Ambitie 2: Circulair bouwen en energieneutraal wonen

Gepubliceerd op in Heeg - Veenkracht.

We willen dat iedereen zijn of haar toekomst kan opbouwen op de plek waar hij of zij dat wil. Dat betekent dat we woningen moeten bouwen. We onderzoeken hoe we dit kunnen doen met zo weinig mogelijk impact op het klimaat. Voor Veenkracht hebben we vier hoofdambities geformuleerd:

  1. Een klimaatbestendige wijk
  2. Circulair bouwen en energieneutraal wonen
  3. Een aantrekkelijke, gezonde en inclusieve woonomgeving
  4. Biodiversiteit en natuur

In dit artikel gaan we in op de tweede ambitie: Circulair bouwen en energieneutraal wonen.

In woonwijk Veenkracht woon je energieneutraal. Daarnaast ontwikkelen en realiseren we de wijk CO2-neutraal en hebben we veel aandacht voor circulariteit. We kiezen, waar dat kan, voor hernieuwbare grondstoffen en bevorderen toekomstig hergebruik van materialen. Zo verminderen we de vraag naar nieuwe grondstoffen en maken we onze ecologische voetafdruk kleiner.

Huis op palen

Energieneutraal wonen

Alle woningen in woonwijk Veenkracht worden energieneutraal. Dat is niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor de energierekening van bewoners. Daarnaast zien we duurzame investeringen terug in de waarde van de woningen. Maar hoewel energieneutraal de eis is, willen we eigenlijk een stapje verder gaan. We dagen marktpartijen uit om onderzoek te doen naar off-grid wonen.

Off-grid wonen

Off-grid wonen betekent dat je woning niet is aangesloten op de basisvoorzieningen elektriciteit, gas, water en riool. Zo woon je nóg duurzamer en ben je niet afhankelijk van een bepaalde plek. Is dit mogelijk? Dan hebben we een toekomstbestendige oplossing voor wonen in het hele veenweidegebied. Niet alleen in Súdwest-Fryslân, maar ook in andere gemeenten in het binnen- en buitenland.

Carport met dubbelzijdige zonnepanelen
Tineke Pijnacker
Programmamanager Tineke Pijnacker

“Súdwest-Fryslân is een Global Goals gemeente. De Global Goals zijn 17 wereldwijd erkende doelen voor een duurzame en inclusieve samenleving. Ook in onze woningbouwprojecten streven we deze doelen na.”

Programmamanager Klimaatadaptie Tineke Pijnacker

Biobased bouwmaterialen

Ook het gebruik van biobased bouwmaterialen draagt bij aan onze klimaatdoelstellingen. Deze materialen zijn gemaakt van hernieuwbare grondstoffen zoals hout, vlas en stro. Biobased materialen groeien op korte termijn terug en zijn opnieuw te gebruiken in hun oorspronkelijke vorm, maar zijn ook te recyclen of composteren.

Interessant hierbij is dat veenweidegrond erg geschikt is voor het telen van gewassen die geen last hebben van natte omstandigheden. Voorbeelden van zogenaamde ‘natte teelten’ zijn lisdodde en riet. Deze gewassen kunnen helpen om bodemdaling in het veenweidengebied te verminderen, en kunnen ook verwerkt worden tot bouwmateriaal. Op deze manier creëren natte en andere biobased teelten nieuwe kansen voor de boeren in veenweidegebied.

Trienke Lantinga
Projectleider Trienke Lantinga

“We willen onderzoeken of het mogelijk is om nu al biobased teelten op de locatie te verbouwen, die straks als bouwmateriaal voor de woningen kunnen dienen. Met alle agrarische gronden in onze gemeenten zijn er genoeg kansen voor een duurzame landbouw en nieuwe verdienmodellen.”

Projectleider Trienke Lantinga

Water hergebruiken

Naast bouwmaterialen willen we ook water zoveel mogelijk hergebruiken. Hierbij kun je denken aan het filteren en hergebruiken van grijswater: al het huishoudelijk afvalwater dat niet uit het toilet afkomstig is. Dit water is maar licht verontreinigd en kan prima gebruikt worden voor bijvoorbeeld het doorspoelen van je toilet. Daarnaast moeten we nadenken over oplossingen om water op te vangen en het gebruik te verminderen.

Hieronder staan de ambities voor de nieuwe woonwijk Veenkracht.

  • Biobased materialen worden zoveel mogelijk lokaal geteeld/ geproduceerd (liefst op de locatie zelf);
  • Toekomstig hergebruik van materialen wordt bevorderd (zo hoogwaardig mogelijk hergebruik).
  • Er wordt onderzoek gedaan naar off-grid oplossingen voor de woningen, de wens is om de woningen zoveel als mogelijk zonder aansluitingen te realiseren;
  • Er wordt gebruik gemaakt van de meest doelmatige duurzame energieopwek voor dit project. Daarin is er onderscheid tussen elektriciteit, warmte en mobiliteit. Te denken valt aan: zonne-energie, windenergie (kleine windturbines), aquathermie, geothermie enz. Voor zowel de energievraag van de woningen als de openbare ruimte;
  • Er wordt gebruik gemaakt van de meest doelmatig duurzame energieopslag voor dit project. Te denken valt aan: opslag via het elektriciteitsnet, opslag middels warmte, opslag in buurtbatterijen en meer.

Hieronder staan de technische eisen voor de ontwikkeling van het plan Veenkracht.

  • Geef aan waar de gemaakte ontwerpkeuzes en gekozen oplossingen zich bevinden op de R-ladder ten behoeve van de circulariteit. Waarbij de voorkeur uitgaat naar keuzes zo hoog mogelijk op de R-ladder;
  • Zorg voor een optimaal stedenbouwkundig ontwerp in veenweidegebied, met daarbij de volgende eisen:
    • De ontwikkeling, realisatie en exploitatie zijn minstens CO2-neutraal;
    • MPG (MilieuPrestatie Gebouwen) van maximaal 0,50.
  • Minimaal 55% (massapercentage) van de grondstoffen voor de woningen is non-virgin en/of biobased;
  • Materialen voor de openbare ruimte worden gekozen middels een variantenafweging op basis van comfort van de verharding en de laagste milieukosten (MKI, te berekenen met DuboCalc).
  • De woningen worden energieneutraal;
  • Woningen worden aangesloten op het warmtesysteem van Warm Heeg, tenzij dit niet haalbaar blijkt;
  • BENG 1: de maximale energiebehoefte voor verwarming en koeling per woning is 50 kWh/m2/jaar.

Bekijk alle informatie over project Heeg - Veenkracht

Bekijk het ambitiedocument