Handhaving op het water - Hardzeildag Sneekweek

Hardzeildag Sneekweek 2024 door de ogen van Handhaving op het water

Gepubliceerd op in Nieuws, Handhaving.

Het is 23 graden, windkracht 3 tot 4 en zonnig met hier en daar een wolk. Perfecte omstandigheden voor een prachtige Hardzeildag en het SKS Skûtsjesilen op het Sneekermeer. Het is hét sportieve hoogtepunt van de Sneekweek. Dat is ook direct zichtbaar als ik om 13:30 uur aankom bij het pontje dat naar het Starteiland vaart. Een lang lint van mensen, jong en oud, staat te wachten om naar de overkant gebracht te worden. Ik kom niet voor de pont, maar voor de handhavers op het water.

Minderjarige maakt twee keer dezelfde fout op één dag

Rechts van de pont staan Ruud en Geert bij hun boot. Daarnaast liggen nog twee snelle boten van hun partners van Security Noord B.V. Met elkaar bespreken ze de Sneekweek tot nu toe. Ik kom erbij staan en vraag hoe het met ze gaat. Een kalme glimlach van beide verraadt de ontspanning. Als ik vraag naar incidenten op het water in de afgelopen dagen moeten beide heren lachen. Meteen vertellen ze het verhaal van twee 15 jarige jongens in een rubberbootje met teveel pk’s erachter. Die hebben ze op één dag tot twee keer toe staande gehouden op het water. “De eerste keer op verzoek van onze collega op de waterscooter Tjitte. De jongens vielen op door hun vaargedrag”, vertelt Geert. “Uit de informatie vanuit de meldkamer bleek de schipper geen onbekende te zijn als het gaat om overtredingen op het water. Na een goed gesprek hebben we hem een bekeuring gegeven voor “Onbewaam”, dat betekent het varen in een bootje die te snel kan varen voor de leeftijd van de schipper. De jongens mochten verder roeien.”

“Ik kon mijn ogen bijna niet geloven, hij ging zó hard.”

Handhavers in boot op het Sneekermeer
Rustig bewegen Ruud en Geert de handhavingsboot tussen de boten door.

“Maar het meest bizarre komt nog”, valt Ruud bij. “Liggen we even later in het haventje bij de Beachclub voor een sanitaire stop, zien we het rubberbootje ineens voorbijschieten. Ik kon mijn ogen bijna niet geloven, hij ging zó hard.” Met z’n mond bootst hij het geluid op een voorbij racende boot na. “We hebben de schipper die dag voor de tweede keer staande gehouden en opnieuw een bekeuring gegeven voor “Onbekwaam”. Hij was nog zo door ons gewaarschuwd niet te blijven varen. Voor het te hard varen heeft hij uiteindelijk een officiële waarschuwing gekregen.” Zo begint de middag met een verhaal waar ik mij direct over verbaas. Ik vraag of ze de ouders hier ook nog over bellen. De twee kijken elkaar aan: “Dat moeten we inderdaad nog doen, zijn we nog niet aan toe gekomen. Dat doen we eigenlijk altijd als het om minderjarigen gaat.”

Ik krijg een reddingsvest aangereikt en stap aan boord. Als ik naar links kijk, zie ik dat het pontje zich voor de zoveelste keer vult met tientallen mensen om vervolgens te beginnen aan de overtocht naar het Starteiland. Een tocht van nauwelijks 50 meter.

We willen wegvaren, maar twee jonge gasten die Red Bull staan te promoten vragen of ze afgezet kunnen worden op het Starteiland in ruil voor een traytje van een nieuwe smaak van het energiedrankje. Ruud kijkt de heren lachend aan: “Al zou ik willen, we hebben niet meer reddingsvesten aan boord.” “Ah, oké, klinkt het wat teleurgesteld.” Voordat ze de achterkant van de rij met mensen opzoeken, bieden ze ons nog een blikje aan.

Schipper van kajuitboot uit dankbaarheid

Zodra de boten van Security Noord B.V. de weg hebben vrijgemaakt, varen ook wij het water op richting het Sneekermeer. We hebben nauwelijks de weg met het pontje gekruist, als een witte kajuitboot naast ons komt varen. De schipper spreekt de twee handhavers aan: “Hebben jullie gisteren mijn boot gered?” De handhavers hadden de boot direct herkent aan de opvallende oranje surfplank en de oude herenfiets op het dek. “Dat waren collega’s.” “Bedank ze maar van mij. Ik ben ze erg dankbaar.” Een dag eerder werd dezelfde boot al dobberend op het Prinses Margrietkanaal aangetroffen. Op dat moment was er niemand aan boord. Toezichthouders hadden de boot naar de kant begeleid en aan de kade vastgelegd. De man heeft, toen hij terugkwam, waarschijnlijk van omstanders te horen gekregen hoe zijn boot zelf het plan had opgevat het water op te gaan en op weg was om uit het zicht te verdwijnen.

Na een groet, scheidden de wegen van de kajuitboot en de handhavingsboot. Direct pakt Ruud de porto en geeft de dankbetuiging van de man door. Ook een berichtje in de whatsapp groep van alle handhavingspartijen op het water wordt snel even gedaan. Succesjes moet je ten slotte vieren.

skutsjes op sneekermeer
Een prachtige dag voor de zeilwedstrijden op het Sneekermeer, zo ook voor het SKS Skûtsjesilen.

Reuring op ‘de Mar’

We varen het Sneekermeer op. En direct is zichtbaar dat dit geen normale dag is. Voor het Starteiland varen kleine zeilbootjes op een ogenschijnlijk klein speelveld. Recht voor ons op ‘de Mar’ zie ik dat de boten een gordijn vormen om een veel groter speelveld heen. De boot van Omrop Fryslân is direct te herkennen aan de hoge mast en de blauwe vlag met het pompeblêd. En als we verder varen zien we het ene na het andere Skûtsje tegen het moederschip aan liggen met daarop de bemanning die zich klaarmaakt voor de vierde wedstrijd van het Skûtsjesilen.

Rustig manoeuvreert Ruud de boot tussen de stilliggende boten door. Net als vrijdag in het centrum tijdens de opening van de Sneekweek ligt ook hier weer een wijde range aan typen, groottes en soorten boten. Een oud schip met een plateau met daarop een feloranje Boels-dixie en een groep jongeren rondom een rokende barbecue, typische witte zeilboten en prachtige motorboten, waaronder een donkergroene Wajer 38. De sfeer is ontspannen en opgetogen. “Dat is de ijscoboot”, wijst Geert naar een klein, wit kajuitbootje. “Daar voer ik vroeger mee en dan verkocht ik ijs op het water.” Waar menig jongere een bijbaantje in de supermarkt of in de bediening heeft, ging Geert in de zomer het water op, ijs verkopen. “We hadden een loods met allemaal grote vrieskisten. Daar lag het ijs in. ’s Ochtends kwam ik daar en pakte ik wat ik nodig dacht te hebben, liefst zoveel mogelijk. Die deed ik dan in de vriezer aan boord en zo ging ik het water op. Met weer als dit was ik zomaar uitverkocht. Het was een prachtbaantje. Ik was op het water, mensen waren vrolijk en ik mocht zelf ook ijs eten.”

“Een oud schip met een feloranje Boels-dixie en een rokende barbecue, witte zeilboten en prachtige motorboten, waaronder een donkergroene Wajer 38.”

Schip van 110 meter lang begeleiden over het Sneekermeer

Dan komt er een melding op de porto binnen: “kkggg… 8575.. kkggg…” Weg van de stilliggende schepen gaat de hendel naar voren en schieten we door het water. “Er komt een vrachtschip aan, die moeten we even begeleiden naar de overkant van het Sneekermeer”, legt Geert uit. Het 110 meter lange schip komt door de sluis bij Terherne op ons afgevaren. Samen met de waterscooter van Rijkswaterstaat wordt het schip begeleidt. In eerste instantie vraag ik me af of dit nodig is, maar al snel zie ik waarom: Een luxe jacht wil nog snel even voor het schip langs, maar de collega van Rijkswaterstaat op de waterscooter maakt duidelijk dat dat niet handig is. Halverwege ligt een huurboot met Duitse vlag niets vermoedend op de vaarroute en wordt aan de kant gedirigeerd. En weer even verderop steken twee kajakkers roeiend het kanaal over. Gaandeweg passeren we tientallen sloepjes en kleine kajuitbootjes. Het begeleiden van die grote schepen op drukke dagen als deze is geen overbodige luxe.

Eenmaal aan de andere kant van het Sneekermeer, vlakbij het pontje, wordt het vrachtschip ‘losgelaten’. Het is me intussen opgevallen dat er veel toezicht op het water is. Politie, Provincie Fryslân, Rijkswaterstaat en gemeente. Ze zijn er allemaal.

Handhaving te water een droombaan

Het is inmiddels 15:15 uur. De Skûtsjes zijn in de verte van start gegaan. Geert zet de radio met daarop het commentaar van Omrop Fryslân wat harder. “Valse start”, zegt hij. De Skûtsjes moeten zich opnieuw richting de startlijn begeven. Ik vraag Geert ondertussen naar zijn motivatie om dit werk te doen en hoe hij zijn toekomst ziet. “In 2019 begon ik bij de gemeente als toezichthouder Milieu. Met een verandering van wetgeving ging die taak grotendeels naar de FUMO. Mijn manager vroeg toen: Is handhaving niks voor jou? Er was net een vacature vrijgekomen voor handhaving te water. En ook nog in combinatie met toezichthouder Milieu.” Dat hij op zijn plek zit, blijkt wel als ik vraag naar zijn toekomst, zijn droom: “Mijn droom..? Nou dit. Met Ruud. Dit is prachtig! En dan in combinatie met mijn oude functie in het laagseizoen. Je komt overal en je maakt van alles mee.”

“Dit is prachtig! Je komt overal en je maakt van alles mee.”

Bootjes op Sneekermeer
Allerlei soorten en maten boten hebben zich verzameld op het Sneekermeer.

Welke opleiding heb je nodig om handhaver in Súdwest-Fryslân te kunnen worden?
Firda biedt een afwisselende en goede opleiding aan, namelijk Handhaver toezicht en veiligheid. Tijdens de opleiding leer je alles over het vak en ga je ook zelf de straat op om te oefenen. De opleiding duurt 2 jaar. Heb je de opleiding afgerond?
Check dan of er een mooie vacature voor je openstaat op Werken bij Súdwest-Fryslân. Staat er geen vacature bij, dan kun je ons altijd even bellen op 14 0515 en vraag naar Team Toezicht & Handhaving.

Zien we jou binnenkort in Súdwest-Fryslân?!

Nietsvermoedende jonge schipper staande gehouden met snelle boot

Na een sanitaire stop bij de Beachclub varen we om 17:00 uur over de Houkesloot richting Sneek, naar de vaste ligplek van de handhavingsboot. Terwijl bedrijventerrein ’t Ges in zicht komt, vaart een rubberbootje met twee dames aan boord ons in plané tegemoet. Het valt de handhavers direct op dat er een buitenboordmotor met teveel pk’s achter hangt. Geert wenkt ze langszij. “Hebben jullie enig idee waarom we je vragen om langszij te komen?”, vraagt Ruud. De dames hebben geen idee. “Jullie vallen op vanwege jullie snelheid. Jullie rubberbootje kan met deze motor harder dan 20 km/uur varen. Dan is het ‘een snelle boot’ en daarvoor heb je een vaarbewijs nodig”, legt hij uit. Snel wordt duidelijk dat de schipper, die 18 jaar oud is, geen vaarbewijs heeft. Ze droeg bovendien geen dodemanskoord. Ook de reddingsvesten, een brandblusser en een registratie van de boot ontbreken. Voor de bewustwording pakt Ruud een foldertje erbij: ‘Handle je pk’s’. Hierin staat wat nodig is bij een snelle boot. Eén voor één benoemd hij de overtredingen en het bijbehorende boetebedrag. Ik reken snel en kom uit op zo’n 1.200 euro. De dames lijken echt geen enkel idee te hebben en waren nietsvermoedend op weg naar het Starteiland.

Ruud praat de twee dames bij over hun verantwoordelijkheden en de regels. Het is een rustig en gemoedelijk gesprek. Ik ben benieuwd welke uitspraak de handhavers gaan doen. Ruud draait zich om naar Geert en samen bespreken ze wat te doen. Ik krijg het gevoel dat dit geen makkelijke beslissing is. Ruud draait zich weer om: “Je krijgt toch een bekeuring voor het niet hebben van een vaarbewijs. De rest vergeten we.” De dames worden vervolgens begeleid richting de wijk Houkepoort waar ze zich laten ophalen door thuis.

“Ik vind het hartstikke sneu, maar zonder rijbewijs autorijden kun je ook niet afdoen met een waarschuwing.”

Handhaving op boot Sneekermeer
Samen met de waterscooter van Rijkswaterstaat wordt het grote schip over het Sneekermeer begeleidt.

Niet elke bekeuring is even makkelijk gegeven

Terwijl we onze weg vervolgen, vraag ik Ruud hoe hij het vindt om deze jonge schipper een boete te geven: “Ik vind het hartstikke sneu. Maar zonder rijbewijs autorijden kun je ook niet afdoen met een waarschuwing. En heel eerlijk, over dit soort dingen denk ik ’s avonds nog wel eens na, als ik thuis in de rust ben. Even de dag in mijn hoofd laten passeren en overdenken. Kijk, die gasten die tot twee keer toe voorbij racen, dat is een stuk gemakkelijker”, doelt hij op het voorval van gisteren dat ze mij aan het begin van de middag vertelden. “Maar ja, dit hoort er ook bij, en dan is het fijn als je elkaar hebt, voor de ruggespraak en voor de bevestiging.”

Even later stuurt Geert de boot behendig het boothuis is. Binnen wordt de boot aangelijnd, netjes uitgeruimd en de stroomkabel voor de accu wordt aangesloten. Geert haalt de motor omhoog zodat de schroef boven het water uitsteekt. We lopen richting de zwarte Citroën Berlingo waarmee we richting het centrum zullen rijden. “Druk jij een zesje?”, vraagt Ruud aan Geert, doelend op het afmelden van de twee handhavers bij de centrale meldkamer. De dag zit er weer op. In de auto wordt nog wat na gesproken. Morgen de laatste dag van de Sneekweek.  

Door Christiaan Weening