De vooravond van Energiestad Bolsward
Gepubliceerd op in Duurzaam.
Ruim 350 Bolswarders verzamelden zich op 18 oktober in de aula van het Marne College om zich te laten bijpraten over de laatste plannen van Energiestad Bolsward.
Met de avond wilde we Bolsward bijpraten over de duurzame plannen. En alle wensen, zorgen en ideeën horen. Ook was er op de avond en online ruimte om vragen te stellen. Veel vragen en antwoorden staan onder dit artikel.
De avond
‘We staan we aan de vooravond van Energiestad Bolsward’, vertelde wethouder Henk de Boer in zijn openingswoord. Hij vertelde dat we veel plannen maakt, maar dat er nog weinig is besloten. En dat het daarom nu het moment is om samen te komen en het samen over Bolsward Energiestad te hebben. Na het openingswoord van de wethouder Henk de Boer, vertelde de projectleider samen met de Energiewerkplaats over de projecten in Bolsward.
Noord 2 aan de restwarmte
We hebben plannen om in de wijk Noord 2 een warmtenet te bouwen. Dan kan de warmte van zuivelfabriek Hochwald, de wijk duurzamer verwarmen. Het stelsel van buizen verwarmt de wijk, in plaats van aardgas. Nu onderzoeken we of de plannen haalbaar en betaalbaar zijn. We informeren de wijk als er meer informatie is. Als alle plannen doorgaan, gaat in 2026 de schep in de grond.
Waterstof voor bedrijven
Met waterstof kunnen de bedrijven verder verduurzamen en van het aardgas af. Daarvoor is een waterstoffabriek nodig. De gemeente en de grote Bolswarder bedrijven UCC Coffee, Hochwald, Rentex en Elis gaven eerder al aan dat zij waterstof in Bolsward willen. Met de elektriciteit van Windparken Fryslân en Beabuorren kan waterstof worden gemaakt. Daarbij ontstaat veel warmte. Volgens berekeningen genoeg warmte om 1500 woningen te verwarmen. Als alle plannen doorgaan, staat de waterstoffabriek er in 2027. Waterstof is alleen voor bedrijven en de (rest)warmte voor inwoners.
Aardwarmte komt later
Achterin de zaal werd al gemompeld, ‘hoe zit het met die vulkaan?’ Daar vertelde Henk de Vries van Stichting Ontwikkeling Geothermie Friesland die avond meer over. Over wat zij sinds de bijeenkomst in de Martinikerk 2 jaar geleden hebben gedaan en over het onderzoek dat af is.
Een van de conclusies is dat aardwarmte een goede aanvulling is op een bestaand ‘energiesysteem’. Want met meerdere energiebronnen is er meer ‘leveringszekerheid’ en zit iedereen er altijd warm bij. Ook kun je gaan ‘mixen’, bijvoorbeeld een beetje windenergie, zonne-energie en aardwarmte. Net wat op dat moment het goedkoopst is. En dat gebeurt al in Denemarken. Daar zijn meer dan 430 energiebedrijven en nog veel meer warmtenetten.
In Bolsward, met Bolsward
Naast alle technische informatie vertelden Dirk-Jan de Rouwe van Stichting Platform Bolsward en Bert Colly van het Burgerpanel Bolsward over hun Energiestad Bolsward. Beiden vertelden dat zij Bolsward mét Bolsward willen verduurzamen. Want zij willen lusten en lasten lokaal willen houden. En dat als er vragen, wensen en zorgen zijn, dat zij die graag horen. Zo laat Bolsward haar stem horen. We spreken regelmatig met Platform Bolsward en het Burgerpanel.
Wil je je idee, zorg of wens delen? Of heb je een vraag?
Neem contact op met het burgerpanel via Bert Colly via 06 20 130 533. Je kan ook ons mailen via duurzaamheid@sudwestfryslan.nl of bellen naar 14 0515.
Veelgestelde vragen
Private partijen gaan voor winst. Daarom kijken we naar een gemeentelijke energiebedrijf. Zodat de lusten, lasten en zeggenschap lokaal blijven. Warmte is een recht en geen verdienmodel.
Dit is een van de zorg van de gemeente. We onderzoeken wat er gebeurt als bijvoorbeeld Hochwald weg zou gaan. Waarschijnlijk is de oplossing aardwarmte of waterwarmte. Hiervoor is een soort transformatorhuisje in de wijk nodig die het water verwarmt voor de wijk.
Als je aansluit op het warmtenet bestaat je energierekening uit twee delen, net als nu. Een vast deel voor de aansluitingskosten en een variabel deel voor de energie die je gebruikt. Je kunt nu al je energierekening verlagen door te isoleren en energie te besparen. Daarmee bespaar je ook bij een warmtenet energie en kosten.
Over geld praten is nu lastig, er komt een energiebedrijf die over de kosten en prijzen gaat. Je kunt als inwoner meedenken over hoe we vaste kosten kunnen verlagen.
Dit is ook een zorg van de gemeente. Warmtenetten zijn vaak negatief in het nieuws en prijzen zijn vaak gebaseerd op de gasprijzen. Wij willen dat de inwoners ook de lusten zullen hebben van deze plannen. Het doel is de prijzen lager te houden, dan wat er nu wordt betaald. Wij delen deze zorgen en hiernaar doen we nu ook onderzoek. Waarschijnlijk is de oplossing een gemeentelijk energiebedrijf.
Dit is momenteel niet de beste keuze op het gebied van duurzaamheid. Het kost veel elektriciteit om waterstof te maken. Daardoor is dit een duurdere optie dan het warmtenet. In het energiesysteem heeft een waterstoffabriek wel een belangrijke rol voor inwoners. Bij het maken van waterstof ontstaat veel warmte, daarmee kunnen we ook huizen verwarmen.
Elkien is vooruitstrevend als het gaat om het verduurzamen van hun woningen. Elke wijk heeft een eigen oplossing nodig. Zoals in uw geval (Martinshof) vraagt dit om een specifieke aanpak en moet dit dus per woning/woningsoort/wijk worden uitgezocht. Het kan zijn dat er voor uw woning pas veel later een oplossing is.
We kijken bij de bouw van Bolsward-Oost naar de beste manier van verwarmen. Dit combineren we niet. Een nieuwbouwwijk is aardgasvrij, want dat is wettelijk verplicht. De wijk aan de andere kant van de weg wordt niet meegenomen, omdat er op dit moment geen koppelkansen zijn. Ook dit zijn al relatief energiezuinige woningen.
We begrijpen de vraag en waar die wegkomt. In Groningen is gas onttrokken en de grond daarmee gebrokkeld. Wanneer de grond zuiver is zoals hier, kun je gerust een leiding boren. En water de grond in- en uitpompen. Hierdoor houdt de grond de balans. Dit heeft geen gevolgen op de aarde.
Dit is erg belangrijk. Het is soms lastig te volgen hoeveel subsidies er momenteel bestaan. We hebben een aantal belangrijke subsidies gekregen voor bijvoorbeeld Warm Heeg.
We letten hier zeker op. En we hebben contact met de benodigde partijen. Voor inwoners zijn er ook subsidies. Kijk op de pagina Subsidies verduurzamen.
Dit vinden wij ook belangrijk en hier houden we rekening mee. De opslag van waterstof is vergelijkbaar met aardgas. De risico’s beperken we zover als mogelijk. En hierom zijn we in gesprek met mensen die al waterstof maken en de brandweer.
Aardgas en CO2 zijn broeikasgassen en zorgen voor opwarming van de aard. Daardoor verandert het klimaat. In Parijs, in Nederland en vervolgens in Súdwest-Fryslân hebben we afspraken gemaakt om dit tegen te gaan.
Iedereen en iedereens huis is anders. Daardoor verschilt ook het energieverbruik. Beter isoleren en ventileren is altijd een goed idee. En misschien past binnen jullie energievraag ook een aansluiting op een warmtenet. Daarvoor is meer onderzoek nodig.
Op dit moment kijken we eerst naar de wijk Bolsward Noord. Later kijken we naar de rest van de stad, ook de binnenstad.
Voor technische vragen over jouw huis, kun je het beste contact opnemen met ons energieloket: Duurzaam Bouwloket. Of telefonisch via 0515 209 010
Als alle plannen doorgaan, staat de waterstoffabriek er in 2027. Daarna komen er plannen voor een waterstof-tankstation.
Omdat de wijk Noord II dicht bij de zuivelfabriek van Hochwald ligt. Ook is in deze wijk veel vraag naar energie en zijn veel woningen van Elkien.