niet kan worden bediend, wordt scheepvaart door het centrum van Sneek omgeleid. De waterstewards helpen om de veiligheid op het water te waarborgen en de doorvaart zo soepel mogelijk te laten verlopen.

De vaarroute door Sneek is populair onder de recreatieve vaart, maar op sommige plekken ook smal. Het gelijktijdig passeren van grote schepen is niet overal mogelijk. Medewerkers en vrijwilligers van Reddingsbrigade Lemmer en Reddingsbrigade Weststellingwerf helpen de gemeente om het vaarverkeer door het centrum van Sneek te begeleiden. Ze zijn actief op twee locaties op het water en staan in voortdurend contact met elkaar en met de brugwachters. Als het nodig is, laten zij schepen om en om doorvaren om opstoppingen in het centrum te voorkomen.

Wethouder Michel Rietman benadrukt de noodzaak van de inzet van waterstewards: “Het vaarseizoen is net begonnen en met het mooie weer bruist het water alweer van de activiteit. In Sneek zal het op sommige momenten druk worden, met veel vaarverkeer dat samenkomt. Daarom is het essentieel dat iedereen veilig én met plezier door de stad kan varen.”

Grote toename verwacht op alternatieve route

De brug bij Uitwellingerga is onderdeel van de Staande Mastroute en kan op dit moment niet worden bediend. Chartervaart, zoals de bruine vloot, en recreatievaart van 7,10 meter en hoger moet omvaren via IJlst en Sneek. Op verschillende locaties langs de vaarroute wordt dit met borden aangegeven. Dit gaat leiden tot een flinke toename op het water in en rond Sneek. De gemeente heeft in samenwerking met Rijkswaterstaat gekeken naar de beste oplossing.

“We zijn enorm dankbaar voor de inzet van de reddingsbrigades. Dankzij hun hulp kunnen we het vaarverkeer beter begeleiden. Ik vraag iedereen om begrip te tonen en de aanwijzingen van de stewards op te volgen. Zo houden we de binnenstad veilig en toegankelijk, en maken we er samen een prachtig vaarseizoen van,” aldus Rietman.

De waterstewards worden van 25 april tot en met 28 september 7 dagen per week tussen 10:00 uur en 17:00 uur ingezet.

Gemeente Súdwest-Fryslân blijft volop bouwen aan extra woningen. Het college wil tussen 2022 en 2026 minimaal 1000 woningen toevoegen. Volgens de nieuwste cijfers zijn daar tot nu toe al 787 nieuwe woningen van opgeleverd in de hele gemeente. En de ontwikkelingen gaan door.

De nieuwe Factsheet Woningbouw 2024 laat zien hoe de gemeente ervoor staat. In het overzicht staat informatie over het aantal verwachte nieuwe woningen en de verhouding tussen koop en huur. Ook geeft het inzicht in de ontwikkeling van de bevolking en de spreiding van de woningbouwontwikkelingen over de hele gemeente.

Veel aandacht voor betaalbare woningen en huur

Een opvallende uitkomst dit jaar is het hoge aantal huurwoningen. De oplevering van Het Perk in Sneek heeft daar voor een groot deel aan bijgedragen. Bijna de helft van de opgeleverde woningen in 2024 is sociale huur, 32% is particuliere huur en 24% koop. Súdwest-Fryslân vindt de balans tussen koop en huur belangrijk en zet zich extra in voor betaalbare woningen. “Of je nu jong bent of ouder, alleenstaand of een gezin vormt; íedereen moet in onze gemeente een passende woning kunnen vinden,” zegt Michel Rietman, wethouder Wonen daarover.

Wonen waar én hoe je wilt

De vraag naar woningen is in Sneek het grootst en daar liggen een paar grote opgaven, maar ook in andere plaatsen in de gemeente wordt volop gebouwd. “Ook in de kleinere kernen zoals Oosthem en Easterwierrum is vraag naar woningen. Jonge starters en zelfstandige senioren willen graag in hun eigen dorp blijven wonen. Daarom blijven we investeren in plannen die passen bij onze gemeente: veerkrachtig, dichtbij en wonen waar je hart ligt. In sommige kernen kan dat door een straatje erbij, in andere kernen bijvoorbeeld door transformatie van een schoolgebouw.”

Vooruitkijken: veel plannen in de maak

Naast de woningen die al gebouwd zijn, zijn er op dit moment 158 woningen in aanbouw. Voor 609 woningen is al een vergunning verleend. Daarvoor gaat binnenkort de schep in de grond is de verwachting. Voor nog eens 749 woningen worden op dit moment plannen gemaakt. Wethouder Rietman is positief over de ontwikkeling en benadrukt het belang om door te gaan: “We zijn goed op weg, maar we moeten scherp blijven. Woningbouw blijft één van onze belangrijkste opgaven en we blijven zorgen dat de woningen goed aansluiten op de behoefte van onze inwoners. Daar spelen we voortdurend op in.”

Volgende week wordt gestart met de aanleg van twee tijdelijke bypasses bij de op- en afrit van de N7 naar bedrijventerrein De Hemmen in Sneek. Dit als voorbereiding voor de werkzaamheden die vanaf half augustus op de planning staan.

Bij de op- en afrit van de N7 aan de kant van het bestaande bedrijventerrein komt een rotonde. De nieuwe rotonde zorgt voor een betere doorstroom van het verkeer, vanwege de aanleg van het bedrijventerrein De Hemmen 3 aan de andere kant van de N7. Tegelijkertijd wordt er groot onderhoud gepleegd aan de twee bestaande rotondes.

Tijdelijke bypasses

Om verkeershinder in de zomer zoveel mogelijk te beperken, komen er twee bypasses: een tijdelijke afrit en oprit. Hiermee blijft de bereikbaarheid in de omgeving zo goed mogelijk gewaarborgd. De werkzaamheden starten volgende week.

Overlast minimaal

De aanleg van de tijdelijke bypasses duurt ongeveer 3 weken. Omdat er naast de bestaande weg wordt gewerkt, is de overlast minimaal.

Meer informatie

Voordat de werkzaamheden in augustus beginnen, worden de omgeving en de bedrijven door de gemeente nog uitgebreid geïnformeerd over de werkzaamheden en de mogelijke hinder.

Een goed geïsoleerd huis woont fijn, is beter voor het klimaat en meer waard. Ook zorgt het voor een lagere energierekening. Daarom biedt de gemeente Súdwest-Fryslân een isolatiesubsidie tot €1.800 aan. Eerder was deze vergoeding voor eigenaren van een koophuis met een WOZ-waarde tot €295.000. De gemeente verruimt nu deze regeling. Hierdoor kunnen eigenaren van een koopwoning met een WOZ-waarde tot €350.000 (gemeten in 2022) nu ook de subsidie aanvragen. De gemeente bekostigt dit met geld van de Rijksoverheid.

"Wy krije mear jild ta ús beskikking en wolle dêrom ek graach mear romte jaan foar it isolearjen fan huzen”, vertelt wethouder Henk de Boer. "Al mear as tûzen minsken fregen dizze fergoeding oan. Dat is moai, mar we kinne noch mear húseigners helpe. En de fergoedingen dogge der ta. Faaks 70%, mar dat kin noch oprinne oan’t wol 96% ta (ôfhinklik fan it ynkommen). Uteinlik kin it in soad skele yn de moannelêsten. Begjin mei isolearjen en lit de waarmte en dus dyn jild net fuortwaaie!"

Isolatiesubsidie van de gemeente en provincie

Met de isolatiesubsidie kunnen inwoners hun spouwmuur, vloer, bodem, dak of ramen isoleren. De subsidie van €1.800 is vooral bedoeld voor huizen met slechte isolatie en een laag (of zelfs geen) energielabel. Huizen met energielabel A of B, komen ook in aanmerking voor voorbeeld dubbelglas of geïsoleerde muren. Huishoudens met een lager inkomen kunnen naast de gemeentelijke subsidie nog €2.500 extra krijgen van de provincie Fryslân.

Doe-het-zelvers krijgen ook isolatievergoeding

Je huis laten isoleren of de klus zelf doen, kan beide met de isolatievergoeding. Als inwoners de woning zelf isoleren, vragen ze eerst de subsidie aan. Daarna kunnen ze via de ‘Mijn Groen Knip’ app winkelen bij verschillende bouwmarkten. Ook inwoners die vanaf juni 2024 hun huis lieten isoleren kunnen met terugwerkende kracht een aanvraag indienen.

Isolatievergoeding aanvragen

Inwoners die recht hebben op de isolatievergoeding, krijgen in mei een brief van de gemeente. Woningeigenaren met een WOZ-waarde tot €295.000 kregen deze brief al eerder. Op sudwestfryslan.nl/isolatie is de subsidie direct aan te vragen en staat meer informatie. Inwoners die hulp willen bij de aanvraag kunnen naar de inloopspreekuren van SWF Tichtby of een afspraak maken met de energiecoach voor gratis advies aan huis. Daarnaast zijn er energiecoöperaties en werkgroepen die hun buren helpen.

Gister reikte burgemeester Jannewietske de Vries namens de Koninklijke Maatschappij tot Redding van Drenkelingen een zilveren medaille en getuigschrift uit aan Sabina Verbeek uit Bolsward. De onderscheiding werd haar overhandigd als blijk van waardering voor haar moedige optreden bij het redden van een kind uit de gracht aan de Appelmarkt op 6 januari van dit jaar.

Tijdens stormachtig weer raakte op die bewuste dag in januari een kinderwagen met daarin een jong kind door een windvlaag in het water, gevolgd door de wanhopige moeder. Zonder aarzeling sprong mevrouw Verbeek het ijskoude water in om moeder en kind te helpen. Dankzij haar snelle ingrijpen en de hulp van omstanders konden beiden veilig aan de kant worden gebracht.

Burgemeester Jannewietske de Vries sprak haar waardering uit: “Sabina Verbeek hat dien wat in soad minsken allinnich mar hoopje te kinnen yn sa'n situaasje. Har heldhaftichheid is it bewûnderjen wurdich. Se is in foarbyld foar oaren.”

De plechtigheid vond plaats in kleine kring met enkele genodigden, mede uit respect voor de geschrokken moeder, die zelf liever niet aanwezig was bij de uitreiking.

Inwoners van de gemeente Súdwest-Fryslân moeten voortaan expliciet aangeven of zij reclamefolders willen ontvangen. Zonder ja-sticker op de brievenbus wordt er vanaf 1 juli 2025 geen ongeadresseerd reclamedrukwerk meer bezorgd. Lokale huis-aan-huisbladen blijft iedereen ontvangen, tenzij er een nee-nee-sticker op de brievenbus zit.

Het omdraaien van het systeem levert milieuwinst op

Uit ervaringen van andere gemeenten blijkt dat de ja-sticker effectief is in het terugbrengen van het aantal huishoudens dat ongeadresseerde reclamefolders ontvangt. Onderzoek en berekeningen voor Súdwest-Fryslân laten een reductie van 375.000 kilo papier per jaar zien. Dat is 4,1 kilo papier per inwoner per jaar en 9 procent van de totale hoeveelheid ingezameld huishoudelijk oud papier.

Wat verandert er?

Voor inwoners betekent de invoering van de ja-sticker het volgende:

• Geen sticker of een nee/ja-sticker: geen reclamefolders, wel huis-aan-huisbladen.
• Ja-sticker: wel reclamefolders en huis-aan-huisbladen.
• Nee/nee-sticker: geen reclamefolders, geen huis-aan-huisbladen.

De ja-sticker heeft geen invloed op drukwerk van niet-commerciële organisaties, zoals huis-aan-huisbladen of informatie over werkzaamheden in de buurt. Zo blijft lokaal nieuws voor iedereen beschikbaar.

Waar is de ja-sticker verkrijgbaar?

Inwoners kunnen de ja-sticker gratis bestellen via www.sudwestfryslan.nl/brievenbussticker. De sticker wordt dan vanaf 1 mei naar het huisadres verstuurd. De ja-sticker is vanaf 1 mei ook af te halen bij het gemeenteloket in Sneek en Bolsward.

Alternatieven voor papieren folders

Er zijn alternatieven voor ongeadresseerd reclamedrukwerk. Inwoners kunnen zich op diverse websites en apps aanmelden voor digitale reclamefolders. Dit is een milieuvriendelijk alternatief voor papieren reclamepost.